doc/src/FAQ/FAQ_turkish.html

   1 <!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 4.01 Transitional//EN">
   2 <html>
   3 <head>
   4         <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf8">
   5         <title>PostgreSQL Sıkça Sorulan Sorular - Türkçe</title>
   6         <style type="text/css"><!--
   7         body { background: #FFFFFF; }
   8         a:link { color: #ff0000; }
   9         a:active { color: #0000ff; }
  10         a:visited { color: #a00000; }
  11         i { font-style: oblique; }
  12         body, h1, h2, h4, ul, p, a { font-family: helvetica, arial, sans-serif; font-size: medium; color: black; }
  13         pre { color: #5C5C5C; padding-left: 30px; }
  14         .fixme { color: cyan; }
  15         --></style>
  16 </head>
  17 <body bgcolor="#ffffff" text="#000000" link="#ff0000" vlink="#a00000" alink="#0000ff">
  18
  19 <h1>PostgreSQL için Sıkça Sorulan Sorular (SSS)</h1>
  20 <p>Son güncelleme : 15 Kasım 2004 Pazartesi - 15:03:23</p>
  21 <p>Current maintainer: Bruce Momjian
  22 (<a href="mailto:pgman@candle.pha.pa.us">pgman@candle.pha.pa.us</a>)<br></p>
  23 <p>Çevirenler : Devrim Gündüz (<a href="mailto:devrim@tdmsoft.com">devrim@tdmsoft.com</a>)<br>Nicolai Tufar
  24 (<a href="mailto:ntufar@tdmsoft.com">ntufar@tdmsoft.com</a>)<BR>Volkan YAZICI (<a href="mailto:volkany@phreaker.net">volkany@phreaker.net</a>)</p>
  25 <p>Bu belgenin en güncel hali, <a href="http://www.postgresql.org/docs/faqs/FAQ_turkish.html">http://www.PostgreSQL.org/docs/faqs/FAQ_turkish.html</a>
  26 ve <a href="http://www.gunduz.org/seminer/pg/FAQ_turkish.html">http://www.gunduz.org/seminer/pg/FAQ_turkish.html</a>
  27 adreslerinde görülebilir.</p>
  28 <p>Platforma özel sorularınız, <a href="http://www.postgresql.org/docs/index.html">http://www.PostgreSQL.org/docs/index.html</a> adresinde yanıtlanır.</p>
  29
  30 <hr>
  31
  32 <h2 align="center">Genel Sorular</h2>
  33         <a href="#1.1">1.1</a>) PostgreSQL nedir? Nasıl okunur?<br>
  34         <a href="#1.2">1.2</a>) PostgreSQL'in hakları nedir?<br>
  35         <a href="#1.3">1.3</a>) PostgreSQL, hangi Unix platformlarında çalışır?<br>
  36         <a href="#1.4">1.4</a>) Hangi Unix olmayan uyarlamaları bulunmaktadır?<br>
  37         <a href="#1.5">1.5</a>) PostgreSQL'i nereden indirebilirim?<br>
  38         <a href="#1.6">1.6</a>) Desteği nereden alabilirim?<br>
  39         <a href="#1.7">1.7</a>) En son sürümü nedir?<br>
  40         <a href="#1.8">1.8</a>) Hangi belgelere ulaşabilirim?<br>
  41         <a href="#1.9">1.9</a>) Bilinen hatalar ya da eksik özelliklere nereden ulasabilirim?<br>
  42         <a href="#1.10">1.10</a>) Nasıl <small>SQL</small> öğrenebilirim?<br>
  43         <a href="#1.11">1.11</a>) PostgreSQL 2000 yılına uyumlu mudur?<br>
  44         <a href="#1.12">1.12</a>) Geliştirme takımına nasıl katılabilirim??<br>
  45         <a href="#1.13">1.13</a>) Bir hata raporunu nasıl gönderebilirim?<br>
  46         <a href="#1.14">1.14</a>) PostgreSQL, diğer <small>VTYS(DBMS)</small> lerle nasıl
  47         karşılaştırılabilir?<br>
  48         <a href="#1.15">1.15</a>) PostgreSQL'e maddi açıdan nasıl destek olabilirim?<br>
  49
  50 <h2 align="center">Kullanıcı/istemci Soruları</h2>
  51         <a href="#2.1">2.1</a>) PostgreSQL için <i>ODBC</i> sürücüleri var mı?<br>
  52         <a href="#2.2">2.2</a>) PostgreSQL'i web sayfalarında kullanabilmek için
  53         hangi araçlar bulunmaktadır?<br>
  54         <a href="#2.3">2.3</a>) PostgreSQL'in grafik kullanıcı arabirimi var mıdır?<br>
  55         <a href="#2.4">2.4</a>) PostgreSQL ile iletişimi kurabilmek için
  56         hangi dilleri kullanabilirim? <br>
  57
  58 <h2 align="center">Yönetimsel Sorular</h2>
  59         <a href="#3.1">3.1</a>) PostgreSQL'i <code>/usr/local/pgsql</code> dizininden
  60         başka dizinlere nasıl kurabilirim?<br>
  61         <a href="#3.2">3.2</a>) <i>Postmaster</i>'ı başlattığımda <code>Bad System Call</code>
  62         ya da <code>core dumped</code> mesajı alıyorum. Neden?<br>
  63         <a href="#3.3">3.3</a>) <i>Postmaster</i>'ı başlattığımda, <code>IpcMemoryCreate</code>
  64         hatası alıyorum. Neden?<br>
  65         <a href="#3.4">3.4</a>) <i>Postmaster</i>'ı, başlattığımda, <code>IpcSemaphoreCreate</code>
  66         hatası alıyorum. Neden?<br>
  67         <a href="#3.5">3.5</a>) Diğer bilgisayarların benim PostgreSQL veritabanı
  68         sunucuma bağlantılarını nasıl kontrol edebilirim?<br>
  69         <a href="#3.6">3.6</a>) Veritabanı motorunu daha iyi başarım icin nasıl ayarlayabilirim?<br>
  70         <a href="#3.7">3.7</a>) Hangi hata ayıklama özellikleri bulunmaktadır?<br>
  71         <a href="#3.8">3.8</a>) Bağlanmaya çalışırken, neden "<code>Sorry, too many clients</code>"
  72         hatasını alıyorum. Neden?<br>
  73         <a href="#3.9">3.9</a>) <code>pgsql_tmp</code>dizinin içindeki dosyalar nelerdir?<br>
  74         <a href="#3.10">3.10</a>) PostgreSQL sürümlerini yükseltmek için neden bir
  75         <code>dump/reload</code> işlemi gerçekleştirmek zorundayım?<br>
  76         <a href="#3.11">3.11</a>) Nasıl bir donanım kullanmalıyım?br>
  77
  78 <h2 align="center">İşletimsel Sorular</h2>
  79         <a href="#4.1">4.1</a>) <i>Binary cursor</i> ve <i>normal cursor</i> arasındaki fark nedır?<br>
  80         <a href="#4.2">4.2</a>) Sorgunun sadece ilk birkaç satırını nasıl
  81         <code>SELECT</code> edebilirim?<br>
  82         <a href="#4.3">4.3</a>) <i>psql</i>'in içinde gördügüm tabloların ya da diğer
  83         şeylerin listesini nasıl alabilirim?<br>
  84         <a href="#4.4">4.4</a>) Bir tablodan bir kolonu nasıl kaldırabilirim?<br>
  85         <a href="#4.5">4.5</a>) Bir satır, tablo ve veritabanı için en fazla büyüklük nedir?<br>
  86         <a href="#4.6">4.6</a>) Tipik bir metin dosyasındaki veriyi saklamak için ne
  87         kadar disk alanı gereklidir?<br>
  88         <a href="#4.7">4.7</a>) Veritabanında hangi tablo ya da <i>index</i>'lerin
  89         tanımlandığını nasıl görebilirim?<br>
  90         <a href="#4.8">4.8</a>) Sorgularım cok yavaş, ya da <i>index</i>'lerimi kullanmıyorlar. Neden?<br>
  91         <a href="#4.9">4.9</a>) <i>Query-optimizer</i>'ın sorgularımı nasıl değerlendirdiğini,
  92         işleme soktuğunu nasıl görebilirim?<br>
  93         <a href="#4.10">4.10</a>) <i>R-tree index</i> nedir?<br>
  94         <a href="#4.11">4.11</a>) <i>Genetic Query Optimizer</i> nedir?<br>
  95         <a href="#4.12">4.12</a>) Düzenli ifade (<i>Regular Expression</i>) aramalarını
  96         ve büyük/küçük harfe duyarsız aramaları nasıl yapabilirim? Bu büyük/küçük harfe duyarlı
  97         aramalar için <i>index</i>'i nasıl kullanabilirim?<br>
  98         <a href="#4.13">4.13</a>) Bir sorguda, bir alanın <code>NULL</code> olduğunu nasıl
  99         ortaya çıkarabilirim?<br>
 100         <a href="#4.14">4.14</a>) Çesitli karakter tipleri arasındaki farklar nelerdir?<br>
 101         <a href="#4.15.1">4.15.1</a>) Nasıl <code>serial</code>/otomatik artan
 102         (<i>auto-incrementing</i>) bir alan yaratabilirim?<br>
 103         <a href="#4.15.2">4.15.2</a>) <code>Serial</code> girişinin değerini nasıl alabilirim?<br>
 104         <a href="#4.15.3">4.15.3</a>) <code>currval()</code> ve  <code>nextval()</code>
 105         diğer kullanıcılara sorun yaratmaz mı?<br>
 106         <a href="#4.15.4">4.15.4</a>) Neden sequence sayıların <i>transaction</i>
 107         işleminin iptalinden sonra yeniden kullanılıyor? Neden <code>sequence/SERIAL</code>
 108         kolonumdaki sayılarda atlamalar oluyor?<br>
 109         <a href="#4.16">4.16</a>) <code>OID</code> nedir? <code>TID</code> nedir?<br>
 110         <a href="#4.17">4.17</a>) PostgreSQL' de kullanılan bazı terimlerin anlamları nelerdir?<br>
 111         <a href="#4.18">4.18</a>) Neden "<code>ERROR: Memory exhausted in AllocSetAlloc()</code>"
 112         hatasını alıyorum?<br>
 113         <a href="#4.19">4.19</a>) Hangi PostgreSQL sürümünü çalıstırdığımı nasıl görebilirim?<br>
 114         <a href="#4.20">4.20</a>) Neden <i>large-object</i> işlemlerim, "<code>invalid large
 115         obj descriptor</code>" hatasını veriyor?<br>
 116         <a href="#4.21">4.21</a>) Şu andaki zamanı öntanımlı değer olarak kabul
 117         eden kolonu nasıl yaratırım?<br>
 118         <a href="#4.22">4.22</a>) Neden <code>IN</code> kullanan <i>subquery</i>'lerim çok yavaş?<br>
 119         <a href="#4.23">4.23</a>) <i>Outer join</i> işlemini nasıl yapabilirim?<br>
 120         <a href="#4.24">4.24</a>) Aynı anda birden fazla veritabanında nasıl işlem yapabilirim?<br>
 121         <a href="#4.25">4.25</a>) Bir fonksiyondan nasıl çoklu satır ya da kolon döndürebilirim?<br>
 122         <a href="#4.26">4.26</a>) Neden Pl/PgSQL fonksiyonları içinden güvenli
 123         bir şekilde tablo yaratma/kaldırma işlemlerini yapamıyoruz?<br>
 124         <a href="#4.27">4.27</a>) Hangi şifreleme seçenekleri bulunmaktadır?<br>
 125
 126
 127 <h2 align="center">PostgreSQL Özelliklerini Genişletmek</h2>
 128         <a href="#5.1">5.1</a>) Kullanıcı-tanımlı bir fonksiyon yazdım. <i>psql</i>'de
 129         çalıştırdığım zaman neden <code>core dump</code> ediyor?<br>
 130         <a href="#5.2">5.2</a>) PostgreSQL'e nasıl yeni veri tipleri/fonksiyonlar ekleyebilirim?<br>
 131         <a href="#5.3">5.3</a>) Bir tuple döndürmek için bir C fonksiyonunu nasıl yazarım?<br>
 132         <a href="#5.4">5.4</a>) Bir kaynak dosyasında değişiklik yaptım.
 133         Yeniden derlememe rağmen değişiklik geçerli olmuyor. Neden?<br>
 134
 135     <hr>
 136
 137         <h2 align="center">Genel Sorular</h2>
 138
 139                 <h4><a name="1.1">1.1</a>) PostgreSQL nedir? Nasıl okunur?</h4>
 140                 <p>PostgreSQL, <i>Post-Gres-Q-L</i>. olarak okunur</p>
 141                 <p>PostgreSQL, yeni-nesil <small>VTYS</small> araştırma prototipi olan POSTGRES
 142                 veritabanı yönetim sisteminin geliştirilmesidir. POSTGRES'in zengin veri tiplerini ve
 143                 güçlü veri modelini tutarken, <small>SQL</small>'in geliştirilmiş alt kümesi
 144                 olan PostQuel dilini kullanır. PostgreSQL ücretsizdir ve kaynak kodu açık dağıtılır.</p>
 145                 <p>PostgreSQL, PostgreSQL geliştirme listesine üye olan bir Internet geliştirici
 146                 takımı tarafından geliştirilir. Şu andaki koordinatör, Marc G. Fournier
 147                 (<a href="mailto:scrappy@PostgreSQL.org">scrappy@PostgreSQL.org</a>).
 148                 (Bu takıma nasıl katılacagınızı öğrenmek için <a href="#1.6">1.6</a> numaralı maddeyi
 149                 okuyunuz.) Bu takım, tüm PostgreSQL gelişiminden sorumludur.</p>
 150                 <p>PostgreSQL 1.01 sürümünün yazarları Andrew Yu ve Jolly Chen idi. Bunların dışında
 151                 bir kaç kisi de uyarlama, hata ayıklama ve kodun geliştirilmesi için çalısmıştı.
 152                 PostgreSQL'in türediği orijinal Postgres kodu, lisans, lisansüstü ve akademisyenler
 153                 tarafından, Professor Michael Stonebraker (University of California, Berkeley)
 154                 koordinatörlügünde yazılmıştır.</p>
 155                 <p>Berkley'deki yazılımın adı Postgres idi. <small>SQL</small> uyumluluğu
 156                 1995'te eklenince, adı Postgres 95 oldu. 1996 yılının sonlarında adı
 157                 PostgreSQL olarak değiştirildi.</p>
 158
 159                 <h4><a name="1.2">1.2</a>) PostgreSQL'in hakları nedir?</h4>
 160                 <p>PostgreSQL Data Base Management System</p>
 161
 162                 <P>Portions Copyright (c) 1996-2009, PostgreSQL Global Development Group
 163                 Portions Copyright (c) 1994-6 Regents of the University of California</P>
 164
 165                 <p>Permission to use, copy, modify, and distribute this software
 166                 and its documentation for any purpose, without fee, and without a
 167                 written agreement is hereby granted, provided that the above
 168                 copyright notice and this paragraph and the following two
 169                 paragraphs appear in all copies.</p>
 170                 <p>IN NO EVENT SHALL THE UNIVERSITY OF CALIFORNIA BE LIABLE TO ANY
 171                 PARTY FOR DIRECT, INDIRECT, SPECIAL, INCIDENTAL, OR CONSEQUENTIAL
 172                 DAMAGES, INCLUDING LOST PROFITS, ARISING OUT OF THE USE OF THIS
 173                 SOFTWARE AND ITS DOCUMENTATION, EVEN IF THE UNIVERSITY OF
 174                 CALIFORNIA HAS BEEN ADVISED OF THE POSSIBILITY OF SUCH DAMAGE.</p>
 175                 <p>THE UNIVERSITY OF CALIFORNIA SPECIFICALLY DISCLAIMS ANY
 176                 WARRANTIES, INCLUDING, BUT NOT LIMITED TO, THE IMPLIED WARRANTIES
 177                 OF MERCHANTABILITY AND FITNESS FOR A PARTICULAR PURPOSE. THE
 178                 SOFTWARE PROVIDED HEREUNDER IS ON AN "AS IS" BASIS, AND THE
 179                 UNIVERSITY OF CALIFORNIA HAS NO OBLIGATIONS TO PROVIDE MAINTENANCE,
 180                 SUPPORT, UPDATES, ENHANCEMENTS, OR MODIFICATIONS.</p>
 181                 <p>Üstteki metin klasik açık-kod lisansı olan BSD lisansıdır. Kaynak kodun nasıl
 182                 kullanılabileceğine dair sınırlamaları yoktur. Bu lisansı seviyoruz. Değiştirme
 183                 niyetimiz bulunmamaktadır.</p>
 184
 185                 <h4><a name="1.3">1.3</a>) PostgreSQL, hangi Unix platforlarında çalışır?</h4>
 186                 <p>Genel olarak, modern bir Unix-uyumlu platform PostgreSQL'i çalıştıracaktır.
 187                 Ayrıntılı bilgi için kurulum belgelerine bakabilirsiniz.</p>
 188
 189                 <h4><a name="1.4">1.4</a>) Hangi Unix olmayan uyarlamaları bulunmaktadır?</h4>
 190                 <P>PostgreSQL 8.0 sürümü ile , PostgreSQL artık Win2000, WinXP ve Win2003 gibi Microsoft
 191                 Windows NT tabanlı işletim sistemlerinde doğal olarak çalışmaya başlamıştır. Paketlenmiş bir
 192                 kurulum programı, <a href="http://pgfoundry.org/projects/pginstaller">http://pgfoundry.org/projects/pginstaller</a>. adresinden
 193                 indirilebilir.</P>
 194
 195                 <p>Ayrıca, http://forge.novell.com adresinde Novell Netware 6 portu bulunmaktadır.</p>
 196
 197                 <h4><a name="1.5">1.5</a>) PostgreSQL'i nereden indirebilirim?</h4>
 198                 <p>PostgreSQL için ana anonim ftp sitesi <i><a href="ftp://ftp.PostgreSQL.org/pub">ftp://ftp.PostgreSQL.org/pub</a></i>
 199                 adresidir. Yansılar için, ana web sayfamıza bakabilirsiniz.</p>
 200
 201                 <h4><a name="1.6">1.6</a>) Nereden destek alabilirim?</h4>
 202                 <p>Ana e-posta listesi : pgsql-general@PostgreSQL.org. PostgreSQL konusundaki tartışmalara
 203                 açıktır. Üye olmak için, aşağıdaki satırları e-postanızın <i>body</i> kısmına
 204                 (konu kısmına değil) yazıp, pgsql-general-request@PostgreSQL.org adresine gönderin:</p>
 205                 <pre>subscribe<br>end</pre>
 206                 <p>Aynı zamanda, bir <i>digest</i> listesi bulunmaktadır. Bu listeye üye olmak için,
 207                 pgsql-general-digest-request@PostgreSQL.org adresine, body kısmında</p>
 208                 <pre>subscribe<br>end</pre>
 209                 <p>yazan bir e-posta atmanız yeterli olacaktır.</p>
 210                 <p><i>Digest</i> postalar, ana liste 30k civarında e-postaya ulaştığında
 211                 üyelere gönderilmektedir.</p>
 212                 <p><i>Bug</i>'lar için bir e-posta listesi bulunmaktadır. Bu listeye üye olmak için,
 213                 pgsql-bugs-request@PostgreSQL.org adresine, <i>body</i> kısmında</p>
 214                 <pre>subscribe<br>end</pre>
 215                 <p>yazan bir e-posta atmanız yeterli olacaktır.</p>
 216                 <p>Aynı zamanda, geliştiriciler için tartışma listesi bulunmaktadır. Bu listeye
 217                 üye olmak için, pgsql-hackers-request@PostgreSQL.org adresine, body kısmında</p>
 218                 <pre>subscribe<br>end</pre>
 219                 <p>yazan bir e-posta atmanız yeterli olacaktır.</p>
 220                 <p>Bunun dışındaki e-posta listelerine ve PostgreSQL hakkında bilgiye, PostgreSQL WWW
 221                 ana sayfasından ulasabilirsiniz: <i><a href="http://www.PostgreSQL.org">http://www.PostgreSQL.org</a></i></p>
 222                 <p>Aynı zamanda, EFNet üzerinde, <code>#PostgreSQL</code> adlı bir IRC kanalı
 223                 bulunmaktadır. Bunun için, <code>irc -c '#PostgreSQL' "$USER" irc.phoenix.net</code>
 224                 Unix komutunu kullanabilirsiniz.</p>
 225                 <p>Ticari destek veren firmaların listesine</p>
 226                 <p><i><a href="http://www.postgresql.org/users-lounge/commercial-support.html">http://www.postgresql.org/users-lounge/commercial-support.html</a></i></p>
 227                 <p>adresinden ulaşbilirsiniz.</p>
 228
 229                 <h4><a name="1.7">1.7</a>) En son sürüm nedir?</h4>
 230                 <p>PostgreSQL'in son sürümü 7.4.6'dır.</p>
 231                 <p>Her 6-8 ayda <i>ana sürüm</i> çıkarılması planlanmaktadır.</p>
 232
 233                 <h4><a name="1.8">1.8</a>) Hangi belgelere ulaşabilirim?</h4>
 234                 <p>Dağıtımın içinde, kitapçıklar, kitapçık sayfaları ve bazı küçük örnekler verilmektedir.
 235                 <code>/doc</code> dizinine bakınız. Ayrıca, bu el kitapçıklarını online olarak
 236                 <i><a href="http://www.PostgreSQL.org/docs/">http://www.PostgreSQL.org/docs/</a></i> adresinden inceleyebilirsiniz.</p>
 237                 <p><i><a href="http://www.PostgreSQL.org/docs/awbook.html">http://www.PostgreSQL.org/docs/awbook.html</a></i>
 238                 ve <i><a href="http://www.commandprompt.com/ppbook">http://www.commandprompt.com/ppbook</a></i>
 239                 adreslerinde PostgreSQL kitapları bulunmaktadır. PostgreSQL kitablarının listesine,
 240                 <i><a href="http://www.ca.PostgreSQL.org/books/">http://www.ca.PostgreSQL.org/books/</a></i> adresinden ulaşaiblirsiniz.
 241                 Ayrıca, PostgreSQL konusundaki teknik makalelere de
 242                 <i><a href="http://techdocs.PostgreSQL.org/">http://techdocs.PostgreSQL.org/</a></i> adresinden ulaşabilirsiniz.</p>
 243                 <p>psql'in, \d ile baslayan veri tipler, operatorler, fonksiyonlar,
 244                 <i>aggregate</i>'ler, vb. ile ilgili güzel komutları vardır.</p>
 245                 <p>Web sitemiz daha fazla belgeyi içermektedir.</p>
 246
 247                 <h4><a name="1.9">1.9</a>) Bilinen hatalar ya da eksik
 248                 özelliklere nereden ulaşabilirim?</h4>
 249                 <p>PostgreSQL SQL-92 uyumluluğu içindedir, standartlardan fazla da özellikleri
 250                 bulunmaktadır. Bilinen hatalar, eksik özellikler ve gelecek ile ilgili planlar için
 251                 TODO listesine bakınız.</p>
 252
 253                 <h4><a name="1.10">1.10</a>) Nasıl <small>SQL</small> öğrenebilirim?</h4>
 254                 <p><i><a href="http:/www.PostgreSQL.org/docs/awbook.html">http:/www.PostgreSQL.org/docs/awbook.html</a></i>
 255                 adresindeki kitap SQL ögretecektir.
 256                 <i><a href="http://www.commandprompt.com/ppbook">http://www.commandprompt.com/ppbook</a></i>
 257                 adresinde de bir baska PostgreSQL kitabı bulunmaktadır.</p>
 258                 <p><i><a href="http://www.intermedia.net/support/sql/sqltut.shtm">http://www.intermedia.net/support/sql/sqltut.shtm</a></i>,
 259                 <i><a href="http://ourworld.compuserve.com/homepages/graeme_birchall/HTM_COOK.HTM">http://ourworld.compuserve.com/homepages/graeme_birchall/HTM_COOK.HTM</a></i>
 260                 <i><a href="http://sqlcourse.com">http://sqlcourse.com</a></i>
 261                 ve <i><a href="http://sqlcourse2.com">http://sqlcourse2.com</a></i>
 262                 adreslerinde de güzel belgeler bulunmaktadır.</p>
 263                 <p>Bir başkası da, <i><a href="http://members.tripod.com/er4ebus/sql/index.htm">http://members.tripod.com/er4ebus/sql/index.htm</a></i>
 264                 adresinde bulunan "<i>Teach Yourself SQL in 21 Days, Second Edition</i>" kitabıdır.</p>
 265                 <p>Bazı kullanıcılarımız da şu kitabı önermektedirler: "<i>The Practical SQL Handbook,
 266                 Bowman, Judith S., et al.,Addison-Wesley</i>". Bazıları ise "<i>The Complete
 267                 Reference SQL, Groff et al., McGraw-Hill</i>" kitabını önermektedirler.</p>
 268
 269                 <h4><a name="1.11">1.11</a>) PostgreSQL 2000 yılına uyumlu mudur?</h4>
 270                 <p>Evet.</p>
 271
 272                 <h4><a name="1.12">1.12</a>) Geliştirme takımına nasıl katılabilirim?</h4>
 273                 <p>Öncelikle, en son kaynak kodunu indirin ve web sitemizdeki ya da dağıtımın içindeki
 274                 PostgreSQL Developer belgesini okuyun. Ardından, pgsql-hackers ve pgsql-patches
 275                 listelerine üye olun. Üçüncü olarak da, pgsql-pacthes listesine yüksek kalitede
 276                 yamalar gönderin.</p>
 277                 <p>PostgreSQL CVS arşivine erişim izni olan, 10 kadar geliştirici bulunmaktadır.
 278                 Hepsi defalarca, diğer kişilerin yaptığından çok daha yüksek-kaliteli yamalar
 279                 göndermişlerdir. Ayrıca biz de bu geliştiricilerin ekledikleri yamaların yüksek
 280                 kalitede olduğuna güveniyoruz.</p>
 281
 282                 <h4><a name="1.13">1.13</a>) Bir hata raporunu nasıl gönderebilirim?</h4>
 283                 <p>PostgreSQL BugTool sayfasına gidiniz. O sayfada bir <i>bug</i> bildirmek
 284                 için neleri yapmanız gerektiği anlatılmıştır.</p>
 285                 <p>Ayrıca, <i><a href="ftp://ftp.PostgreSQL.org/pub">ftp://ftp.PostgreSQL.org/pub</a></i>
 286                 ftp adresimizde, yeni bir PostgreSQL sürümü ya da yaması olup olmadığıni kontrol ediniz.</p>
 287
 288                 <h4><a name="1.14">1.14</a>) PostgreSQL, diger DBMS'lerle nasıl karşılastırılabilir?</h4>
 289                 <p>Bir yazılımın gücünü ölçmek için çeşitli yollar vardır: Yazılımın özellikleri,
 290                 başarımı, güvenilirliği, desteği ve ücreti.</p>
 291                 <p>Özellikler:</p>
 292                 <p>PostgreSQL mevcut büyük ticari veritabanlarının, <i>transaction</i>,
 293                 <i>subselect</i>, <i>trigger</i>, <i>view</i>, <i>foreign key referential integrity</i>
 294                 ve <i>sophisticated locking</i> gibi (<i>user-defined types</i>), <i>rules</i>,
 295                 <i>inheritance</i> ve <i>lock</i> cakışmalarını düşürmek için <i>multi-version</i>
 296                 uyumluluk özellikleri bulunmaktadır.</p>
 297                 <p>Performans (Başarım):</p>
 298                 <p>PostgreSQL, diğer ticari ve açık kaynak kodlu veritabanlarıyla yakın başarımı sağlar.
 299                 Bazı açılardan daha hızlıdır, diğer açılardan da yavaştır. MySQL ya da daha zayıf
 300                 veritabanları ile karşılaştırıldığında, <code>INSERT/UPDATE</code> işlemlerinde,
 301                 <i>transaction</i> bazlı çalıstığımız için daha yavaşız. MySQL, yukarıdaki "özellikler"
 302                 kısmında belirtilenlerden hiç birine sahip değildir. Biz, başarımımızı her sürümde
 303                 arttırsak da, esneklik ve gelişmiş özellikler için yapılanmış durumdayız.
 304                 PostgreSQL'i MySQL ile karşılaştıran şu web sitesine bakabilirsiniz:
 305                 <i><a href="http://openacs.org/why-not-mysql.html">http://openacs.org/why-not-mysql.html</a></i></p>
 306                 <p>Güvenilirlik:</p>
 307                 <p><i>DBMS</i>'lerin güvenilir olması gerketiği, yoksa değerleri olmayacağını düşünüyoruz.
 308                 Çok iyi test edilmiş, dengeli çalısan minimum sayıda hata içeren kod sunmaya çalışıyoruz.
 309                 Her bir sürüm en az 1 aylık beta testlerinden geçirilmektedir. Sürüm geçmişine bakarsanız,
 310                 üretime hazır, dengeli ve kararlı kodlar sunduğumuzu görebilirsiniz. Bu alanda, diğer
 311                 veritabanı yazılımlarına üstünlüğümüz olduğuna inanmaktayız.</p>
 312                 <p>Destek:</p>
 313                 <p>E-posta listemiz, oluşan herhangi bir sorunu çözebilecek büyük sayıda kullanıcı
 314                 ve geliştirici grubunu içerir. Sorununuz için, en az bir ticari veritabanı kadar
 315                 rahat çözüm bulabilirsiniz. Gelistiricilere, kullanıcı grubuna, belgelere ve
 316                 kaynak koda direk olarak erişebilme, PostgreSQL desteğini, diğer <i>DBMS</i>'lere
 317                 göre daha önemli kılar. Gereksinimi olanlara, ticari destek verilebilir.
 318                 (Destek için 1.6 bölümüne bakınız.)</p>
 319                 <p>Fiyat:</p>
 320                 <p>Ticari ve ticari olmayan tüm kullanımlarınız için PostgreSQL ücretsizdir. Kodumuzu,
 321                 yukarıda belirtilen BSD-stili lisanstaki sınırlamalar hariç, ürününüzün içine
 322                 ekleyebilirsiniz.</p>
 323
 324                 <h4><a name="1.15">1.15</a>) PostgreSQL'e maddi açıdan nasıl destek olabilirim?</h4>
 325                 <p>PostgreSQL, 1996 yılından beri 1. sınıf altyapıya sahiptir. Bunun için, yıllar
 326                 boyu çalışıp bu altyapıyı oluşturup yöneten Marc Fournier'e teşekkürler.</p>
 327                 <p>Bir açık kaynak kodlu proje için, kaliteli altyapı çok önemlidir. Bu altyapı,
 328                 projenin kesilmesini önler ve projenin ilerlemesini hızlandırır.</p>
 329                 <p>Tabii ki bu altyapı ucuz değildir. İşlerin yürümesi için çeşitli yılık ve anlık
 330                 harcamalarımız olmaktadır. Eğer siz ya da şirketinizin bu çabamıza bağışta
 331                 bulunabilecek parası varsa, lütfen
 332                 <i><a href="http://store.pgsql.com/">http://store.pgsql.com/</a></i>
 333                 adresine gidiniz ve bağışta, hibede bulununuz.</p>
 334                 <p>Web sayfasının 'PostgreSQL Inc.' den bahsetmesine rağmen, "katkıda bulunanlar"
 335                 (<i>contributors</i>) maddesi sadece PostgreSQL projesini desteklemek içindir ve
 336                 belirli bir şirketin para kaynağı değildir. isterseniz, bağlantı adresine bir
 337                 çek gönderebilirsiniz.</p>
 338
 339                 <hr>
 340
 341         <h2 align="center">Kullanıcı/İstemci Soruları</h2>
 342
 343                 <h4><a name="2.1">2.1</a>) PostgreSQL icin ODBC sürücüleri var mı?</h4>
 344                 <p>iki tane ODBC sürücüsü bulunmaktadır:  PsqlODBC ve OpenLink ODBC.</p>
 345                 <p>PsqlODBC'i http://gborg.postgresql.org/project/psqlodbc/projdisplay.php adresinden
 346                 indirebilirsiniz.</p>
 347                 <p>OpenLink ODBC http://www.openlinksw.com adresinden alınabilir.Bu sürücü,
 348                 kendi standart ODBC istemci yazılımı ile çalıstığından, destekledikleri
 349                 her platformda (Win, Mac, Unix, VMS) PostgreSQL ODBC bulunmalidir.</p>
 350                 <p>Ücretsiz sürümü olmakla beraber, ticari kalitede destek almak isteyenlere satmak isteyeceklerdir.
 351                 Sorularınızı lütfen postgres95@openlink.co.uk adresine gönderiniz.</p>
 352
 353                 <h4><a name="2.2">2.2</a>) PostgreSQL'i web sayfalarında kullanabilmek için hangi
 354                 araçlar bulunmaktadır?</h4>
 355                 <p><i><a href="http://www.webreview.com/">http://www.webreview.com/</a></i> adresinde,
 356                 arka planda veritabanı çalıstıran Web sayfaları için giriş seviyesinde bilgi bulunmaktadır.</p>
 357                 <p>Web ile bütünleşme için, PHP (<i><a href="http://www.php.net/"></a></i>)
 358                 mükemmel bir arabirim sunar.</p>
 359                 <p>Karmaşık sorunlar için, çoğu kisi Perl arabirimini ve CGI.pm ya da mod_perl kullanır.</p>
 360
 361                 <h4><a name="2.3">2.3</a>) PostgreSQL'in grafik kullanıcı arabirimi var mıdır?</h4>
 362                 <p>Çeşitli grafik arabirimlerimiz bulunmaktadır. Bunların arasında,
 363                 PgAccess (<i><a href="http://www.pgaccess.org/">http://www.pgaccess.org/</a></i>),
 364                 PgAdmin II (<i><a href="http://www.pgadmin.org/">http://www.pgadmin.org/</a></i>, sadece Win32 için),
 365                 RHDB Admin (<i><a href="http://sources.redhat.com/rhdb/">http://sources.redhat.com/rhdb/</a></i>)
 366                 ve Rekall (<i><a href="http://www.thekompany.com/products/rekall/">http://www.thekompany.com/products/rekall/</a></i>)
 367                 bulunmaktadır. Ayrıca, PostgreSQL için web tabanlı bir arabirim olan
 368                 PHPPgAdmin (<i><a href="http://phppgadmin.sourceforge.net/">http://phppgadmin.sourceforge.net/</a></i>) bulunmaktadır.</p>
 369                 <p>Daha ayrıntılı liste için
 370                 <i><a href="http://techdocs.postgresql.org/guides/GUITools">http://techdocs.postgresql.org/guides/GUITools</a></i>
 371                 adresine bakabilirsiniz.</p>
 372
 373                 <h4><a name="2.4">2.4</a>) PostgreSQL ile iletişimi kurabilmek için hangi dilleri kullanabilirim?</h4>
 374                 <ul><li>C (libpq)</li>
 375                 <li>Embedded C (ecpg)</li>
 376                 <li>Java (jdbc)</li>
 377                 <li>Python (PyGreSQL)</li>
 378                 <li>TCL (libpgtcl)</li></ul>
 379                 <p>Diğerleri için, http://gborg.postgresql.org adresindeki Drivers/Interfaces bölümüne
 380                 bakabilirsiniz.</p>
 381
 382                 <hr>
 383
 384         <h2 align="center">Yönetimsel Sorular</h2>
 385
 386                 <h4><a name="3.1">3.1</a>) PostgreSQL'i, <code>/usr/local/pgsql</code> dizininden
 387                 başka dizinlere nasıl kurabilirim?</h4>
 388                 <p><i>configure</i> betiğini çalıstırırken, <code>--prefix</code> seçeneğini veriniz.</p>
 389
 390                 <h4><a name="3.2">3.2</a>) postmaster'i baslattıgımda, a Bad System Call ya da core dumped mesajı alıyorum. Neden?</h4>
 391                 <p>Bunun birçok nedeni olabilir. Ancak ilk kontrol edilmesi gereken sey, çekirdeginize
 392                 System V uzantılarının kurulu olup olmadıgını kontrol etmek olabilir. PostgreSQL
 393                 shared memory ve semaphores için çekirdek destegine gereksinim duyar.</p>
 394
 395                 <h4><a name="3.3">3.3</a>) postmaster'i başlattığımda, <code>ıpcMemoryCreate</code>
 396                 hatası alıyorum. Neden?</h4>
 397                 <p>Ya çekirdeğinizde <i>shared memory</i> desteğiniz düzgünce yapılandırılmamıştır,
 398                 ya da çekirdeğinizdeki mevcut <i>shared memory</i> miktarını büyütmeniz gerekecektir.
 399                 Gereksinim duyacağınız miktar, mimarinize ve postmaster için ayarladıgınız tampon
 400                 ile <i>backend</i> işlemi sayısına bağlıdır. Tüm sistemler için, tamponlar ve
 401                 işlemlerde öntanımlı sayılarla, ~ 1MB kadar yere gereksinmeniz olacaktır.
 402                 <i><a href="http://www.postgresql.com/docs/7.3/interactive/admin.html">PostgreSQL
 403                 7.3.2 Sistem Yöneticileri Rehberi</a></i>'ne, <i>shared memory</i> ve <i>semaphorelar</i>
 404                 hakkındaki ayrıntılı bilgi için bakabilirsiniz.</p>
 405
 406                 <h4><a name="3.3">3.4</a>) postmaster'ı başlattığımda,
 407                 <code>ıpcSemaphoreCreate</code> hatası alıyorum. Neden?</h4>
 408                 <p>Eğer hata, "<code>ıpcSemaphoreCreate: semget failed (No space left on device)</code>"
 409                 ise, çekirdeğiniz yeterli <i>semaphore</i> ile yapılandırılmamış demektir. Postgres, her
 410                 bir potansiyel <i>backend</i> için bir <i>semaphore</i> gereksinimi duyar. Geçici
 411                 bir çözüm, postmasterı <i>backend</i> işlemleri için daha az miktarda sınırla
 412                 başlatmak olabilir. <code>-N</code>'i varsayılan değer olan 32'den küçük bir
 413                 değerle başlatınız. Daha kalıcı bir çözüm, çekirdeğinizin <code>SEMMNS</code> ve
 414                 <code>SEMMNI</code> parametrelerini yükseltmek olacaktır.</p>
 415                 <p>Çalışmayan <i>semaphore</i>'lar ağır veritabanı işlemlerinde çökme yaratabilirler.</p>
 416                 <p>Eğer hata mesajınız başka bir şey ise, çekirdeğinizde <i>semaphore</i> desteğini
 417                 yapılandırmamış olabilirsiniz. <i>Shared memory</i> ve <i>semaphore</i>'lar hakkındaki
 418                 daha ayrıntılı bilgi için
 419                 <i><a href="http://www.postgresql.com/docs/7.3/interactive/admin.html">PostgreSQL
 420                 7.3.2 Sistem Yöneticileri Rehberi</a></i>'ne bakabilirsiniz.</p>
 421
 422
 423                 <h4><a name="3.5">3.5</a>) Diger bilgisayarların benim PostgreSQL veritabanı
 424                 sunucuma bağlantılarını nasıl kontrol edebilirim?</h4>
 425                 <p>Ön tanımlı olarak, PostgreSQL sadece yerel makineden <i>Unix domain sockets</i>
 426                 kullanarak bağlanılmasına izin verir. Diger makineler, postmaster'a <code>-i</code>
 427                 etiketini geçirmezseniz ve <code>$PGDATA/pg_hba.conf</code> dosyasını düzenleyerek
 428                 <i>host-based authentication</i>'a  olanak vermezseniz, bağlantı yapamayacaklardır.</p>
 429
 430                 <h4><a name="3.6">3.6</a>) Veritabani motorunu daha iyi
 431                 başarım için nasıl ayarlayabilirim?</h4>
 432                 <p><i>Index</i>'ler sorguları hızlandırabilir. <code>EXPLAIN</code> komutu,
 433                 PostgreSQL'in sorgunuzu nasıl yorumladığını ve hangi <i>index</i>'leri kullandığını
 434                 görmenize izin verir.</p>
 435                 <p>Eğer cok fazla <code>INSERT</code> işlemi yapıyorsanız, bunları büyük bir
 436                 toplu işlem dosyasıkullanıp <code>COPY</code> komutu ile veritabanına girmeyi
 437                 deneyiniz. Bu, tekil <code>INSERT</code>'lerden daha hızlıdır. İkinci olarak,
 438                 <code>BEGIN WORK/COMMIT</code> <i>transaction</i> bloğu içinde olmayan ifadeler kendi
 439                 <i>transaction</i>'larındaymış gibi düşünülür. Çoklu ifadeleri tek bir
 440                 <i>transaction</i> bloğu içinde yapabilirsiniz. Bu, <i>transaction overhead</i>'ini
 441                 düşürecektir. Tek bir <i>transaction</i> bloğu içinde birden çok ifadeyi çalıştırmayı
 442                 deneyebilirsiniz. Bu da aynı şekilde, <i>transaction overhead</i>'ini düşürür.</p>
 443                 <p>Çeşitli ayarlama seçenekleri mevcuttur. <code>fsync()</code> işlemini, postmaster'ı
 444                 <code>-o -F</code> seçeneği ile başlatarak devre dışı bırakabilirsiniz. Bu işlem,
 445                 <code>fsync()</code>'lerin her <i>transactiondan</i> sonra diski <i>flush</i> etmesini
 446                 engelleyecektir.</p>
 447                 <p>Aynı zamanda, postmaster'i <code>-B</code> seçeneği ile başlatıp, <i>backend</i>
 448                 işlemleri tarafından kullanılan <i>shared memory buffers</i> sayılarını arttırabilirsiniz.
 449                 Eğer bu parametreyi çok yüksek tutarsanız, çekirdeğinizin <i>shared memory</i>
 450                 bölgesindeki limiti aşma olasılığınız yüzünden postmaster başlayamayabilir. Her bir
 451                 tampon (<i>buffer</i>) 8K'dır. Öntanımlı sayı ise 64 tampondur.</p>
 452                 <p>Aynı şekilde, backend'in <code>-S</code> seçeneğini geçici sıralamalar için
 453                 <i>backend</i> süreçleri tarafından kullanılacak hafızayı arttırmak amacıyla
 454                 kullanabilirsiniz. <code>-S</code> seçeneği kilobayt cinsinden değer alır ve ön
 455                 tanımlı değeri 512'dir (512 K)</p>
 456                 <p>Tablolardaki veriyi bir <i>index</i>'e eşlemek amacıyla gruplama için
 457                 <code>CLUSTER</code> komutunu kullanabilirsiniz. Ayrıntılı bilgi için
 458                 <code>CLUSTER</code> komutunun yardım sayfasına bakabilirsiniz.</p>
 459
 460                 <h4><a name="3.7">3.7</a>) Hangi hata ayıklama özellikleri bulunmaktadır?</h4>
 461                 <p>PostgreSQL, hata ayıklama amacıyla kullanılabilecek durum bilgisi
 462                 rapor eden çeşitli özeliklere sahiptir.</p>
 463                 <p>Öncelikle, <i>configure</i> betiğini <code>--enable-cassert</code> seçeneğiyle
 464                 çalıştırırsanız, bir çok <code>assert() backend</code> calışmasını gözlemler ve
 465                 beklenmeyen bir durumda programı durdurur.</p>
 466                 <p>Postmaster ve postgres çeşitli hata ayıklama seçeneklerine sahiptir. Öncelikle,
 467                 postmaster'ı başlattığınızda, standart çıktıyı ve hataları bir log dosyasına
 468                 yönlendirdiğinize emin olun:</p>
 469                 <pre>cd /usr/local/pgsql<br>./bin/postmaster >server.log 2>&amp;1 &amp;</pre>
 470                 <p>Bu işlem PostgreSQL ana dizinine <code>server.log</code> dosyası yerleştirecektir.
 471                 Bu dosya sunucunun yaşadığı sorunlar ya da hatalar hakkında yararlı bilgiler içerir.
 472                 <code>-d</code> seçeneği, hata ayıklama seviyesini belirten bir rakam ile kullanılır.
 473                 Yüksek hata ayıklama seviyelerinin büyük log dosyaları oluşturacağını unutmayınız.</p>
 474                 <p>Eğer postmaster çalışmıyorsa, <code>postgres backend</code>'ini komut satırından
 475                 çalıştırabilir ve SQL ifadenizi direk olarak yazabilirsiniz. Bu sadece hata ayıklama
 476                 amacıyla önerilir. Burada, noktalı virgülün değil de yeni bir satırın sorguyu
 477                 sonlandırdığını unutmayınız. Eğer hata ayıklama sembolleri ile derlediyseniz,
 478                 ne olduğunu görmek için bir hata ayıklayıcı kullanabilirsiniz. <i>backend</i>
 479                 postmaster'dan başlatılmadığından, eşdeğer bir ortamda çalışmamaktadır ve
 480                 <i>locking/backend</i> etkileşim sorunları artabilir.</p>
 481                 <p>Eğer postmaster çalışıyorsa, bir pencerede psql'i çalıştırın ve psql tarafından
 482                 kullanılan postgres sürecinin süreç numarasını (<code>PID</code>) bulun. Postgres
 483                 süreci ile ilişkilendirmek için bir hata ayıklarıcı kullanın. Sorguları psql aracılığı
 484                 ile çalıştırabilirsiniz. Eğer postgres başlangıcında hata ayıklamak istiyorsanız,
 485                 <code>PGOPTIONS="-W n"</code> seçeneğini ayarlayabilir ve psql'i başlatabilirsiniz.
 486                 Bu işlem, başlangıcın <code>n</code> saniye kadar gecikmesini sağlayacaktır; böylece
 487                 hata ayıklayıcıyı sürece ilişkilendirdikten sonra başlangıç sürecinin devam etmesini
 488                 sağlayabilirsiniz.</p>
 489                 <p>postgres programı hata ayıklama ve başarım ölçümleri için <code>-s</code>,
 490                 <code>-A</code> ve <code>-t</code> seçeneklerine sahiptir.</p>
 491
 492                 <h4><a name="3.8">3.8</a>) Bağlanmaya çalışırken, neden "<i>Sorry, too many
 493                 clients</i>" hatasını alıyorum?</h4>
 494                 <p>Postmaster'ın  eşzamanlı olarak başlatabileceği <i>backend</i> süreçleri
 495                 sınırlarını arttırmanız gerekmektedir.</p>
 496                 <p>Ön tanımlı değer 32 süreçtir. Bunu, postmaster'ı uygun <code>-N</code>
 497                 değeri ile ya da <code>postgresql.conf</code> dosyasını düzenleyerek yeniden
 498                 başlatmakla arttırabilirsiniz.</p>
 499                 <p>Eğer <code>-N</code> değerini 32'den büyük yapacaksanız, aynı zamanda
 500                 <code>-B</code> değerini de değiştirmeniz gerektiğini unutmayın. <code>-B</code>,
 501                 <code>-N</code>'nin en az 2 katı kadar olmalıdır; daha iyi başarım için bu sayıyı daha
 502                 da arttırmalısınız. Yüksek sayıdaki <i>backend</i> süreçleri için, çeşitli çekirdek
 503                 yapılandırma parametrelerini arttırmanız gerekecektir. Yapılması gerekenler,
 504                 <code>SHMMAX</code>, <code>SEMMNS</code>, <code>SEMMNI</code>, <code>NPROC</code>,
 505                 <code>MAXUPRC</code> ve açılabilecek dosyaların maksimum sayısı olan <code>NFILE</code>
 506                 ve <code>NINODE</code> değerlerini karıştırmaktır. Bunun nedeni, PostgreSQL'in izin
 507                 verilen <i>backend</i> süreçlerinin sayısı üzerinde bir sınırı olmasıdır. Böylelikle
 508                 sistem kaynaklarının dışına çıkılmayacaktır.</p>
 509                 <p>PostgreSQL'in 6.5 sürümüne kadar, en fazla <i>backend</i> sayısı 64 idi ve bunu
 510                 değiştirmek için <code>include/storage/sinvaladt.h</code> dosyası içindeki
 511                 <code>MaxBAckendid</code> sabitini değiştirdek sonra yazılımı yeniden
 512                 derlemek gerekiyordu.</p>
 513
 514                 <h4><a name="3.9">3.9</a>) <code>pgsql_tmp</code> dizinin içindeki dosyalar nelerdir?</h4>
 515                 <p>Sorgu çalıstırıcı (<i>query executer</i>) tarafından yaratılan geçici dosyalardır.
 516                 Örnegin, bir sıralama <code>ORDER BY</code> ile yapılacaksa ve sıralama
 517                 <code>backend</code>'in <code>-s</code> parametresinin izin verdiğinden daha
 518                 fazla alana gereksinim duyuyorsa, ekstra veriyi tutmak için geçici dosyalar yaratılır.</p>
 519                 <p>Geçici dosyalar, eğer sıralama sırasında <i>backend</i> göçmezse otomatik olarak
 520                 silinecektir. Eğer çalışan durumda bir <i>backend</i>'iniz yoksa,
 521                 <code>pg_tempNNN.NN</code> dosyalarını silmeniz güvenlidir.</p>
 522
 523                 <h4><a name="3.10">3.10</a>) PostgreSQL sürümlerini yükseltmek için neden bir
 524                 dump/reload işlemi gerçekleştirmek zorundayım?</h4>
 525                 <p>PostgreSQL takımı ara sürümlerde sadece küçük değişiklikler yapmaktadır;
 526                 bu yüzden 7.2 sürümünden 7.2.1'e yükseltmek <i>dump/restore</i> işlemi
 527                 gerekmemektedir. Ancak, esas sürümlerde (örnek: 7.2'den 7.3'e) çoğunlukla sistem
 528                 tablolarının ve veri dosyalarının iç yapısı değiştirilir. Bu değişiklikler çoğunlukla
 529                 karmaşıktır; dolayısıyla veri dosyalarının geriye dönük uyumluluğu işlemlerini
 530                 yapmıyoruz. <i>Dump</i> işlemi, veriyi genel biçimde alacağından yeniden yükleme
 531                 esnasında veri, yeni iç biçime uygun şekilde yerleştirilecektir.</p>
 532                 <p>Disk biçiminin değişmediği sürümlerde, <code>pg_upgrade</code> betiği güncellemenin
 533                 bir <i>dump/restore</i> gerektirmeden yapılmasını sağlayacaktır. <i>pg_upgrade</i>
 534                 betiğinin o sürüm için bulunup bulunmadığını sürüm notları içinde bulabilirsiniz.</p>
 535
 536                 <h4><a name="3.11">3.11</a>) Nasıl bir donanım kullanmalıyım? </h4>
 537                 <p> PC donanımı tamamen uyumlu olduğu için, insanlar tüm PC donanımlarının aynı kalitede olduğunu
 538                 düşünürler. Oysa böyle değildir. ECC RAM, SCSI ve kaliteli anakartlar daha ucuz donanımlara göre daha
 539                 çok güvenilirlerdir ve başarımları daha yüksektir. PostgreSQL hemen hemen tüm donanımda
 540                 çalışabilmektedir, ancak güvenilirlik ve başarım önemli ise donanım seçeneklerini çok iyi araştırmak
 541                 gereklidir. E-posta listelerimi donanımlarla ilgili sorular ve de ticaret için kullanılabilir.</p>
 542
 543                 <hr>
 544
 545         <h2 align="center">İşletimsel Sorular</h2>
 546
 547                 <h4><a name="4.1">4.1</a>) <i>Binary cursor</i> ve <i>normal cursor</i>
 548                 arasındaki fark nedir?</h4>
 549                 <p><code>DECLARE</code> yardım sayfasına bakınız.</p>
 550
 551                 <h4><a name="4.2">4.2</a>) Sorgunun sadece ilk birkaç satırını
 552                 nasıl <code>SELECT</code> edebilirim?</h4>
 553                 <p><code>FETCH</code> yardım sayfasına bakınız, ya da <code>SELECT</code> ...
 554                 <code>LIMIT</code> ... kullanınız.</p>
 555                 <p>İlk birkaç satırı almak isteseniz bile, tüm sorgu değerlendirilmek durumunda kalınabilir. ORDER
 556                 BY içeren bir sorgu düşünün. Eğer ORDER BY işe eşleşen bir index varsa, PostgreSQL istenen ilk birkaç
 557                 satırı işleyebilir, ya da tüm sorgu istenen satırlar üretilene kadar işlenebilir. </p>
 558
 559                 <h4><a name="4.3">4.3</a>) psql'in içinde gördügüm tabloların ya da diğer
 560                 şeylerin listesini nasıl alabilirim?</h4>
 561                 <p><code>pgsql/src/bin/psql/describe.c</code> içindeki psql kaynak kodunu
 562                 okuyabilirsiniz. Bu kod, psql'in <code>\</code> ile başlayan komutlarının
 563                 çıktısını olusturan SQL komutlarını içerir. Aynı zamanda, psql'i <code>-E</code>
 564                 seçeneği ile başlatıp, verdiğiniz komutları çalıştırmak için yaptığı
 565                 sorguların çıktılarını görebilirsiniz.</p>
 566
 567                 <h4><a name="4.4">4.4</a>) Bir tablodan bir kolonu nasıl kaldırabilirim?</h4>
 568                 <p>Bu özellik (<code>ALTER TABLE DROP COLUMN</code>) 7.3 sürümü ile gelmiştir.
 569                 Eski sürümlerde aşağıdakileri uygulamalısınız: </p>
 570                 <pre>
 571 BEGIN;
 572 LOCK TABLE old_table;
 573 SELECT ...  -- select all columns but the one you want to remove
 574 INTO TABLE new_table
 575 FROM old_table;
 576 DROP TABLE old_table;
 577 ALTER TABLE new_table RENAME TO old_table;
 578 COMMIT;
 579                 </pre>
 580
 581                 <h4><a name="4.5">4.5</a>) Bir satır, tablo ve veritabanı için en
 582                 fazla büyüklük nedir?</h4>
 583                 <p>Sınırlar:</p>
 584                 <p>Veritabanı için en fazla büyüklük nedir?<br>Sınırsız (32 TB'lık veritabanı bulunmaktadır)<br><br>
 585                 Bir tablo için en fazla büyüklük nedir?<br>32 TB<br><br>
 586                 Bir satır için en fazla büyüklük nedir?<br>1.6 TB<br><br>
 587                 Bir alan için en fazla büyüklük nedir?<br>1 GB<br><br>
 588                 Tabloda en fazla satır sayısı kaçtır?<br>Sınırsız<br><br>
 589                 Bir tabloda olabilecek en fazla kolon sayısı kaçtır?<br>Kolon tiplerine bağlı olarak 250-1600<br><br>
 590                 Bir tabloda olabilecek en fazla <i>index</i> sayısı kaçtır?<br>Sınırsız</p>
 591                 <p>Tabii ki bunlar aslında sınırsız degildir. Burada belirtilen sınırlar, fiziksel
 592                 sınırların haricindeki sınırlardır. Boş disk alanı, hafıza/takas alanı na bağlı
 593                 sınırlamalar vardır. Başarım, sınır değerlere yaklaştıkça, ya da değerler çok büyük
 594                 olduğunda düşebilir.</p>
 595                 <p>Bir tablo için büyüklük sınırı olan 32 TB, işletim sisteminin büyük dosya desteği olup
 596                 olmamasından bağımsızdır. Büyük tablolar, 1 GB'lik dosyalarda saklandığı için, dosya
 597                 sistemi sınırlarınin bir önemi yoktur.</p>
 598                 <p>Tablo ve kolon sayısı büyüklükleri, ön tanımlı blok büyüklüğü 32k ya çıkarılarak
 599                 arttırılabilir.</p>
 600
 601                 <h4><a name="4.6">4.6</a>) Tipik bir metin dosyasındaki veriyi saklamak için ne
 602                 kadar disk alanı gereklidir?</h4>
 603                 <p>Bir PostgreSQL veritabanı, veriyi "<i>flat</i>" metin dosyasında saklamak için
 604                 gereken alanın 5 kat fazla disk alanına gereksinim duyabilir.</p>
 605                 <p>Her satırında bir tamsayı ve metin (<i>text</i>) içeren, 100.000 satırlık bir
 606                 dosya düşünün.  Her satırın ortalama 20 byte olduğunu farzedelim. Metin dosyası
 607                 2.8 MB olacaktır. Bu veriyi tutan PostgreSQL veritabanı
 608                 yaklaşık 6.4 MB yer kaplayacaktır.</p>
 609                 <pre>
 610   36 byte: Her bir satır başlığı (yaklaşık)
 611 + 24 byte: Bir tamsayı (int) alanı ve bir metin (text) alanı
 612 +  4 byte: Sayfada tuple a pointer
 613 ----------------------------------------
 614   64 byte -> kayıt başına</pre>
 615                 <p>PostgreSQL'de veri sayfası (data page) büyüklüğü 8192 byte (8k)dır, dolayısıyla:</p>
 616                 <pre>
 617 8192 byte -> page başına
 618 -------------------------  =  Her bir veritabanı <i>page</i>'ı başına 128 satır (yaklaşık)
 619   Satır başına 64 byte
 620
 621 100000 veri satırı
 622 --------------------  =  782 veritabanı sayfası
 623      128 satır</pre>
 624                 <p>782 veritabanı sayfası <code>*</code> sayfa başına <code>8192 byte =
 625                 6,406,144 bytes (6.4 MB)</code></p>
 626                 <p><i>Index</i>'ler çok fazla yere gereksinim duymazlar, ama <i>index</i>'lenmiş
 627                 veriyi tutacaklarından büyük olabilirler.</p>
 628                 <p><code>NULL</code> değerler bitmapler içinde tutulur; dolayısıyla çok az yer kaplarlar.</p>
 629
 630                 <h4><a name="4.7">4.7</a>) Veritabanında hangi tablo ya da <i>index</i>'lerin
 631                 tanımlandığını nasıl görebilirim?</h4>
 632                 <p>psql, bu tür bilgileri göstermek için, <code>\</code> ile başlayan bir çok
 633                 komut sunmaktadır. <code>\?</code> komutu ile bu komutları görebilirsiniz. Ayrıca,
 634                 bunları açıklayan ve <code>pg_</code> ile başlayan çok sayıda sistem tablosu
 635                 bulunmaktadır. Aynı zamanda, <code>psql -l</code> ile tüm veritabanlarını
 636                 listeyelebirsiniz.</p>
 637                 <p>Ayrıca, <code>pgsql/src/tutorial/syscat.source</code> kodunu inceleyebilirsiniz.
 638                 Bu dosya, veritabanı sistem dosyalarından bilgiyi almak için gereksinim duyulan
 639                 bir çok <code>SELECT</code>'leri gösterir.</p>
 640
 641                 <h4><a name="4.8">4.8</a>) Sorgularım cok yavaş, ya da <i>index</i>'lerimi
 642                 kullanmıyorlar. Neden?</h4>
 643                 <p>Indexler her sorgu tarafından otomatik olarak kullanılmazlar. Indexler eğer bir
 644                 tablonun büyüklüğü minimum bir büyüklükten fazla ise ve sorgu tablodaki satırların sadece küçük bir
 645                 yüzdesini seçiyorsa kullanılır. Bunun nedeni, index erişiminin neden olduğu raslansal disk erişimi
 646                 nin diskin ya da tablonun sıralı okunmasından daha yavas olabilmesidir.</p>
 647
 648                 <p>Bir index'in kullanılıp kullanılmayacağını belirlemek için, PostgreSQL tablo hakkındaki
 649                 istatistiklere gereksinmesi vardır. Bu istatistikler, <small>VACUUM ANALYZE</small> kullanılarak
 650                 toplanırlar. Optimizer, istatistikleri kullanarak, tabloda kaç satır olduğunu ve bilir ve indexin
 651                 kullanılıp kullanılmayacağına daha iyi karar verir. Istatistikler, aynı zamanda en uygun join
 652                 sırasını ve yöntemini belirlemekte çok önemlidir. İstatistik toplanması, tablo içerikleri
 653                 değiştikçe periyodik olarak yapılmalıdır.</p>
 654
 655
 656     <p>Indexler normalde <small>ORDER BY</small> sorguları ya da join işlemlerini gerçekleştirmek için
 657     kullanılmazlar. Açık bir sıralamayı takip eden sıralı bir arama (sequential scan), büyük bir tabloda index
 658     araması yapmaktan genelde daha hızlıdır.</p>
 659
 660     Ancak, <small>ORDER BY</small> ile birleşmiş <small>LIMIT</small>
 661     genellikle bir index kullanacaktır; çünkü tablonun sadece belirli bir miktarı döndürülecektir.
 662     Aslında, MAX() ve MIN() fonksiyonlarının index kullanmamalarından dolayı, bu gibi değerleri ORDER BY ve LIMIT
 663     kullanarak da almak olasıdır:
 664 <pre>
 665     SELECT col
 666     FROM tab
 667     ORDER BY col [ DESC ]
 668     LIMIT 1;
 669 </pre>
 670
 671     <p>Eğer optimizer'ın sıralı arama yapmasının yanlış olduğuna inanıyorsanız, <code>SET enable_seqscan TO
 672 'off'</code> kullanın ve index kullanan aramaların hala daha hızlı olup olmadığını görün.</p>
 673
 674                 <p><code>LIKE</code> ya da <code>~</code> gibi operatörler kullanıyorsanız,
 675                 <i>index</i>'ler sadece aşağıdaki koşullarda kullanılabilir:</p>
 676
 677                 <ul>
 678                 <li>Arama dizininin başı, dizinin başı ile bağlanmalıdır. Yani,
 679                 <ul><li><code>LIKE</code> sorguları <code>%</code> ile başlamamalıdır.</li>
 680                 <li>Düzenli ifade sorguları <code>^</code> işe başlamamalıdır.</li></ul></li>
 681                 <li>Arama metni bir karakter sınıfı ile başlayamaz. Örnek: <code>[a-e]</code></li>
 682                 <li><code>ILIKE</code> ve <code>~*</code> gibi  büyük/küçük harfe duyarsız
 683                 aramalar <i>index</i>'lerden yararlanmazlar. Onun yerine, bölüm 4.12'de anlatılan
 684                 fonksiyonel <i>index</i>'leri kullanabilirsiniz.</li>
 685                 <li><i>initdb</i> sırasında öntanımlı <i>C locale</i>'i kullanılmalıdır.</li>
 686                 </ul>
 687
 688                 <h4><a name="4.9">4.9</a>) <i>query-optimizer</i>'ın sorgularımı nasıl
 689                 değerlendirdiğini, işleme soktuğunu nasıl görebilirim?</h4>
 690                 <p><code>EXPLAIN</code> yardım sayfasına bakınız.</p>
 691
 692                 <h4><a name="4.10">4.10</a>) <i>R-tree index</i> nedir?</h4>
 693                 <p>R-tree index, uzaysal (spatial) verileri indexlemek için kullanılır. Bir hash
 694                 index, dizi aramalarında (range search) kullanılamaz. B-tree index dizi aramalarında sadece tek
 695                 boyutlu çalışmaktadır. R-tree, çok boyutlu veriyi destekler. Örneğin, eğer bir R-tree index point
 696                 veri tipi üzerinde inşa edililebilirse, sistem "select all points within a bounding rectangle"
 697                 gibi sorgulara daha verimli yanıtlar verecektir.</p>
 698                 <p>Orijinal R-tree tasarımını açıklayan belge:</p>
 699                 <p>Guttman, A. "R-trees: A Dynamic Index Structure for Spatial Searching."
 700                 Proceedings of the 1984 ACM SIGMOD Int'l Conf on Mgmt of Data, 45-57.</p>
 701                 <p>Bu belgeyi, Stonebraker'ın "Readings in Database Systems" kitabında bulabilirsiniz.</p>
 702                 <p>Gömülü R-tree indexleri poligon ve boxları kullanabilir. Teorik olarak,
 703                 R-tree indexlerin özelliklerini genişletmek bir miktar çaba gerektirir ve bunun nasıl
 704                 yapılacağına dair bir belgemiz henüz bulunmamaktadır.</p>
 705
 706                 <h4><a name="4.11">4.11</a>) <i>Genetic Query Optimizer</i> nedir?</h4>
 707                 <p><i>GEQO</i> modülü, <i>Genetic Algorithm(GA)</i> kullanılarak tablolar
 708                 birleştirildiğinde sorgu optimizasyonunu hızlandırır. </p>
 709
 710                 <h4><a name="4.12">4.12</a>) Düzenli ifade (<i>Regular Expression</i>) aramalarını
 711                 ve büyük/küçük harfe duyarsız aramaları nasıl yapabilirim?
 712                 Bu büyük(küçük harfe duyarlı aramalar için <i>index</i>'i nasıl kullanabilirim?</h4>
 713                 <p><code>~</code> operatörü düzenli ifade eşleşmesi ve <code>~*</code>  büyük/küçük
 714                 harfe duyarsız düzenli ifade eşleşmesi yapar. Büyük/küçük harfe duyarlı olan
 715                 <code>LIKE</code>'ın  büyük/küçük harfe duyarsız olan biçimi <code>ILIKE</code>'tır
 716                 ve PostgreSQL 7.1 sürümü ile birlikte gelmiştir.</p>
 717                 <p>Büyük-küçük harfe duyarsız eşitlik karşılaştırmaları aşağıdaki gibi ifade edilir:</p>
 718                 <pre>
 719 SELECT *
 720 FROM tab
 721 WHERE lower(col) = 'abc'
 722                 </pre>
 723                 <p>Bu standart bir <i>index</i> yaratmayacaktır. Ancak eğer fonksiyonel bir
 724                 <i>index</i> yaratırsanız; o kullanılacaktır:</p>
 725                 <pre>CREATE INDEX tabindex on tab (lower(col));</pre>
 726
 727                 <h4><a name="4.13">4.13</a>) Bir sorguda, bir alanin "<code>NULL</code>" olduğunu
 728                 nasıl ortaya çıkarabilirim?</h4>
 729                 <p>Kolonu, <code>IS NULL</code> ve <code>IS NOT NULL</code> ile test edebilirsiniz.</p>
 730
 731                 <h4><a name="4.14">4.14</a>) Çesitli karakter tipleri arasındaki farklar nelerdir?</h4>
 732                 <pre>
 733 Veri Tipi           İç Adı              Not
 734 --------------------------------------------------
 735 VARCHAR(n)      varchar         boyut en büyük uzunluğu verir; sadece verilen kadar veri tutulur.
 736 CHAR(n)         bpchar          belirtilen uzunluğa kadar sonuna  boşluk eklenir.
 737 TEXT            text            uzunlukta herhangi bir üst sınır yoktur.
 738 BYTEA           bytea           variable-length byte array (null-byte safe)
 739 "char"          char            bir karakter
 740                 </pre>
 741                 <p>İç adları (<i>internal name</i>) sistem kataloglarını ve
 742                 bazı hata mesajlarını incelerken göreceksiniz.</p>
 743                 <p>İlk dört veri tipi "<i>varlena</i>" tipidir (yani, diskteki ilk 4 bayt uzunluktur;
 744                 devamı da veridir.) Dolayısıyla, kullanılan gerçek alan, belirtilen alandan biraz
 745                 daha büyüktür. Ancak, bu veri tipleri, sıkıştırılmaya tabi tutulabilir; dolayısıyla
 746                 disk alanı beklenilenden küçük olabilir. <code>VARCHAR(<i>n</i>)</code> büyüklüğü
 747                 artabilen ama en büyük uzunluğu sınırlı olan verileri saklamak için en uygun yöntemdir.
 748                 <code>TEXT</code>, 1 GB büyüklüğe kadar olan verileri tutmak için kullanılır.</p>
 749                 <p><code>CHAR(<i>n</i>)</code>, aynı uzunluktaki dizilerin saklanması için kullanımır.
 750                 <code>CHAR(<i>n</i>)</code> belirtilen uzunluğa kadar boşluk ile doldurur; ancak
 751                 <code>VARCHAR(<i>n</i>)</code> sadece verilen karakterleri saklar. <code>BYTEA</code>
 752                 binary veri saklamak içindir; ayrıca "<code>NULL</code>" bayt içeren değerleri de saklar.
 753                 Burada anlatılan üç veri tipi de benzer başarım karakteristiklere sahiptir.</p>
 754
 755                 <h4><a name="4.15.1">4.15.1</a>) Nasıl <i>serial</i>/otomatik artan
 756                 (<i>auto-incrementing</i>) bir alan yaratabilirim?</h4>
 757                 <p>PostgreSQL'de <code>SERIAL</code> veri tipi vardır. Bu veri tipi bir
 758                 <i>sequence</i> ve kolon üzerinde bir <i>index</i> yaratır.</p>
 759                 <p>Örnek, aşağıdaki sorgu:</p>
 760                 <pre>
 761 CREATE TABLE person (
 762     id   SERIAL,
 763     name TEXT
 764 );
 765                 </pre>
 766                 <p>buna çevrilir:</p>
 767                 <pre>
 768 CREATE SEQUENCE person_id_seq;
 769 CREATE TABLE person (
 770     id   INT4 NOT NULL DEFAULT nextval('person_id_seq'),
 771     name TEXT
 772 );
 773 CREATE UNIQUE INDEX person_id_key ON person ( id );
 774                 </pre>
 775                 <p><i>Sequenceler</i> hakkında daha fazla bilgi için <i>create_sequence</i>
 776                 yardım sayfasına bakabilirsiniz. Her satırın <code>OID</code> alanını tekil bir sayı
 777                 olarak alabilirsiniz. Ancak, veritabanınızın <i>dump</i>'ını alıp yeniden yüklerseniz,
 778                 <code>OID</code> değerlerini koruyabilmek için <code>pg_dump</code>'ın <code>-o</code>
 779                 parametresini ya da "<code>COPY WITH OIDS</code>" seçeneğini kullanmanız gerekecektir.</p>
 780
 781         <h4><a name="4.15.2">4.15.2</a>) <code>SERIAL</code> girişinin degerini nasıl alabilirim?</h4>
 782                 <p>Bir yaklaşım, sequence nesnesindeki SERIAL değerini, veriyi girmeden önce nextval() ile alıp,
 783                 aldığınız değeri kendinizin girmesidir. 4.15.1'deki örnek tabloyu kullanarak bir örnek verelim:</p>
 784
 785                 <pre>new_id = execute("SELECT nextval('person_id_seq')");<BR>
 786     execute("INSERT INTO person (id, name) VALUES (new_id, 'Blaise Pascal')");</pre>
 787
 788         <P>Diğer sorgular için new_id'de yeni değerin saklanması gerekir. Otomatik olarak yaratılan SEQUENE nesnesinin adı,
 789   &lt;tablo adı&gt;_&lt;serial kolonu adı&gt;_seq şeklinde olacaktır (&lt; &gt; işaretleri olmadan).</p>
 790
 791                 <p>Alternatif olarak, atanmış SERIAL değerini, değer girildikten sonra currval()
 792                 fonksiyonu ile alabilirsiniz:</p>
 793                 <pre>
 794                 execute("INSERT INTO person (name) VALUES ('Blaise Pascal')");
 795                 new_id = execute("SELECT currval('person_id_seq')");
 796                 </pre>
 797                 <p>Son olarak, ön tanımlı değeri bulmak için <code>INSERT</code> ifadesinden
 798                 dönen <code>OID</code> değerini kullanabilirsiniz; ancak bu en az taşınabilir
 799                 çözüm olacaktır. Perl'de, Edmund Mergl'in <i>DBD:Pg</i> mödülü ile birlikte
 800                 <i>DBI</i> kullanarak, <code>OID</code> değeri <code>$sth->execute()</code>
 801                 çalıştırıldıktan sonra <code>$sth->(pg_oid_status)</code> ile alınabilir.</p>
 802
 803                 <h4><a name="4.15.3">4.15.3</a>) <code>currval()</code> ve <code>nextval()</code>
 804                 diğer kullanıcılara sorun yaratmaz mı?</h4>
 805                 <p>Hayır. <code>curval()</code>, tüm kullanıcılar değil, backend
 806                 tarafından atanan geçerli değeri döndürür.</p>
 807
 808                 <h4><a name="4.15.4">4.15.4</a>) Neden <i>sequence</i> sayıları <i>transaction</i>
 809                 işleminin iptalinden sonra yeniden kullanılıyor? Neden <i>sequence/SERIAL</i>
 810                 kolonumdaki sayılarda atlamalar oluyor?</h4>
 811                 <p>Uyumluluğu arttırmak için, <i>sequence</i> değerleri çalışan
 812                 <i>transaction</i>'lara gerektiği şekilde aktarılır ve <i>transaction</i>
 813                 bitene kadar o değer kilitlenmez. Bu, iptal edilen <i>transaction</i>
 814                 işlemleri nedeniyle boşluklara neden olur.</p>
 815
 816                 <h4><a name="4.16">4.16</a>) OID nedir? TID nedir?</h4>
 817                 <p>OIDler, tekil satır numaralarına PostgreSQL'in yanıtıdır. PostgreSQL'de yaratılan
 818                 her sayı, tekil bir OID alır. initdb işlemi sırasında yaratılan tüm OID'ler 16384'ten küçüktür
 819                 (backend/access/transam.h). Kullanıcılar tarafından yaratılan tüm OID'ler bu sayıya eşit ya da bu
 820                 sayıdan büyüktür. Varsayılan durumda, tüm bu OIDler sadece bir tablo ya da veritabanında değil, tüm
 821                 PostgreSQL kurulumunda tekildir.</p>
 822
 823                 <p> PostgreSQL OIDleri, tablolar arasında satırları ilişkilendirmek için kendi iç tablolarında
 824                 kullanır. Bu OIDler belirli kullanıcı satırlarını belirtmek için kullanabilir ve join işlemlerinde
 825                 kullanılır. OID değerlerini saklamak için OID kolon tipini kullanmanız önerinir. Daha hızlı bir
 826                 erişim için, OID alanında bir index yaratabilirsiniz.</p>
 827
 828                 <p>OID'ler yeni satırlara, tüm veritabanları tarafında kullanılan ortak bir alandan atanırlar. Eğer
 829                  OID'i başka bir değere eşitlemek isterseniz ya da tablonun bir kopyasını orijinal OIDler ile
 830                 çıkarmak isterseniz, bu mümkündür:</p>
 831                 <pre>
 832                         CREATE TABLE new_table(old_oid oid, mycol int);
 833                         SELECT old_oid, mycol INTO new FROM old;
 834                         COPY new TO '/tmp/pgtable';
 835                         DELETE FROM new;
 836                         COPY new WITH OIDS FROM '/tmp/pgtable';
 837                 </pre>
 838                 <p>OIDler 4-bit tamsayı olarak saklanırlar ve 4 milyarda overflow olacaktır. Kimse
 839                 bu sayıya ulaştığına dair bir bilgi iletmedi ve bu sınırı kimse bu sınıra ulaşmadan kaldıracağız.</p>
 840
 841                 <p>TIDler, belirli fiziksel satırlar block ve offset değerleri ile belirtmekte kullanılır. TIDler,
 842                 satırlar değiştiğinde ya da yeniden yüklendiğinde değişirler. Index girdileri tarafından fiziksel
 843                 satırları göstermek için kullanılırlar.</p>
 844
 845                 <h4><a name="4.17">4.17</a>) PostgreSQL'de kullanılan bazı
 846                 terimlerin anlamları nelerdir?</h4>
 847                 <p>Kaynak kodun bir kısmı ve eski belgeler, daha geniş kullanım alanı olan terimleri
 848                 kullanırlar. Bunların bazıları:</p>
 849                 <ul><li>table, relation, class</li>
 850                 <li>row, record, tuple</li>
 851                 <li>column, field, attribute</li>
 852                 <li>retrieve, select</li>
 853                 <li>replace, update</li>
 854                 <li>append, insert</li>
 855                 <li>OID, serial value</li>
 856                 <li>portal, cursor</li>
 857                 <li>range variable, table name, table alias</li></ul>
 858                 <p>Genel veritabanı terimleri,
 859                 <i><a href="http://hea-www.harvard.edu/MST/simul/software/docs/pkgs/pgsql/glossary/glossary.html">http://hea-www.harvard.edu/MST/simul/software/docs/pkgs/pgsql/glossary/glossary.html</a></i>
 860                 adresinde bulunabilir.</p>
 861
 862                 <h4><a name="4.18">4.18</a>) Neden "<i>ERROR: Memory exhausted in AllocSetAlloc()</i>"
 863                 hatasını alıyorum?</h4>
 864                 <p>Sisteminizde sanal belleğinizi tüketmiş olabilirsiniz, ya da çekirdeğiniz
 865                 belli kaynaklar icin düşük bir sınıra sahip olabilir. <i>postmaster</i>'ı
 866                 başlatmadan önce aşağıdakileri deneyebilirsiniz:</p>
 867                 <pre>
 868 ulimit -d 262144
 869 limit datasize 256m
 870                 </pre>
 871                 <p>Kabuğunuza bağlı olarak, bunlardan sadece biri olumlu sonuç verecektir, ama
 872                 bu işlem veri segment sınırınızı arttıracak, ve belki de sorgunuzun tamamlanmasını
 873                 sağlayacaktır. Bu komut, varolan işleme (<i>current process</i>) ve komut çalıştırıldıktan
 874                 sonraki tüm alt işlemlere uygulanır. Eğer SQL istemcinizle, <i>backend</i>'in çok
 875                 fazla veri döndürmesi nedeniyle bir sorun yaşıyorsanız, bunu istemciyi başlatmadan
 876                 önce deneyiniz.</p>
 877
 878                 <h4><a name="4.19">4.19</a>) Hangi PostgreSQL sürümünü çalıştırdığımı nasıl görebilirim?</h4>
 879                 <p>psql arabiriminde, <code>select version();</code> yazınız.</p>
 880
 881                 <h4><a name="4.20">4.20</a>) Neden <i>large-object</i> işlemlerim, "<i>invalid large obj
 882                 descriptor</i>" hatasını veriyor?</h4>
 883                 <p><i>Large object</i> işlemlerinizin uçlarına, yani <code>lo_open</code> ...
 884                 <code>lo_close</code> komutlarının çevresine, <code>BEGIN WORK</code> ve
 885                 <code>COMMIT</code> koymanız gerekmektedir;</p>
 886                 <p>Şu anda, PostgreSQL kuralları large objectleri transaction commit edildiğinde kapatarak
 887                 uygulamaktadır. Dolayısıyla handle ile yapılacak ilk şey <i>invalid large obj descriptor</i> hatası
 888                 ile sonuçlanacaktır.Dolayısıyla çalışan kodunuz eğer transaction kullanmazsanız hata mesajları
 889                 üretecektir.</p>
 890                 <p>Eğer ODBC gibi bir istemci arabirimi kullanıyorsanız, <i>auto-commit</i>'i
 891                 kapatmanız gerekebilir.</p>
 892
 893                 <h4><a name="4.21">4.21</a>) Şu andaki zamanı öntanımlı değer olarak
 894                 kabul eden <b>How do I create a column that will default to the current time?</b></h4>
 895                 <p>Alttakini kullanabilirsiniz:</p>
 896                 <pre>
 897 CURRENT_TIMESTAMP:
 898 CREATE TABLE test (x int, modtime timestamp DEFAULT CURRENT_TIMESTAMP );
 899                 </pre>
 900
 901                 <h4><a name="4.22">4.22</a>) Neden <code>IN</code> kullanan <i>subquery</i>'lerim
 902                 çok yavas?</h4>
 903                 <p>7.4 sürümünden önce, subqueryler. Eğer subquery sadece birkaç satır ve outer query bol
 904                 sayıda satır döndürüyorsa, IN en hızlısıdır. Sorguları hızlandırmak için IN yerine EXISTS
 905                 kullanın:</p>
 906                 <pre>
 907 SELECT *
 908     FROM tab
 909     WHERE col1 IN (SELECT col2 FROM TAB2)
 910                 </pre>
 911                 <p>sorgusunu, aşağıdaki ile değiştirin:</p>
 912                 <pre>
 913 SELECT *
 914     FROM tab
 915     WHERE EXISTS (SELECT col2 FROM TAB2 WHERE col1 = col2)
 916                 </pre>
 917                 <p>Bu işlemin hızlı olması için, subcol'un indexlenmiş bir kolon olması gerekmektedir.</p>
 918                 <p>7.4 sürümü ve sonrasında, IN aslında normal sorgularla aynı karmaşık join tekniklerini kullanır ve
 919                 EXISTS'e tercih edilir.</p>
 920
 921                 <h4><a name="4.23">4.23</a>) <i>Outer join</i> işlemini nasıl yapabilirim?</h4>
 922                 <p>PostgreSQL outer joins islemlerini SQL standartlarını kullanarak
 923                 gerçekleştirmektedir. Aşağıda 2 örnek bulunmaktadır:</p>
 924                 <pre>
 925 SELECT *
 926 FROM t1 LEFT OUTER JOIN t2 ON (t1.col = t2.col);
 927                 </pre>
 928                 <p>ya da</p>
 929                 <pre>
 930 SELECT *
 931 FROM t1 LEFT OUTER JOIN t2 ON (t1.col = t2.col);
 932                 </pre>
 933                 <p>Bu özdeş sorgular t1.col' i t2.col'ye <i>join</i> ederler ve aynı zamanda t1'deki
 934                 <i>unjoined</i> satırları (t2'de eşlenmemiş olanlarla) döndürürler. <code>RIGHT
 935                 JOIN t2</code>'nin <i>unjoined</i> satırlarını ekleyecektir. Bir FULL join, eşleşmiş
 936                 bütün satırları ve t1 ile t2'den tüm bağlanmamış (<i>unjoined</i>) satırları alır.
 937                 <code>OUTER</code> sözcüğü seçimseldir ve <code>LEFT</code>, <code>RIGHT</code> ve
 938                 <code>FULL</code> <i>join</i> işlemlerinde olduğu kabul edilir. Sıradan <i>join</i>
 939                 işlemleri <code>INNER JOIN</code> olarak adlandırılır.</p>
 940                 <p>Önceki sürümlerde, <code>OUTER JOIN</code>ler <code>UNION</code> ve <code>NOT IN</code>
 941                 kullanılarak simüle edilebiliyordu. Örneğin, tab1 ve tab2'yi birleştirirken, aşağıdaki
 942                 sorgu iki tablonun dıştan bağlanmasını sağlar:</p>
 943                 <pre>
 944 SELECT tab1.col1, tab2.col2
 945 FROM tab1, tab2
 946 WHERE tab1.col1 = tab2.col1
 947 UNION ALL
 948 SELECT tab1.col1, NULL
 949 FROM tab1
 950 WHERE tab1.col1 NOT IN (SELECT tab2.col1 FROM tab2)
 951 ORDER BY col1
 952                 </pre>
 953
 954                 <h4><a name="4.24">4.24</a>) Aynı andan birden fazla veritabanında nasıl
 955                 işlem yapabilirim?</h4>
 956                 <p>Mevcut veritabanınız dışındaki başka bir veritabanınızı sorgulamanızın
 957                 bir yolu bulunmamaktadır. Bunun nedeni, PostgreSQL'in veritabanına özel sistem
 958                 katalogları yüklemesidir. Bu nedenle, cross-database bir sorgunun nasıl
 959                 davranacağını kestirmek zordur.</p>
 960                 <p>contrib/dblink fonksiyon çağrılarını kullanarak cross-database sorgulara
 961                 izin verir. Tabii ki, bir istemci değişik veritabanlarına aynı anda erişim
 962                 sağlayabilir ve bilgiyi bu şekilde birleştirebilir.</p>
 963
 964                 <h4><a name="4.25">4.25</a>) Bir fonksiyondan nasıl çoklu satır ya da
 965                 kolon döndürebilirim?</h4>
 966                 <p>7.3 sürümünde, bir fonksiyondan kolaylıkla çoklu satır ya da sütun
 967                 döndürebilirsiniz.
 968                 (<i><a href="http://techdocs.postgresql.org/guides/SetReturningFunctions">http://techdocs.postgresql.org/guides/SetReturningFunctions</a></i>)</p>
 969
 970                 <h4><a name="4.26">4.26</a>) Neden Pl/PgSQL fonksiyonları içinden
 971                 güvenli bir şekilde tablo yaratma/kaldırma işlemlerini yapamıyoruz?</h4>
 972                 <p>PL/PgSQL fonksiyon içerikleri <i>cache</i>'ler. Bunun istenmeyen bir tarafı,
 973                 eğer bir PL/PgSQL fonksiyonu geçici bir tabloya erişiyorsa ve bu tablo ileride
 974                 kaldırılıp yeniden oluşturulduktan sonra fonksiyon yeniden çağrılırsa, fonksiyon
 975                 çalışmayacaktır; çünkü <i>cache</i>'lenmiş fonksiyon hala eski geçici tabloyu
 976                 gösteriyor olacaktır. Çözüm, geçici tablo erişimleri için PL/PgSQL'de
 977                 <code>EXECUTE</code> kullanmaktır. Bu, sorgunun her seferinde yeniden işlenmesini
 978                 sağlayacaktır.</p>
 979
 980                 <h4><a name="4.27">4.27</a>) 4.28) Hangi şifreleme seçenekleri bulunmaktadır?</h4>
 981                 <ul><li>contrib/pgcrypto SQL sorgularında kullanılabilmesi için
 982                 şifreleme fonksiyonları içermektedir.</li>
 983                 <li> İstemciden sunucuya iletişimi şifrelemek için, sunucuda ssl seçeneği postgresql.conf içinde
 984                 açık olmalıdır. Ayrıca,pg_hba.conf dosyası içinde host ya da hostssl kaydı mutlaka olmalıdır ve
 985                 istemci sslmode kapatılmamalıdır. (Aynı zamanda,PostgreSQL'in doğal SSL bağlantıları dışında ssh ya
 986                 da ssl gibi 3.parti şifrelenmiş veri iletimi de mümkündür.)</li>
 987                 <li>Veritabanı kullanıcı adı ve şifreleri 7.3 sürümü ile birlikte
 988                 otomatik olarak şifrelenirler. Önceki sürümlerde, postgresql.conf
 989                 içindeki PASSWORD_ENCRYPTION seçeneğini aktif hale getirmeniz gerekmektedir.</li>
 990                 <li>Sunucunun kendisini şifreli dosya sistemi üzerinde çalıştırabilirsiniz.</li></ul>
 991
 992                 <hr>
 993
 994         <h2 align="center">PostgreSQL Özelliklerini Genişletmek</h2>
 995
 996                 <h4><a name="5.1">5.1</a>) Kullanıcı-tanımlı bir fonksiyon yazdım.
 997                 psql'de çalıştırdığım zaman neden core dump ediyor?</h4>
 998                 <p>Sorunun nedeni birden fazla şey olabilir. Kullanıcı-tanımlı fonksiyonunuzu
 999                 stand-alone bir programda çalıştırmayı deneyiniz.</p>
1000
1001                 <h4><a name="5.2">5.2</a>) PostgreSQL'e nasıl yeni tipler/fonksiyonlar ekleyebilirim?</h4>
1002                 <p>Çalışmalarınızı pgsql-hackers e-posta listesine gönderiniz. Kodunuz
1003                 incelendikten sonra contrib dizinine konacaktır.</p>
1004
1005                 <h4><a name="5.3">5.3</a>) Bir <i>tuple</i> dondürmek icin bir C fonksiyonunu nasil yazarım?</h4>
1006                 <p>PostgreSQL 7.3 sürümü ile birlikte, C, PL/PgSQL ve SQL kullanılarak tablo-döndüren
1007                 fonksiyonlar tamamen desteklenmektedir. Ayrıntılı bilgi için
1008                 <i><a href="http://www.postgresql.com/docs/7.3/interactive/user.html">PostgreSQL 7.3.2
1009                 Kullanıcı Rehberi</a></i>'ne bakabilrisiniz. Bir örneği contrib/tablefunc
1010                 içinde bulabilirsiniz.</p>
1011
1012                 <h4><a name="5.4">5.4</a>) Bir kaynak dosyasında değişiklik yaptım. Yeniden derlememe
1013                 rağmen değişiklik geçerli olmuyor. Neden?</h4>
1014                 <p>Makefile'lar include dosyaları için tam bir bağımlılık içermezler.
1015                 Öncelikle make clean, ardından da baska bir make işlemi yapmanız gerekir.
1016                 GCC kullanıyorsanız, configure betiğinin --enable-depend seçeneğini, derleyicinin
1017                 bağımlılıkları otomatik olarak hesaplaması için kullanabilirsiniz.</p>
1018
1019 </body></html>