replaced gboolean by bool (from mhl/types.h)

[free-mc.git] / doc / pl / mc.1.in

.\"Przet³umaczone przez by Macieja Wojciechowskiego    wojciech@staszic.waw.pl
.TH MC 1 "January 2003" "MC Version 4.6.0" "GNU Midnight Commander"
.\"SKIP_SECTION"
.SH NAZWA
mc - wizualny interpetator poleceñ dla systemów Unixopodobnych
.\"SKIP_SECTION"
.SH U¯YTKOWANIE
.B mc
[-abcCdfPstuUVx] [-l log] [kat1 [kat2]] [-v plik]
.\"NODE "DESCRIPTION"
.SH OPIS
Midnight Commander jest przeszukiwark± katalogów/mened¿erem plików dla systemów
Unixopodobnych
.\"NODE "OPTIONS"
.\".\"DONT_SPLIT"
.SH OPCJE
.TP
.I \-a
Wy³±cza u¿ywanie symboli graficznych przy rysowaniu ramek.
.TP
.I \-b
Wymusza wy¶wietlanie czarno-bia³e.
.TP
.I \-c
Wymusza wy¶wietlanie w kolorze, zobacz sekcjê
.B Kolory
¿eby zasiêgn±æ szerszej informacji.
.TP
.I \-C arg
U¿ywane do wybierania innego koloru, który ma byæ obecny w linii poleceñ. Format
argumentu
.I arg
jest opisany w sekcji
.BR Kolory .
.TP
.I \-d
Wy³±cza u¿ywanie myszy.
.TP
.I \-f
Wy¶wietla wkompilowane ¶cie¿ki, w których Mindnight Commander szuka swoich
plików.
.TP
.I \-k
Resetuje "miêkkie" klawisze do ich standardowych funkcji z termcap/terminfo.
U¿yteczne tylko przy terminalach HP, kiedy klawisze funkcyjne nie dzia³aj±.
.TP
.I -l plik
Zachowuje logi z serwerów ftp do pliku
.IR plik .
.TP
.I \-P
Przy zakoñczeniu programu, Midnight Commander wydrukuje na ekranie katalog,
w którym pracowali¶my na koñcu; to w po³aczeniu z funkcj± napisan± poni¿ej
pozwoli ci na przegl±danie swoich katalogów i automatyczne przej¶cie do
tego,
w którym by³e¶ ostatnio (dziêkujê Torbenowi Fjerdingstadowi i Sergeyowi za wk³ad
w tê funkcjê oraz za kod ¼ród³owy, który wprowadzili w ¿ycie).
.nf
u¿ytkownicy basha i zsh:

mc ()
{
        MC=$HOME/tmp/mc$$-"$RANDOM"
        @prefix@/bin/mc -P "$@" > "$MC"
        cd "`cat $MC`"
        rm "$MC"
        unset MC;
}

u¿ytkownicy tcsh:
alias mc 'setenv MC `@prefix@/bin/mc -P \!*`; cd $MC; unsetenv MC'
.fi
Wiem, ¿e ta funkcja mog³aby byæ krótsza dla basha i zsh, ale ma³e cudzys³owy
nie zaakceptowa³y by zawieszenia programu kombinacj±
.BR C-z .
.TP
.I \-s
W³±cza tryb powolnego terminala, w którym program nie bêdzie rysowa³ zbyt
obci±¿aj±cych znaków graficznych oraz wy³±czy opcjê weryfikacji.
.TP
.I \-t
U¿ywane tylko je¶li kod by³ skompilowany przy u¿yciu Slanga i terminfo:
powoduje, ¿e Midnight Commander bêdzie u¿ywaæ zmiennej ¶rodowiskowej
.B TERMCAP
do pokazywania informacji terminala, zamiast informacji w systemowej bazie
typów terminali.
.TP
.I \-u
Wy³±cza u¿ywanie równoleg³ej pow³oki (ma sens tylko je¶li
Midnight Commander by³ kompilowany z obs³ug± równoleg³ych pow³ok).
.TP
.I \-U
W³±cza u¿ycie jednoczesnego inerpretatora poleceñ (ma sens tylko je¶li Midnight
Commander by³ zbudowany z ustawieniem pow³oki w tle jako opcji dodatkowej).
.TP
.I \-v plik
W³±cza wbudowany podgl±d w celu obejrzenia wybranego pliku
.IR plik .
.TP
.I \-V
Wy¶wietla wersjê programu.
.TP
.I \-x
Wymusza w³±czenie trybu xterm. U¿ywane kiedy dzia³a siê na terminalach wyposa¿onych
w opcje xterm (dwa tryby ekranu i mo¿liwo¶æ wysy³ania mysz± sygna³ów wyj¶cia).
.PP
Je¶li wybrano, pierwszy katalog u¿ywany jest do wy¶wietlenia w pierwszym panelu.
Drugi wy¶wietlany jest w drugim panelu.
.\"NODE "Overview"
.SH Opis
Ekran Midnight Commandera podzielony jest na cztery czê¶ci. Prawie ca³y obszar
ekranu zajmuj± dwa panele. Standardowo przedostatnia od do³u linijka ekranu,
przeznaczona jest do wpisywania poleceñ, a ostatnia pokazuje klawisze funkcyjne.
Najwy¿szy wiersz jest wierszem menu. Mo¿e on byæ niewidoczny, ale pojawia siê zawsze
po klikniêciu w najwy¿sz± liniê ekranu, albo po wci¶niêciu klawisza F9.
.PP
Midnight Commander pozwala na ogl±danie dwóch paneli w tym samym czasie.
Jeden z nich jest panelem aktywnym (pod¶wietlona linia wyboru znajduje siê w³a¶nie
w nim). Niemal wszystkie operacje wykonuje siê na panelu aktywnym.
Niektóre operacje, jak
np. kopiowanie, zmiana nazwy u¿ywaj± jako domy¶lnego miejsca docelowego
katalogu otwartego w panelu nieaktywnym
(nie martw siê, zawsze zostaniesz poproszony o
potwierdzenie takiej operacji). W celu zasiêgniêcia szerszych informacji zajrzyj
do dzia³ów
.BR "Panele katalogów" , " Lewe i prawe menu " oraz " Menu plików" .
.PP
Mo¿esz wywo³ywaæ dowolne komendy systemowe po prostu wpisuj±c je. Wszystko co
piszesz pojawia siê w linii poleceñ i po naci¶niêciu klawisza Enter zostanie
wykonane przez Midnight Commandera. Przeczytaj sekcjê
.BR "Linia pow³oki i Linia wej¶ciowa klawiszy" ,
¿eby nauczyæ siê wiêcej na ten temat.
.PP
.\"NODE "Mouse Support"
.SH "Obs³uga myszy"
Midnight Commander obs³uguje mysz. Modu³ ten jest uruchamiany wtedy kiedy
korzystasz z terminala
.BR xterm (1)
(dzia³a nawet wtedy, kiedy ³±czysz siê przez telnet albo rlogin z innym komputerem
z terminala xterm) lub je¶li korzystasz z linuksa na konsoli z zainstalowanym
serwerem
.BR gpm (1).
.PP
Kiedy klikniesz lewym przyciskiem na panel z katalogami, plik zostanie
wybrany jako aktywny; je¶li klikniesz prawym przyciskiem zostanie on
zaznaczony [lub odznaczony - w zale¿no¶ci od jego aktualnego stanu -
dzia³anie podobne do klawisza
.B Insert
- przyp. t³umacza].
.PP
Podwójne klikniêcie w plik spowoduje wykonanie pliku, je¶li jest on wykonywalny,
a je¶li rozszerzenie pliku jest rozpoznawane przez Midnight Commander'a i dostêpny
jest odpowiedni program, jest on uruchamiany.
.PP
Mo¿liwe jest równie¿ wykonywanie komend przypisanych klawiszom funkcyjnym
przez klikniêcie w nie.
.PP
Je¶li klikniêcie odbêdzie siê w rejonie górnej lini panelu z katalogami, zostanie
on przewiniêty jedn± stronê wstecz. Podobnie klikniêcie na doln± ramkê przewija
tekst jedn± stronê do przodu. Ta opcja klikania w ramki dzia³a równie¿ przy
przegl±daniu pomocy i przy drzewie katalogów.
.PP
Standardowo czas autopowtórzenia przy klikaniu mysz± wynosi 400 milisekund.
Tê warto¶æ mo¿na zmieniæ edytuj±c plik
\&~/.mc/ini
i zmieniaj±c parametr
.IR mouse_repeat_rate .
.PP
Je¶li u¿ywasz Midnight Commandera z obs³ug± myszy, mo¿esz "przeszczepiaæ"
kawa³ki tekstów i u¿ywaæ standardowych zastosowañ myszki (kopiowanie i
wklejanie) za pomoc± klawisza Shift.
.SH ""
.\"NODE "Keys"
.SH "Klawisze"
Niektóre komendy Midnight Commandera wywo³uje siê kombinacj± klawiszy
.I Control
(czasem opisywanego jako CTRL lub CTL) lub
.I Meta
(opisywanego ALT lub nawet Compose). W tym manualu (pliku pomocy) bêdziemy
u¿ywaæ nastêpuj±cych kombinacji:
C-<klawisz> - znaczy: trzymaj±c klawisz Control naci¶nij
<klawisz>. Wiêc C-f bêdzie oznaczaæ: trzymaj±c Control, naci¶nij f.
.PP
M-<klawisz> - znaczy, ¿e trzymaj±c klawisz Meta lub alt naciskamy <klawisz>.
Je¶li na twojej klawiaturze nie ma ani klawisza Alt ani Meta, naci¶nij ESC, pu¶æ
go i wtedy naci¶nij <klawisz> [skutek ten sam, acz jednak u¿ycie trochê
mniej przyjemne i bardziej skomlikowane - przyp. t³umacza].
.PP
Wszystkie linie wprowadzaj±ce Midnight Commandera u¿ywaj± w przybli¿eniu tych
samych przypisañ klawiszy co wersja GNU edytora Emacs.
.PP
Jest wiele sekcji mówi±cych o klawiszach. Ta nastêpuj±ca jest najwa¿niejsza.
.PP
Sekcja
.\"LINK2"
.I Menu plików
.\"File Menu"
opisuje skróty klawiszowe do komend pojawiaj±cych siê w menu plików. Ta sekcja
zawiera funkcjê klawiszy. Wiêkszo¶æ z tych komend wywo³uje jak±¶ akcjê przede
wszystkim na jednym lub kilku wybranych plikach.
.PP
Sekcja
.\"LINK2"
.I Panele katalogowe
.\"Directory Panels"
opisuje klawisze, które zaznaczaj± plik lub pliki jako docelowe do dalszych
dzia³añ (akcj± jest najczê¶ciej jedna z tych przedstawionych w menu plików).
.PP
Sekcja
.I Komendy linii poleceñ
wypisuje listê klawiszy, które s± u¿ywane do wprowadzania lub edytowania
tekstów w wierszu poleceñ. Wiêkszo¶æ z nich kopiuje nazwy, i inne tego typu,
z panelu katalogów do linii poleceñ (¿eby unikn±æ ich przepisywania), lub
pozwala zwiedziæ historiê komend linii poleceñ.
.PP
.I Klawisze linii wej¶ciowych
s± u¿ywane do edytowania linii na wej¶ciu (przy wpisywaniu). Oznacza,
to ¿e stosuje siê je zarówno
do linii poleceñ jak do okien dialogowych.
.PP
.\"NODE "  Miscellaneous Keys"
.SH "Klawisze ró¿ne"
Jest tu kilka klawiszy, które nie kwalifikuj± siê do ¿adnej z wymienionych
powy¿ej grup:
.PP
.BR Enter .
Je¶li jest wpisany jaki¶ tekst w linii poleceñ (na samym dole, pod panelami),
to wpisana komenda jest wykonywana. Je¶li nic nie jest wpisane, i linia wyboru
jest na jakim¶ katalogu, Midnight Commander wykonuje komendê
.BR chdir (2)
(zmiana katalogu) do wybranego katalogu i od¶wie¿a zawarto¶æ panelu; je¶li
linia wyboru jest na pliku wykonywalnym jest on wykonywany. I wreszcie je¶li
rozszerzenie pliku zgadza siê z ob³ugiwanym przez programy zewnêtrzne, które
s± obs³ugiwane prze Midnight Commandera, s± one wywo³ywane z owym programem.
.PP
.BR C-l .
Od nowa rysuje wszystkie informacje okna Midnight Commandera.
.PP
.BR "C-x c" .
Uruchamia komendê Chmod dla aktualnego pliku lub zaznaczonych plików.
.PP
.BR "C-x o" .
Uruchamia komendê Chown dla aktualnego pliku lub zaznaczonych plików.
.PP
.BR "C-x l" .
Uruchamia komendê dowi±zywania.
.PP
.BR "C-x s" .
Uruchamia komendê miêkkiego dowi±zywania.
.PP
.BR "C-x i" .
Zmienia aktywny panel.
.PP
.BR "C-x q" .
Prze³acza nieaktywny panel w tryb "quick view".
.PP
.BR "C-x !" .
Wykonuje komendê z zewnêtrznego panelu.
.PP
.BR "C-x h" .
Uruchamia komendê dodawania katalogów do hotlisty.
.PP
.BR M-! .
Uruchamia komendê filtrowanego podgl±du, opisanego w sekcji
.IR Podgl±d .
.PP
.BR M-? .
Uruchamia komendê szukania pliku.
.PP
.BR M-c .
W³±cza okno dialogowe quick cd (szybkiej zmiany katalogów)
.PP
.BR C-o .
Je¶li program jest uruchamiany na konsoli typu Linux lub FreeBSD lub te¿
na konsoli xterm, poka¿e wyj¶cie ostatnio wykonywanego programu. Je¶li
uruchomiono Midnight Commandera na konsoli type Linux, MC u¿ywa
zewnêtrznego programu (cons.saver) w celu zachowywyania i odzyskiwania
informacji na ekranie komputera.
.PP
Je¶li u¿ycie trybu pow³oki w tle jest wkompilowane, mo¿esz nacisn±æ
C-o w dowolnej chwili i zostataniesz przeniesiony z powrotem bezpo¶rednio
do g³ównego okna Midnight Commandera, ¿eby powróciæ do wykonywania aplikacji
po prostu naci¶nij znów C-o. Je¶li masz zawieszon± aplikacjê w³a¶nie przez
u¿ycie tego triku, nie bêdziesz móg³ "odpalaæ" innych programów spod Midnight
Commandera dopóki nie zamkniesz zawieszonego programu.
.PP
Aby dowiedzieæ siê czego¶ na temat polskiech liter w Midnight Commanderze
przeczytaj sekcjê
.IR "Polskie litery" .
.PP
.\"NODE "  Directory Panels"
.SH "  Panel Katalogów"
Sekcja opisuje klawisze, które operuj± na panelu katalogów. Je¶li chcesz
wiedzieæ jak zmieniæ panele zobacz sekcjê
.IR "Lewe i prawe menu" .
.PP
.BR Tab ", " C-i .
Zmienia aktywny panel. Stary panel staje siê w tym momencie aktywnym panelem,
a aktywny staje siê starym. Linia wyboru zmienia swoje po³o¿enia do aktywnego
panelu.
.PP
.BR Insert ", " C-t .
Do zaznaczania plików mo¿esz u¿ywaæ klawisza Insert lub C-t. ¯eby odznaczyæ plik
po prostu zaznacz jaki¶ ju¿ zaznaczony.
.PP
.BR M-g ", " M-r ", " M-j .
U¿ywane do wybierania najwy¿szego, ¶rodkowego i najni¿szego pliku w panelu.
.PP
.BR C-s ", " M-s .
Uruchamia szukanie pliku w katalogu na podstawie jego nazwy. Kiedy szukanie
jest aktywne, ka¿de naci¶niêcie klawisza doda jeden znak do poszukiwania
zamiast wypisania go linii poleceñ. Je¶li opcja
.I "Show mini-status"
jest w³±czona, szukany ci±g znaków pojawia siê w linii mini-statusu. Kiedy
wpisujemy znak, linia wyboru przemieszcza siê do nastêpnego pliku zaczynaj±cego
siê od podanych liter. Klawisze
.I backspace
lub
.I del
mog± byæ u¿ywane do poprawiania b³êdów. Je¶li C-s zostanie naci¶niête ponownie,
Midnight Commander rozpoczyna szukanie nastêpnego pliku
zaczynaj±cego siê od podanych znaków.
.PP
.BR M-t .
Prze³±cza tryb wy¶wietlania do nastêpnego mo¿liwego. U¿ywaj±c tej opcji
³atwo jest przej¶æ szybko z d³ugiego do krótkiego trybu wy¶wietlania
jak równie¿ do tego zdefiniowanego przez u¿ytkownika.
.PP
.B C-\\\\
(control-backslash).
Pokazuje hotlistê katalogów i zmienia katalog do wybranego przez u¿ytkownika.
.PP
.B +
(plus).
U¿ywane do zaznaczania grupy plików. Midnight Commander zapyta o
wyra¿enie opisuj±c± grupê. Je¶li opcja
.I Shell Patterns
jest w³±czona, typ wyra¿eñ jest bardzo podobny do tego w pow³oce
(* dla zera i wiêcej znaków i ? dla jednego znaku). Je¶li za¶ opcja
.I Shell Patterns
jest wy³±czona, sposób zaznaczania plików jest zgodny z ustawieniami
(zobacz
.BR ed (1)).
.PP
Je¶li wyra¿enie zaczyna siê od uko¶nika (/), wtedy zaznaczone zostan± katalogi
zamiast plików.
.PP
.B \\\\
(backslash).
U¿ywaj znaków "\\" do odznaczania grupy plików. Jest to przeciwieñstwo klawisza
plus.
.PP
.BR "strza³ka do góry" ", " C-p .
Przenosi liniê wyboru do poprzedniej pozycji w panelu.
.PP
.BR "strza³ka do do³u" ", " C-n .
Przenosi liniê wyboru do nastêpnej pozycji w panelu.
.PP
.BR home ", " a1 ", " M-< .
Przenosi liniê wyboru do pierwszej pozycji w panelu.
.PP
.BR end ", " c1 ", " M-> .
Przenosi liniê wyboru do ostatniej pozycji w panelu.
.PP
.BR PageDown ", " C-v .
Przenosi liniê wyboru jedn± stronê do do³u.
.PP
.BR PageUp ", " M-v .
Przenosi liniê wyboru jedn± stronê do góry.
.PP
.BR M-o .
Je¶li drugi panel jest zwyk³ym panelem wy¶wietlaj±cym i w aktywnym panelu
stoisz na katalogu, drugi panel bêdzie
pokazywaæ zawarto¶æ
akutalnego katalogu (tak jak w Emacsie kombinacja C-o). Je¶li nie stoisz
na katalogu zawarto¶ci± drugiego katalogu stanie siê katalog o jedno piêtro
wy¿szy od aktualnego.
.PP
.BR C-PageUp ", " C-PageDown .
Dzia³a tylko na konsoli typu Linux: wykonuje przej¶cie do katalogu ".." lub
do aktualnie wybranego, w zale¿no¶ci od kombinacji.
.PP
.BR M-y .
Przenosi do poprzedniego katalogu w historii, podobne do klikniêcia myszk±.
'<'.
.PP
.BR M-u .
Przechodzi do nastêpnego katalogu w historii, podobne do klikniêcie myszk±
w '>'.
.PP
.BR M-S-h ", " M-H .
Wy¶wietla historiê katalogów, podobne dzia³anie do klikniêcia myszk± 'v'.
.PP
.\"NODE "  Shell Command Line"
.SH "  Linia Pow³oki"
Ta sekcja opisuje klawisze, które s± u¿yteczne do efektywniejszego
wpisywania podczas podawania komend pow³oki.
.PP
.BR M-Enter .
Kopiuje nazwê aktualniego wybranego pliku do linii poleceñ.
.PP
.BR C-Enter .
To samo co M-Enter, dzia³a tylko na konsoli typu Linux.
.PP
.BR M-Tab .
Wykonuje dokoñczenie nazw plików, komend, zmiennych, u¿ytkowników, nazw hostów
za Ciebie.
.PP
.BR "C-x t" ", " "C-x C-t" .
Kopiuje nazwy zaznaczonych plików (lub je¶li nie ma zaznaczonych - aktywnego)
w aktywnym (C-x t) lub nieaktywnym panelu (C-x C-t) do linii poleceñ.
.PP
.BR "C-x p" ", " "C-x C-p" .
Pierwsza kombinacja kopiuje pe³n± ¶cie¿kê z aktywnego, a druga z nieaktywnego
panelu.
.PP
.BR C-q .
Komenda 'quote' (cytuj) mo¿e byæ u¿ywana do wpisywania do wiersza poleceñ znaków, które
normalnie przechwytywane s± przez Commandera (tak jak znak '+').
.PP
.BR M-p ", " M-n .
U¿ywaj tych klawiszy, ¿eby przegl±daæ historiê komend. M-p wy¶wietla poprzedni±,
a M-n nastêpn± komendê.
.PP
.BR M-h .
Wy¶wietla historiê aktualnej linii poleceñ.
.PP
.\"NODE "  General Movement Keys"
.SH "  Podstawowe klawisze ruchu"
Przegl±darka pomocy, podgl±d plików i drzewo katalogów u¿ywaj± podobnych
klawiszy do przemieszczania. Przez to akceptuj± dok³adnie te same klawisze.
Ka¿de z nich z reszt± traktuj± je jako swoje w³asne.
.PP
Niektóre partie Midnight Commandera równie¿ u¿ywaj± tych klawiszy,
wiêc niniejsza sekcja mo¿e byæ u¿yteczna równie¿ dla tych partii.
.PP
.BR "strza³ka w górê" ", " C-p .
Przechodzi jedn± liniê wstecz.
.PP
.BR "strza³ka w dó³" ", " C-n .
Przechodzi jedn± liniê naprzód.
.PP
.BR "Page Up" ", " M-v .
Przechodzi jedn± stronê wstecz.
.PP
.BR "Next Page" ", " "Page Down" ", " C-v .
Przechodzi jedn± stronê naprzód.
.PP
.BR Home ", " A1 .
Przechodzi do pocz±tku.
.PP
.BR End ", " C1 .
Przechodzi na koniec.
.PP
Przegl±darka pomocy i podgl±d plików akceptuj± nastêpuj±ce klawisze
(poza tymi opisanymi powy¿ej).
.PP
.BR b ", " C-b ", " C-h ", " Backspace ", " Delete .
Przechodzi jedn± stronê wstecz.
.PP
.BR "klawisz spacji" .
Przechodzi jedn± stronê naprzód.
.PP
.BR u ", " d .
Przechodzi pó³ strony naprzód lub wstecz.
.PP
.BR g ", " G .
Przechodzi do pocz±tku lub do koñca.
.PP
.\"NODE "  Input Line Keys"
.SH "  Linia wej¶ciowa klawiszy"
Linie wej¶ciowe (te u¿ywane w linii komend i w oknach dialogowych), akceptuj±
nastêpuj±ce klawisze:
.PP
.BR C-a .
umieszcza kursor na pocz±tku linii.
.PP
.BR C-e .
umieszcza kursor na koñcu linii.
.PP
.BR C-b ", " move-left .
przenosi kursor o jedn± pozycjê w lewo.
.PP
.BR C-f ", " move-right .
przenosi kursor o jedn± pozycjê w prawo.
.PP
.BR M-f .
przesuwa kursor o jedno s³owo naprzód.
.PP
.BR M-b .
przesuwa kursor o jedno s³owo wstecz.
.PP
.BR C-h ", " backspace .
kasuje poprzedni znak.
.PP
.BR C-d ", " Delete .
kasuje znak w miejscu kursora (nad nim).
.PP
.BR C-@ .
wstawia zaznaczenie do kasowanie (patrz nastêpne pozycje).
.PP
.BR C-w .
kopiuje tekst spomiêdzy kursora i zaznaczenia do bufora i usuwa go z linii
poleceñ.
.PP
.BR M-w .
to samo co C-w tylko, ¿e nie usuwa tekstu z linii.
.PP
.BR C-y .
wstawia spowrotem zawarto¶æ wyciêtego bufora.
.PP
.BR C-k .
wycina tekst od kursora do koñca linii.
.PP
.BR M-p ", " M-n .
U¿ywaj tych klawiszy, ¿eby przegl±daæ historiê komend. M-p wy¶wietla poprzedni±,
a M-n nastêpn±.
.PP
.BR M-C-h ", " M-Backspace .
kasuje jedno s³owo wstecz (poprzednie).
.PP
.BR M-Tab .
Wykonuje dokoñczenie nazw plików, komend, zmiennych, u¿ytkowników, nazw hostów
za Ciebie.
.PP
.SH ""
.\"NODE "Menu Bar"
.SH "Linia menu"
Linia menu uaktywnia siê kiedy wciskasz klawisz F9 lub kiedy klikasz myszk±
na najwy¿szy wiersz ekranu. Linia menu ma piêæ podmenu: "left", "file", command",
"options" i "right" (po polsku to jest "lewe", "plik", "komendy", "opcje",
"prawe").
.PP
Lewe i prawe menu pozwalaj± ci na modyfikacje wygl±du lewego i prawego panelu
katalogowego.
.PP
Menu plik pozwala na wykonanie akcji na aktualnym lub zaznaczonych plikach.
.PP
Menu komend mie¶ci w sobie mo¿liwe do wykonania akcje, które s± du¿o bardziej
globalne i nie maj± zwi±zku z aktualnym i zaznaczonymi plikami.
.PP
.\"NODE "  Left and Right Menus"
.SH "  Lewe i prawe menu"
Wygl±d panelu katalogowego mo¿e zostaæ zmieniony poprzez menu
.B left
i
.BR right .
.PP
.\"NODE "    Listing Mode..."
.SH "    Tryby wy¶wietlania (Listing modes)"
Tryby wy¶wietlania s± u¿ywane do zmienia ustawieñ przy wy¶wietlaniu.
Dostêpne s± cztery ró¿ne tryby:
.BR Full ,
.BR Brief ,
.B Long
i
.BR User .
Tryb "Full" pokazuje nazwê, rozmiar i czas modyfikacji pliku.
.PP
Tryb "Brief" pokazuje tylko nazwê pliku i ma dwie kolumny (dziêki temu
mo¿e pokazywaæ nawet dwa razy wiêcej ni¿ inne tryby). Tryb "Long" jest
podobny do wyniku polecenia
.BR "ls -l" .
Zabiera on szeroko¶æ ca³ego ekranu.
.PP
Je¶li wybierzesz tryb "user" (u¿ytkownika), bêdziesz móg³ wybraæ w³asny
sposób wy¶wietlania.
.PP
Tryb u¿ytkownika musi zaczynaæ siê od okre¶lenia wielko¶ci panelu. Mo¿e
to byæ "half" (pó³) lub "full" (ca³y) i okre¶la, czy ma byæ widoczny
jeden du¿y panel na ca³y ekran czy dwa mniejsze.
.PP
Po rozmiarze panelu mo¿esz w³±czyæ tryb dwóch kolumn panelu. Robi siê
to dodaj±c liczbê "2" do tekstu formatu.
.PP
Po tym wpisujesz ju¿ nazwy pól z podaniem opcjonalnej wielko¶ci.
Wszystkie mo¿liwe pola jakich mo¿esz u¿yæ to:
.TP
.B name
wy¶wietla nazwê pliku.
.TP
.B size
wy¶wietla wielko¶æ pliku.
.TP
.B bsize
jest alternatyw± dla format
.BR size .
Wy¶wietla rozmiar plików, a dla katalogów po prostu wy¶wietla tekst
"SUB-DIR" lub "UP--DIR".
.TP
.B type
wy¶wietla jednoznakowy opis typu pliku. Ten znak jest taki sam co ten
wy¶wietlany prze komendê ls z flag± -F. Wy¶wietlana jest gwiazdka
dla plików wykonywalnych,
uko¶nik dla katalogów, ma³pa (@) dla dowi±zañ, znak równo¶ci dla gniazd,
minus dla urz±dzeñ niestniej±cych, znak plus dla urz±dzeñ istniej±cych,
pionow± kreskê (|) dla kolejek FIFO, tyldê dla dowi±zañ
symbolicznych, i wykrzyknik dla dowi±zañ wskazuj±cych na nieistniej±cy plik.
.TP
.B mark
Gwiazdka je¶li plik jest zaznaczony, spacja je¶li nie jest.
.TP
.B mtime
czas ostatniej modyfikacji pliku.
.TP
.B atime
czas ostatniego dostêpu do pliku.
.TP
.B ctime
czas utworzenia pliku.
.TP
.B perm
tekst reprezentuj±cy aktualne uprawnienia do pliku.
.TP
.B mode
warto¶æ (cyfrowa) przedstawiaj±ca prawa do pliku.
.TP
.B nlink
liczba dowi±zañ do pliku.
.B ngid
GID (numeryczny).
.TP
.B nuid
UID (numeryczny).
.TP
.B owner
w³a¶ciciel pliku.
.TP
.B group
grupa pliku.
.TP
.B inode
numer i-wêz³a pliku.
.PP
Mo¿esz równie¿ u¿ywaæ nastêpuj±cych znaków dla zmiany wy¶wietlania:
.TP
.B space
spacja w formacie wy¶wietlania.
.TP
.B |
Ten znak jest u¿ywany w celu dodania pionowej linii od formatu wy¶wietlania.
.PP
¯eby wymusiæ szeroko¶æ pola, po prostu dodaj ':' a potem ilo¶æ znaków jakie
chcesz ¿eby mia³o pole. Je¶li numer zaczyna siê od '+', to szeroko¶æ nie mo¿e
byæ mniejsza od podanej, je¶li program zobaczy, ¿e jest jeszcze trochê
miejsca na ekranie, rozszerzy to pole.
.PP
Na przyk³ad tryb
.B Full
wy¶wietla w formacie:
.PP
half type name | size | mtime
.PP
A format
.B Long
wy¶wietla w formacie:
.PP
full perm space nlink space owner space group space size space mtime
space name
.PP
A to jest ca³kiem ³adny tryb u¿ytkownika:
.PP
half name | size:7 | type mode:3
.PP
Panele mog± byæ równie¿ przestawione do nastêpuj±cych trybów:
.TP
.B Info
Tryb info wy¶wietla informacjê o aktualnie zaznaczonym pliku i (je¶li
to mo¿liwe) o systemie plików.
.TP
.B Tree (drzewo)
Widok drzewa jest ca³kiem podobny do widoku
.\"LINK2"
Drzewa katalogów\&.
.\"Directory Tree"
Zobacz tê sekcjê je¶li chcesz siê dowiedzieæ czego¶ na ten temat.
.TP
.B Quick View
W tym trybie, panele zostan± prze³±czone w tryb zredukowanego podgl±du
wy¶wietlaj±cego zawarto¶æ aktualnego pliku. Je¶li zaznaczysz panel
(klawiszem tab lub myszk±), bêdziesz mia³ dostêp do wiêkszo¶ci komend
podgl±du.
.\"NODE "    Sort Order..."
.SH "    Porz±dek sortowania (Sort order...)"
Istnieje osiem porz±dków sortowania. Przez: nazwê, rozszerzenie,
datê modyfikacje, datê odczytu, datê zmiany, rozmiar,
numeru i-wêz³a i niesortowane. Porz±dek sortowanie mo¿esz wybraæ w oknie
dialogowym porz±dku sortowania. Mo¿liwe jest równie¿ wybranie porz±dku
wstecznego (od ty³u).
.PP
Standardowo, katalogi s± sortowane przed plikami, ale mo¿e to byæ zmienione
przez opcjê
.BR "Mix all files (mieszaj wszystkie pliki)" .
.PP
.\"NODE "    Filter..."
.SH "    Filtry (Filter...)"
Komenda filtra pozwala ci na podanie rozszerzenia, które musi byæ spe³nione,
¿eby pliki by³y widoczne (na przyk³ad
.BR "*.tar.gz" ).
Niezale¿nie od filtru katalalogi i dowi±zania do katalogów s± zawsze pokazywane.
.PP
.\"NODE "    Reread"
.SH "    Od¶wie¿ (Reread)"
Komenda od¶wie¿ od¶wie¿a widok wszystkich plików w katalogów. Jest to u¿yteczne
je¶li inny proces stworzy³ lub usun±³ jaki¶ pliki. Je¶li u¿y³e¶ panelu
zewnêtrznego, wszystkie informacje zostan± przywrócone do prawdziwego stanu.
.\"NODE "  File Menu"
.SH "Menu plików (File menu)"
.PP
Midnight Commander u¿ywa klawiszy F1 - F10 jako skrótów klawiszowych do komend
wystêpuj±cych w menu plików. Na terminalach bez funkcji klawiszowych (F1 - F10)
mo¿na u¿ywaæ kombinacji klawisza Escape i numeru ( odpowiednio 1 dla F1,
2 dla F2 itd. )
.PP
Menu plików ma nastêpuj±ce komendy (skróty klawiszowe umieszczone s±
na dole ekranu):
.PP
.B Pomoc (F1)
.PP
Wywo³uje wbudowan± przegl±darkê plików pomocy. Wewn±trz niej mo¿na u¿ywaæ
klawisza Tab ¿eby przej¶æ do nastêpnego dowi±zania, Enter
¿eby przej¶æ do wybranego dowi±zania. Klawisze Spacji i Backspace s± u¿ywane
do poruszania siê naprzód i wstecz na stronach pomocy. Naci¶nij klawisz
F1 ¿eby uzyskaæ pe³n± listê dostêpnych klawiszy w pomocy.
.PP
.B Menu (F2)
.PP
Wywo³uje menu u¿ytkownika. Menu u¿ytkownika jest ³atwym w u¿yciu narzêdziem
s³u¿±cym do obs³ugi zewnêtrznych programów i dodatkowych opcji Midnight
Commandera.
.PP
.B Podgl±d (F3, Shift-F3)
.PP
W³±cza podgl±d aktualnie wybranego pliku. Standardowowo wywo³ywany jest
wbudowany podgl±d plików, ale je¶li opcja "Use internal view" jest wy³±czona,
wywo³ywany jest zewnêtrzny program do pogl±du, wskazywany przez zmienn±
.BR PAGER .
Je¶li jednak zmienna
.B PAGER
nie zosta³a jeszcze zdefiniowana, wywo³ywana jest komenda "view". Je¶li u¿yjesz
kombinacji klawiszy
.BR Shift-F3 ,
pogl±d zostanie wywo³any bez jakiegokolwiek
formatownia pliku.
.PP
.B Filtrowany podgl±d (M-!)
.PP
Ta kombinacja klawiszy oczekuje na komendê i jej argument (argumentem standardowo
jest wybrany aktualnie plik), ca³e wyj¶cie programu przekierowywane jest do pliku,
który zostaje automatycznie wy¶wietlony na ekranie w trybie podgl±du.
.PP
.B Edycja (F4)
.PP
Aktualnie ta komenda wywo³uje edytor
.BR vi (1)
lub edytor wybrany w zmiennej ¶rodowiskowej, lub wbudowany wewnêtrzny edytor
plików je¶li opcja use_internal_edit jest w³±czona.
.PP
.B Kopiuj (F5)
.PP
W³±cza okno dialogowe, w którym standardowo znajduje siê ¶cie¿ka do
katalogu w
nieaktywnym panelu, po czym kopiuje aktualny plik (lub wybrane
je¶li wybrano jakiekolwiek) do katalogu, który wybrali¶my w oknie dialogowym.
Podczas procesu kopiowania mo¿esz go w ka¿dej chwili przerwaæ wciskaj±c C-c lub
Esc. ¯eby dowiedzieæ siê czego¶ wiêcej na temat jokerów w ¶cie¿ce ¼ród³owej
(którymi najczê¶ciej bêd± * lub ^\\(.*\\)$) i innych mo¿liwych okre¶leñ w
katalogu docelowym zobacz kategoriê
.B "Maski kopiowania/przenoszenia"
.PP
Na niektórych systemach mo¿liwe jest kopiowanie w tle, robi siê to klikaj±c
na przycisk backgorund (lub naciskaj±c kombinacjê M-b w oknie dialogowym).
Background Jobs jest u¿ywane do kontrolowania prac w tle.
.PP
.B Link (C-x l)
.PP
Tworzy sztywne dowi±zanie do aktualnego pliku.
.PP
.B SymLink (C-x s)
.PP
Tworzy symboliczne dowi±zanie do aktualnego pliku. Dla tych, którzy nie wiedz±
co to jest dowi±zanie: tworzenie dowi±zania do pliku jest tak jak kopiowanie
pliku, z tym tylko,
¿e zarówno plik ¼ród³owy i docelowy reprezentuj± ten sam plik. Na przyk³ad,
je¶li edytujesz jeden z tych plików, zmiany, które czynisz pojawiaj± siê w obu
plikach. Niektórzy mówi± na dowi±zania aliasy lub skróty.
.PP
Twarde dowi±zanie wydaje siê byæ prawdziwym plikiem. Po stworzeniu go
nie ma mo¿liwo¶ci
rozró¿nienia, który z plików jest oryginalny, a który jest dowi±zaniem.
Jest bardzo
ciê¿ko zauwa¿yæ, ¿e wskazuj± one na ten sam plik.
U¿ywaj dowi±zañ twardych wtedy kiedy nie chcesz tego wiedzieæ.
.PP
Dowi±zanie symboliczne jest tylko odwo³aniem do oryginalnego pliku.
Je¶li ten plik
zostanie wyrzucony, dowi±zanie stanie siê bezu¿yteczne. Jest ca³kiem ³atwo
zauwa¿yæ,
¿e pliki odnosz± siê w gruncie rzeczy do tego samego. Midnight Commander
pokazuje znak "@" przed nazw± pliku je¶li jest dowi±zaniem
symbolicznym do innych
(poza katalogami, przed którymi pokazuje tyldê (~)). Oryginalny plik wskazywany
przez dowi±zanie jest pokazywany w linii mini-statusu, je¶li opcja
.I "Show mini-status"
jest w³±czona. U¿ywaj dowi±zañ symbolicznych, je¶li chcesz unik±æ problemów z
rozpoznawaniem twardych dowi±zañ.
.PP
.B Zmiana nazwy/przeniesienie (F6)
.PP
W³±cza okno dialogowe, gdzie standardowo wpisana jest nazwa katalogu w
nieaktywnym panelu, i przenosi aktualnie wybrany plik (lub zaznaczone je¶li
choæ jeden jest zaznaczony) do katalogu wpisanego w oknie dialogowym. Podczas
procesu przenoszenia mo¿esz u¿yæ kombinacji klawiszy C-c lub ESC, ¿eby przerwaæ
operacjê. Po wiêcej szczegó³ów zobacz operacjê
.B Kopiuj
opisan± powy¿ej. Wiêkszo¶æ rzeczy jest ca³kiem podobna.
.PP
Na niektórych systemach mo¿liwe jest przenoszenie w tle, robi siê to klikaj±c
na przycisk background (lub naciskaj±c kombinacjê M-b w oknie dialogowym).
Background Jobs jest u¿ywane do kontrolowania prac w tle.
.PP
.B "Utwórz katalog (F7)"
.PP
W³±cza menu dialogowe i zak³ada katalog o podanej nazwie
.PP
.B Kasuj (F8)
.PP
Kasuje aktualnie wybrany lub zaznaczone pliki w aktywnym panelu. Podczas
procesu mo¿esz nacisn±æ C-C lub Esc ¿eby przerwaæ operacjê. [skasowane pliki
nie bêd± jednak odzyskane - przyp. t³umacza].
.PP
.B Zaznacz grupê (+)
.PP
U¿ywane do zaznaczania grupy plików. Midnight Commander bêdzie ¿±da³ tekstu
opisuj±cego grupê plików. Je¶li opcja
.I Shell Patterns
jest w³±czona, tekst bêdzie traktowany jako globalny dla interpretatora (*
oznacza zero lub wiêcej znaków a ? oznacza jeden znak). Je¶li opcja
.I Shell Patterns
jest wy³±czona, wtedy zaznaczanie plików jest robione z zastosowaniem norm
zewnêtrznych (zobacz ed (1)).
.PP
¯eby zaznaczyæ katalogi zamiast plików, tekst musi zaczynaæ sie od znaku '/'.
.PP
.B Odznacz grupê (\\\\)
.PP
U¿ywane do odznaczania grupy plików. Jest przeciwieñstwem komendy
.IR "Zaznacz pliki" .
.PP
.B Wyjd¼ (F10, Shift-F10)
.PP
Zamyka Midnight Commandera. Shift-F10 jest u¿ywany je¶li u¿ywasz
"wrappera" pow³oki. Shift-F10 nie przeniesie ciê do katalogu, w którym
by³e¶ ostatnio w Midnight Commanderze, zamiast tego przejdzie do katalogu,
z którego uruchomi³e¶ program.
.PP
.\"NODE "    Quick cd"
.SH "    Szybka zmiana katalogów (Quick cd) M-c"
Ta komenda jest bardzo u¿yteczna, je¶li masz ju¿ pe³n± liniê poleceñ, a
chcesz przej¶æ do innego katalogu. Uruchamia ona ma³e okno dialogowe,
w którym podajesz to co po normalnej komendzie
.B cd
po czym naciskasz Enter. Wszystkie opcje s± dok³adnie takie same jak we
wbudowanej komendzie cd.
.PP
.\"NODE "  Command Menu"
.SH "  Menu komend (Command Menu)"
Komenda drzewo katalogów (Directory tree) pokazuje drzewo katalogów.
.PP
Komenda "Find file" szuka pliku spe³niaj±cego podane warunki, natomiast komenda
"Swap panels" zamienia zawarto¶ci obu paneli.
.PP
Komenda "Panels on/off" pokazuje wyj¶cie ostatniej komendy interpetatora
poleceñ. Dzia³a ona tylko na terminalach typu Linux lub FreeBSD.
.PP
Komenda porównywania katalogów (Compare directories) (C-x d) porównuje
zawarto¶ci panelu katalogowego z drugim. Mo¿esz potem u¿yc Kopiuj (F5)
¿eby stworzyæ dwa dok³adnie identyczne panele. Metoda "quick" porównuje
tylko i wy³±cznie rozmiary plików i ich daty. Metoda "thorough" porównuje
pliki bajt po bajcie. Ta metoda dzia³a tylko wtedy kiedy komputer obs³uguje
wywo³anie mmap(2). Metoda "size-only" zwraca uwagê tylko na rozmiar plików.
Nie ma dla niej ¿adnego znaczenia czy plik ma inn± datê lub zawarto¶æ, liczy
siê tylko rozmiar.
.PP
Komenda historii komend (Command history) pokazuje listê wpisanych komend.
Ta, któr± wybierzesz, jest kopiowana do linii poleceñ. Do historii komend
mo¿na mieæ dostêp równie¿ przy u¿yciu kombinacji M-p lub M-n.
.PP
Komenda hotlisty katalogów (Directory hotlist) (C-\\) pozwala na zmienianie
katalogów do tych najczê¶ciej u¿ywanych du¿o szybciej.
.PP
Komenda panelu zewnêtrznego (External panelize) pozwala na wykonywania programów
zewnêtrznych i ustawienia zawarto¶ci paneli na to co zwróci³a wywo³ana
komenda.
.PP
Komenda edycji rozszerzeñ plików (Extension file edit) pozwala na w³asny wybór
programów, które maj± byæ u¿ywane do wykonywania plików z podanymi
rozszerzeniami. Komenda edycji pliku menu (Menu file edit) mo¿e byæ u¿ywana do
edytowania menu u¿ytkownika (tego, które pojawia siê po naci¶niêciu kombinacji
F2).
.PP
.\"NODE "    Directory Tree"
.SH "    Drzewo katalogów (Directory Tree)"
Mo¿esz wybieraæ katalogi z drzewa katalogów i Midnight Commander przejdzie do
wybranego przez Ciebie katalogu.
.PP
S± dwa sposoby wywo³ywania drzewa. Prawdziwa komenda drzewa katalogów jest
dostêpna z menu komend. Inn± metod± jest wybranie drzewa z menu "lewego" b±d¼
"prawego".
.PP
¯eby nie mieæ zbyt du¿ych opó¼nieñ Midnight Commander skanuje tylko ma³±
ilo¶æ katalogów (tê potrzebn± w danej chwili). Je¶li jakiego¶ katalogu nie
widaæ przejd¼ do jego katalogu nadrzêdnego i naci¶nij C-r (lub F2).
.PP
Mo¿esz u¿ywaæ nastêpuj±cych klawiszy:
.PP
Generalne klawisze ruchu s± akceptowane.
.PP
.BR Enter .
W drzewie katalogów, wychodzi z trybu drzewa i przechodzi znów do trybu
zwyk³ego panelu. W podgl±dzie drzewa zmienia katalog w drugim panelu i zostaje
w trybie podgl±du drzewa w panelu aktywnym.
.PP
.BR C-r ", " F2 " (Rescan)."
Od¶wie¿a aktualny katalog. U¿ywane je¶li drzewo nie jest ju¿ aktualne. Nie
pokazuje katalogów, które ju¿ istniej± lub pokazuje te, których ju¿ nie ma.
.PP
.BR F3 " (Forget)."
Usuwa aktualny katalog z drzewa katalogów. U¿ywaj tego je¶li chcesz usun±æ
"¶miec±ce" i niepotrzebne katalogi z wy¶wietlania. ¯eby by³y one znów
widoczne wystarczy nacisn±æ F2.
.PP
.BR F4 " (Static/Dynamic)."
Prze³±cza pomiêdzy dynamicznym (standardowo) i statycznym trybem nawigacji.
.PP
W trybie statycznym mo¿esz u¿ywaæ strza³ek do do³u i do góry do wybierania
katalogu. Wszystkie zwiedzone katalogi s± widoczne.
.PP
W trybie dynamicznym mo¿esz u¿ywaæ strza³ek w celu wybrania równorzêdnego
katalogu, strza³ki w lewo ¿eby dostaæ siê do katalogu domowego, strza³ki
w prawo w celu dostania siê do katalogu podrzêdnego. Widoczne jest tylko
najbardziej aktualne drzewo katalogów. Drzewo zmienia siê wiêc dynamicznie
podczas twojego przemieszczania.
.PP
.B F5
(Copy).
Kopiuje katalog.
.PP
.B F6
(RenMov).
Przenosi katalog.
.PP
.B F7
(Mkdir).
Tworzy nowy katalog poni¿ej aktualnego.
.PP
.B F8
(Delete).
Kasuje katalog z systemu plików.
.PP
.BR C-s ", " M-s .
Szuka natêpnego katalogu spe³niaj±cego podane warunki szukania. Je¶li taki
nie istnieje te klawisze spowoduj± przemieszczenie siê o jedn± liniê w dó³.
.PP
.BR C-h ", " Backspace .
Kasuje ostatni znak w ci±gu znaków do poszukiwania.
.PP
.BR "Jakikolwiek inny klawisz" .
Dodaje klawisz do ci±gu znaków do szukania i przenosi do najbli¿szego
katalogu, którego nazwa zaczyna siê od tych znaków. W podgl±dzie drzewa musisz
najpierw uaktywniæ szukanie naciskaj±c C-s. Ci±g szukaj±cy jest pokazywany
w linii mini-statusu.
.PP
Nastêpuj±ce klawisze s± dostêpne tylko w drzewie katalogów. Nie dzia³aj± one
w pogl±dzie katalogów.
.PP
.B F1
(Help).
Wywo³uje podgl±d pomocy i pokazuje tê sekcjê.
.PP
.BR Esc ", " F10 .
Wychodzi z drzewa. Nie zmienia katalogów.
.PP
Mysz jest obs³ugiwana. Podwójne klikniêcie ma znaczenie identyczne do
klawisza Enter. Zobacz równie¿ sekcjê
.IR "Obs³uga myszy" .
.PP
.\"NODE "    Find File"
.SH "    Znajd¼ plik (Find File)"
Komenda znajd¼ plik najpierw pyta siê o startowy katalog do przeszukiwania
i o nazwê pliku, który ma byæ znaleziony. Wciskaj±c przycisk "Tree" (drzewo)
mo¿esz wybraæ katalog startowy z drzewa katalogów.
.PP
Pole trzecie akceptuje wszystkie wyra¿enia podobne do tych w egrep(1).
Oznacza to, ¿e musisz rozpoczynaæ znaki o specjalnym znaczeniu kombinacj±
"\\" np. szukaj±c "strcmp (" bêdziesz musia³ wpisaæ "strcmp \\(" (bez
cudzys³owów oczywi¶cie).
.PP
Mo¿esz zacz±æ przeszukiwanie naciskaj±c przycisk Ok. Podczas szukania mo¿esz
zatrzymaæ proces przy u¿yciu przycisku Stop i kontynuowaæ po naci¶niêciu
Startu.
.PP
Mo¿esz przegl±daæ liste znalezionych plików za pomoc± strza³ek do do³u
i do góry. Komenda Chdir przejdzie do katalogu aktualnie wybranego. Przycisk
Again zapyta siê o nowe parametry do szukania (rozpocznie proces od nowa).
Przycisk Quit koñczy przeszukiwanie. Przycisk Panelize umie¶ci znalezione
pliki w aktywnym panelu katalogowym tak, ¿e bêdziesz móg³ wykonywaæ na nich
standardowe czynno¶ci (podgl±d, kopiowanie, przenoszenie, kasowanie itp.).
Po spanelizowaniu wystarczy naci¶n±æ C-r ¿eby powróciæ do normalnego trybu.
.PP
Mo¿liwe jest posiadanie listy katalogów, których szukanie plików nie
powinno uwzglêdniaæ (na przyk³ad mo¿esz chcieæ omin±æ przeszukiwanie CDROMu
i innych podmontowanych systemów plików).
.PP
Katalogi do omijania powinny byæ umieszczone w zmiennej
.B find_ignore_dirs
w sekcji
.B Misc
twojego pliku ~/.mc/ini.
.PP
Sk³adowe katalogów powinny byæ oddzielone od siebie przez ¶redniki, to jest
przyk³ad:
.PP
.nf
[Misc]
find_ignore_dirs=/cdrom:/nfs/wuarchive:/afs
.fi
.PP
Mo¿esz woleæ u¿ywaæ panelu zewnêtrznego do wykonywania niektórych operacji.
Szukanie pliku jest dobre tylko dla prostych zapytañ. U¿ywaj±c panelu
zewnêtrznego mo¿esz dokonywaæ tak skomplikowanych wyszukiwañ jak tylko
pragniesz.
.PP
.\"NODE "    External panelize"
.SH "    Panel zewnêtrzny"
Panel zewnêtrzny pozwala ci na wykonywanie zewnêtrznych programów i
ogl±danie ich wyj¶cia jako zawarto¶ci aktywnego panelu.
.PP
Na przyk³ad, je¶li chcesz aby w aktywnym panelu wy¶wietlone zosta³y
wszystkie dowi±zania w aktywnym katalogu, mo¿esz u¿yæ panelu zewnêtrznego
i nastêpuj±cej komendy:
.PP
.nf
find . -type l -print
.fi
Zanim komenda zakoñczy dzia³anie, zawarto¶æ katalogów nie bêdzie ju¿ d³u¿ej
zawarto¶ci± aktualnego katalogu, ale wszystkie pliki bêd± symbolicznymi
dowi±zaniami.
.PP
Je¶li chcesz wy¶wietliæ wszystkie pliki, które ¶ci±gn±³e¶ ze swoich
serwerów ftp, mo¿esz u¿yæ tej komendy awk ¿eby wypisaæ nazwê pliku z
logów transferu:
.PP
.nf
awk '$9 ~! /incoming/ { print $9 }' < /usr/adm/xferlog
.fi
.PP
Mo¿esz zapisaæ sobie czêsto u¿ywane komendy pod jak±¶ nazw±, po to
¿eby móc ich potem u¿ywaæ du¿o ³atwiej. Robisz to po prostu wpisuj±c komendê
w linii wej¶ciowej, a potem naciskaj±æ przycisk Add. Potem wpisujesz nazwê,
pod jak± ta komenda ma byæ widoczna. Nastêpnym razem po prostu wybierasz
tê komendê z listy i nie musisz ju¿ wpisywaæ jej ponownie.
.PP
.\"NODE "    Hotlist"
.SH "    Hotlist"
Hotlista katalogów pokazuje nazwy katalogów wprowadzonych do hotlisty.
Midnight Commander zmieni miejsce do tego, które wskazuje nazwa katalogu.
Z hotlisty mo¿esz wyrzucaæ ju¿ dodane pozycje par nazw/wskazañ i dodawaæ nowe.
Dla dodawania mo¿esz wykorzystaæ kombinacjê (C-x h), która dodaje
¶cie¿kê
aktualnego katalogu do hotlisty. U¿ytkownik musi tylko podaæ pod jak±
nazw± ma byæ ten katalog widoczny.
.PP
Powoduje to przechodzenie do czê¶ciej przegl±danych katalogów znacznie szybciej.
Mo¿esz u¿ywaæ ci±gle warto¶ci CDPATH opisanej w sekcji Wewnêtrzne
przemieszczanie.
.PP
.\"NODE "    Extension File Edit"
.SH "    Edycja rozszerzeñ pliów (Extension File Edit)"
Ta komenda wywo³a twój edytor na plik ~/.mc/bindings. Format tego pliku jest
nastêpuj±cy (zmieni³ siê on pocz±wszy od wersji 3.0):
.PP
Wszystkie linie zaczynaj±ce siê od #, lub puste, nie s± brane pod uwagê.
.PP
Linie zaczynaj±ce siê od pierwszej kolumny powinny mieæ nastêpuj±cy format:
.PP
.IR "s³owo kluczowe/wzorzec" ,
tj. wszystko po
.I s³owie kluczowym/
dopóki now± lini± nie jest
.I wzorzec
.PP
s³owami kluczowymi mog± byæ:
.PP
.I shell
.IP
(wzorzec jest wtedy wyra¿eniem (bez jokerów), tj. pasuj± wszystkie pliki
*wzorzec. Np.: .tar znaczy *.tar)
.PP
.I regex
.IP
(wzorzec jest normalnym wyra¿eniem)
.PP
.I type
.IP
(plik spe³nia wymagania je¶li `file %f` zgadza siê z wyra¿eniem wzorca
(nazwa: czê¶æ z `file %f` jest usuwana))
.PP
.I default
.IP
(wszystkie pliki spe³niaj±, nie wa¿ne jaki jest wzorzec)
.PP
Inne linie powinny zaczynaæ siê od spacji lub tabulacji i powinny
mieæ one nastêpuj±cy format:
.PP
.I s³owo kluczowe=komenda
(bez spacji przy znaku =), gdzie
.I s³owem kluczowym
powinno byæ:
.PP
.I Open (Otwórz)
(je¶li u¿ytkownik naci¶nie Enter lub kliknie dwukrotnie),
.I View (Podgl±d)
(F3),
.I Edit (Edytuj)
(F4).
.PP
.I command
jest jak±kolwiek jedn± lini± pow³oki, z zastosowaniem
prostego makra.
.PP
Cele s± przeliczane od góry do do³u (porz±dek jest tu istotny). Je¶li
jakiej¶ akcji brakuje, poszukiwanie kontynuuje siê tak jakby wcze¶niej
nie nast±pi³a ¿adna zgodno¶æ (tj. je¶li zgadza siê z wzorcem pierwszym
i trzecim i brakuje w pierwszym akcji View, to naciskaj±c F3 u¿yta bêdzie
akcja z trzeciego wzorca). Opcja default powinna wychwyciæ wszystkie mo¿liwe
akcje.
.PP
.\"NODE "    Background Jobs"
.SH "    Prace w tle (Background jobs)"
Pozwalaj± ci one kontrolowaæ status jakichkolwiek procesów wykonywanych
w tle
przez Midnight Commandera (tylko operacje kopiowania i przenoszenia, mog±
byæ wykonywane w tle). Z tego menu mo¿esz zastopowaæ, zresetowaæ i "zabiæ"
proces w tle.
.PP
.\"NODE "    Menu File Edit"
.SH "    Edycja menu u¿ytkownika (Menu File Edit)"
Menu u¿ytkownika jest bardzo u¿ytecznym menu, które mo¿e byæ tworzone
w sposób dowolny, przez u¿ytkownika. Kiedy tylko próbujesz co¶ zrobiæ
przy u¿yciu tego menu, ³adowany jest plik .mc.menu z aktualnego katalogu, ale
tylko wtedy kiedy jest on w posiadaniu u¿ytkownika lub roota i mamy do niego
prawa zapisu. Je¶li takiego nie ma próbuje siê z plikiem ~/.mc/menu z tymi
samymi za³o¿eniami, je¶li jego te¿ nie ma - u¿ywa siê standardowego pliku
systemowego, który znajduje siê w @prefix@/share/mc/mc.menu.
.PP
Format pliku z menu u¿ytkownika jest bardzo prosty. Linie zaczynaj±ce siê
od czegokolwiek innego ni¿ spacja lub tabulacja, s± traktowane jako
wtyczki do menu (aby móc u¿ywaæ ich potem jako gor±cych klawiszy, dobrze
jest aby pierwszy znak by³ liter±). Wszystkie linie zaczynaj±ce od spacji
lub tabulacji, s± komendami, które maj± byæ wykonane je¶li wtyczka zostanie
wybrana.
.PP
Kiedy opcja zostaje wybrana, wszystkie komendy nale¿±ce do tej opcji
kopiowane s± do pliku w katalogu tymczasowym (najczê¶ciej do /usr/tmp), a
potem plik jest wykonywany. Pozwala to u¿ytkownikowi wk³adaæ normalne
konstrukcje pow³oki do konstrukcji kodu wykonywanego. Po wiêcej
informacji zobacz, u¿ywania makr.
.PP
To jest przyk³adowy plik mc.menu:
.PP
.nf
A       Wyrzuæ aktualny plik.
        od -c %f

B       Stwórz raport o b³êdzie i wy¶lij do roota.
        I=`mktemp ${MC_TMPDIR:-/tmp}/mail.XXXXXX` || exit 1
        vi $I
        mail -s "B³±d Midnight Commandera" root < $I
        rm -f $I

M       Przeczytaj pocztê.
        emacs -f rmail

N       Przeczytaj grupê dyskucyjn±.
        emacs -f gnus

J       Skopiuj rekursywnie ca³y aktualny katalog.
        tar cf - . | (cd %D && tar xvpf -)

= f *.tar.gz | f *.tgz & t n
X       Zdekompresuj skompresowany plik tar.
        tar xzvf %f
.fi
.PP
.B Standardowe warunki
.PP
Ka¿da opcja mo¿e byæ opatrzona w warunki. Warunek musi zaczynaæ siê od
pierwszej kolumny i od znaku '='. Je¶li warunek jest prawdziwy, opcja
stanie siê opcj± domy¶ln±.
.PP
.nf
Sk³adnia warunku:       = <warunek>
            lub:        = <warunek> | <warunek> ...
            lub:        = <warunek> & <warunek> ...

Warunek jest jednym z nastêpuj±cych:

  f <wzorzec>           aktualny plik zgodny z wzorcem?
  F <wzorzec>           plik w drugim panelu zgodny z wzorcem?
  d <wzorzec>           aktualny katalog spe³niaj±cy wzorzec?
  D <wzorzec>           katalog w drugim panelu spe³niaj±cy wzorzec?
  t <typ>               aktualny pliku typu typ?
  T <typ>               plik w drugim panelu typu typ?
  ! <warunek>           zaprzeczenie warunku
.fi
.PP
Wzorzec jest normalnym wzorcem pow³oki lub wyra¿eniem,
podobnym do wzorca pow³oki. Mo¿esz zmieniæ globalne ustawienia
wzorców pow³oki pisz±c "shell_patterns=x" w pierwszej linii menu
u¿ytkownika (x jest równe 0 lub 1).
.PP
.nf
Typ jest jednym lub wiêcej z podanych znaków:

  n     nie katalog
  r     zwyk³y plik
  d     katalog
  l     dowi±zanie
  c     specjalny znak
  b     specjalny blok
  f     fifo
  s     gniazdo
  x     wykonywalny
  t     zaznaczony
.fi
.PP
Na przyk³ad 'rlf' oznacza zwyk³y plik, dowi±zanie lub fifo. Typ 't' jest
trochê odmienny poniewa¿ dotyczy panelu a nie pliku. Warunek '=t t' jest
prawdziwy je¶li s± jakie¶ zaznaczone pliki w aktywnym panelu, a fa³szywy je¶li
nie ma.
.PP
Je¶li warunek rozpoczyna siê od '=?' zamiast '=' droga przechodzenia
przez warunki bêdzie pokazywana
za ka¿dym razem kiedy warunek bêdzie obliczany [przydatne do wyszukiwania b³êdów
- przyp. t³umacza].
.PP
Warunki s± obliczane od lewej do prawej. Oznacza to, ¿e
.nf
        = f *.tar.gz | f *.tgz & t n
.fi
jest liczone tak samo jak
.nf
        ( (f *.tar.gz) | (f *.tgz) ) & (t n)
.fi
.PP
To jest prosty przyk³ad zastosowania tych warunków:
.PP
.nf
= f *.tar.gz | f *.tgz & t n
L       Listuje zawarto¶æ skompresowanego archiwum tar
        gzip -cd %f | tar xvf -
.fi
.PP
.B Warunki dodania
.PP
Je¶li warunek rozpoczyna siê od znaku '+' (lub '+?') zamiast od '=' (lub '=?')
jest to warunek dodania. Je¶li warunek jest prawdziwy, opcja menu bêdzie
do³±czona do menu. Je¶li nie jest prawdziwy, nie bêdzie ona w nim zawarty.
.PP
Mo¿esz ³±czyæ ze sob± standardowe i dodane warunki zaczynaj±c warunek od
kombinacji
'+=' lub '=+' (lub '+=?' lub '=+?' je¶li chcesz zobaczyæ trasê b³êdów).
Je¶li chcesz u¿yæ ró¿nych warunków, dodanego i standardowego,
mo¿esz poprzedziæ wpis menu dwoma wierszami warunkowymi. Jednym zaczynaj±cym
siê od znaku '+', a drugim od '='.
.PP
Wszelkie komentarze rozpoczynaj± siê od znaku '#'.
.PP
.\"NODE "  Options Menu"
.SH "  Menu opcji (Options Menu)"
Midnight Commander ma niektóre opcje, które mog± byæ w³±czane lyb wy³±czane
w ró¿nych oknach dialogowych z tego menu. Opcja jest w³±czona je¶li widnieje
przed ni± gwiazdka lyb "x".
.PP
Komenda
.I Configuration
w³±cza okno dialogowe, z którego mo¿esz zmieniæ
wiêkszo¶æ ustawieñ Midnight Commandera.
.PP
Menu
.I Layout
pozwala na zmianê wielu ustawieñ, które maj± znacz±cy wp³yw
na to jak MC bêdzie wygl±da³ na ekranie.
.PP
Menu
.I Confirmation
w³±cza okno dialogowe, w którym mo¿esz ustawiæ przy wykonaniu
których operacji chcesz byæ pytany o potwierdzenie.
.PP
Menu
.I Display bits
pozwala okre¶liæ jakiego typu znaki twój terminal jest
w stanie wy¶wietliæ.
.PP
Menu
.I Learn Keys
pokazuje okno dialogowe, w którym mo¿esz poznaæ
które klawisze nie dzia³aj± i w razie problemów naprawiæ to.
.PP
Menu
.I Virtual FS
pokazuje okno, w którym mo¿esz zmieniæ niektóre ustawienia
dotycz±ce systemów VFS.
.PP
Komenda
.I Save Setup
zachowuje wszystkie ustawienia z menu Lewego, Prawego i Opcji.
.PP
.\"NODE "    Configuration"
.SH "    Konfiguracja"
Opcje w tym oknie s± podzielone na trzy grupy:
opcje panelu (Panel Options), zatrzymaj po uruchomieniu (Pause after run) i
inne opcje (Other Options).
.PP
.B Opcje panelu
.PP
.I Show Backup Files.
Standardowo Midnight Commander nie wy¶wietla plików koñcz±cych siê znakiem
'~' (tak jak komenda ls -B w wersji GNU).
.PP
.I Show Hidden Files.
Standardowo Midnight Commander wy¶wietla wszystkie pliki zaczynaj±ce siê
od kropki (tak jak ls -a).
.PP
.I Mark moves down.
Standardowo kiedy zaznaczasz plik (zarówno przy u¿yciu C-t lub klawisza Insert)
linia wyboru przenosi siê o jedno w dó³.
.PP
.I Drop down menus.
Kiedy ta opcja jest w³±czona, kiedy naciskasz klawisz
.B F9
menu bêdzie aktywowane, w przeciwnym wypadku zostaniesz tylko przeniosiony
do tytu³ów w tym menu i bêdziesz musia³ wybraæ opcjê rêcznie przy u¿yciu
strza³ek b±d¼ te¿ przy u¿yciu pierwszej litery z nazwy konkretnego menu.
.PP
.I Mix all files.
Je¶li ta opcja jest w³±czona, wszystkie pliki i katalogi s± pomieszane razem.
Je¶li za¶ jest wy³±czona, katalogi (i dowi±zania do nich), s± listowane na
pocz±tku a pozosta³e pliki dopiero za nimi.
.PP
.I Fast directory reload.
Standardowo ta opcja jest wy³±czona. Je¶li j± w³±czysz Midnight Commander
bêdzie u¿ywa³ triku do sprawdzenia czy zawarto¶æ katalogu siê zmieni³a.
Trik polega na tym, ¿e sprawdza siê i-wêze³ katalogu i je¶li siê on zmieni³
to katalog jest ³adowany na nowo. Oznacza to prze³adowywanie zawarto¶ci panelu
tylko wtedy, kiedy tworzysz lub kasujesz pliki. Je¶li robisz inne zmiany
(rozmiaru, w³a¶ciciela, uprawnieñ, grupy itp.) bêdziesz musia³ rêcznie prze³adowaæ
widok (np. u¿ywaj±c kombinacji klawiszy C-r).
.PP
.B Zatrzymaj po uruchomieniu
.PP
Po wykonaniu komendy, Midnight Commander mo¿e zrobiæ pauzê, po to aby¶
móg³ spokojnie przejrzeæ wyj¶cie ostatniej komendy. S± trzy mo¿liwe warto¶ci
dla tej zmiennej:
.IP
.I Nigdy (Never)
Oznacza, ¿e nie chcesz widzieæ wyj¶cia twojej komendy. Je¶li u¿ywasz
termianala typu Linux lub FreeBSD czy te¿ xterm, bêdziesz móg³ jednak
zobaczyæ jej wyj¶cie naciskaj±c C-o.
.IP
.I "On dumb terminals"
Bêdziesz mia³ pauzê po uruchomieniu na terminalach, które nie s± w stanie
pokazywaæ widoku ostatniej komendy (na wszystkich terminalach, które nie s±
xtermami lub Linux).
.IP
.I Zawsze (Always)
Program zatrzyma siê po wykonaniu ka¿dej z twoich komend.
.PP
.B Inne opcje
.PP
.I Operacje weryfikacji (Verbose operation).
Prze³±cza czy podczas kopiowania, kasowania, przenoszenia plików ma byæ
pokazywane okno dialogowe pokazuj±ce stopieñ zaawansowania. Je¶li masz powolny
terminal, mo¿esz chcieæ wy³±czyæ weryfikacjê. Jest to wykonywane automatycznie
za ciebie je¶li twój terminal jest wolniejszy ni¿ 9600 bps.
.PP
.I Zliczaj wszystko (Compute totals).
Je¶li ta opcja jest w³±czona, Midnight Commander zlicza wszytkie bajty
plików, które s± przeznaczone do kopiowania, przenoszenia, kasowania. Spowoduje
to wy¶wietlanie du¿o bardziej zaawansowanego wska¼nika postêpu w zamian
zmiejszaj±c trochê prêdko¶æ. Ta opcja nie ma ¿adnego znaczenia je¶li opcja
.I Verbose operation
jest wy³±czona.
.PP
.I Wzorce pow³oki (Shell patterns).
Standardowo komendy zaznacz (Select), odznacz (Unselect), i filtruj (Filter)
bêd± u¿ywaæ wyra¿eñ takich samych jak pow³oka. Oznacza to, ¿e
gwiazdka oznacza zero lub wiêcej znaków, znak zapytania dok³adnie jeden znak,
a ka¿dy inny znak sam siebie. Je¶li ta opcja jest wy³±czona, stosowane s±
te, których u¿ywa w komenda
.BR ed (1).
.PP
.I Auto Save Setup.
Je¶li ta opcja jest w³±czona, kiedy wychodzisz z Midnight Commandera
konfiguracja MC zostanie zachowana automatycznie (bez pytania)
do pliku ~/.mc/ini.
.PP
.I Auto menus.
Je¶li ta opcja jest w³±czona, menu u¿ytkownika bêdzie w³±czone na starcie.
U¿yteczne do budowania menu dla nie unixowców.
.PP
.I U¿ywaj wewnêtrznego edytora (Use internal editor).
Je¶li ta opcja jest w³±czona, do edycji plików u¿ywany jest wbudowany
edytor plików. Je¶li ta  opcja jest wy³±czona, u¿ywany bêdzie edytor wybrany
w zmiennej
.BR EDITOR .
Je¶li ¿aden edytor nie zosta³ wybrany, u¿ywany bêdzie
.BR vi (1).
Zobacz sekcjê Wewnêtrzny edytor plików.
.PP
.I U¿ywaj wewnêtrznego podgl±du (Use internal viewer).
Je¶li ta opcja jest w³±czona, wbudowany podgl±d pliku jest u¿ywany do ogl±dania
pliku. Je¶li ta opcja jest wy³±czona, u¿ywany jest podgl±d wybrany w zmiennej
.BR PAGER .
Je¶li ¿aden podgl±d nie zosta³ wybrany, wywo³ywana jest komenda
.BR view .
Zobacz sekcjê Wbudowany podgl±d plików.
.PP
.I Dokañczanie: poka¿ wszystkie (Complete: show all).
Standardowo Midnight Commander pokazuje wszystkie mo¿liwe dokoñczenia
je¶li jest ich wiêcej, kiedy naci¶niesz drugi raz klawisz
.BR M-Tab ,
za pierwszym razem, po prostu dokañcza to na ile mo¿na i wydaje krótki
d¼wiêk. Je¶li chcesz widzieæ wszystkie mo¿liwo¶ci po pierwszym naci¶niêciu
.B M-Tab
w³±cz tê opcjê.
.PP
.I Obrotowy my¶lnik (Rotating dash).
Je¶li ta opcja jest w³±czona, Midnight Commander bêdzie pokazywa³ obracaj±cy
siê my¶lnik w lewym górnym rogu, je¶li bêdzie akurat w trakcie wykonywania
jakiego¶ procesu.
.PP
.I Lynx-like motion.
Je¶li ta opcja jest w³±czona, mo¿esz u¿ywaæ strza³ek przemieszczenia
¿eby automatycznie zmieniaæ katalog je¶li aktualnie wybrany katalog jest
podkatalogiem, a linia poleceñ jest pusta. Standardowo ta opcja jest wy³±czona.
.PP
.I Dowi±zania pod±¿aj±ce cd (Cd follows links).
Ta opcja, je¶li jest w³±czona, zmusza Midnight Commandera ¿eby pod±¿a³
za ³añcuchem katalogów przy zmienianiu go w panelu czy za pomoc± komendy cd.
To jest standardowe zachowanie basha. Je¶li jest wy³±czona, Midnight Commander
pod±¿a za prawdziw± struktur± katalogów, wiêc cd .. je¶li wszed³e¶ do
katalogu poprzez dowi±zanie, przeniesie ciê do prawdziwego katalogu na dysku, a nie
tam gdzie wskazywa³o dowi±zanie.
.PP
.I Bezpieczne kasowanie (Safe delete).
Je¶li ta opcja jest w³±czona, nieumy¶lne kasowanie plików stanie siê
du¿o trudniejsze. Standardowy wybór w linii potwierdzenia zmienia siê z
"Yes" na "No". Standardowo ta opcja jest wy³±czona.
.PP
.\"NODE "    Layout"
.SH "    Wygl±d (Layout)"
Meny wygl±d pozwala ci na ró¿ne warianty zmieniania ogólnego wygl±du
zewnêtrznego ekranu. Mo¿esz wybraæ, czy linia menu, linia poleceñ, linia
hintów (pomocy) i linia klawiszy funkcyjnych maj± byæ widoczne. Na
konsolach typu Linux lub FreeBSD mo¿esz wybraæ ile linii ma byæ
pokazywanych na wyj¶ciu okna.
.PP
Reszta powierzchni ekranu jest u¿ywana przez dwa panele katalogowe. Mo¿esz
wybraæ nawet czy panele maj± byæ u³o¿one poziomo czy pionowo.
Kolejn± mo¿liwo¶ci± jest zmiana ich standardowej szeroko¶ci (b±d¼ wysoko¶ci).
Jest ona standardowo równa, ale mo¿na to zmieniæ.
.PP
Standardowo ca³a zawarto¶æ panelu katalogowego jest wy¶wietlana t± sam± barw±,
ale mo¿esz zmieniæ to tak aby
.I uprawnienia
i
.I typy plików
by³y wy¶wietlane specjalnym pod¶wietlonym kolorem.
Je¶li pod¶wietlanie uprawnieñ jest w³±czone, czê¶æ pól (ta z
.I uprawnieniami
i
.IR "typami plików" )
bêdzie pod¶wietlona przy u¿yciu koloru wybranego jako
.IR selected .
Je¶li pod¶wietlanie jest w³±czone, pliki s± kolorowane w zale¿no¶æi od swojego
typu (np. katalogi, pliki typu core, wykonywalne, ...).
.PP
Je¶li opcja
.I Show Mini-Status
jest w³±czona, jeden wiersz informacji statusowych na temat aktualnie
wybranej rzeczy w panelu, bêdzie pokazany na dole panelu.
.PP
.\"NODE "    Confirmation"
.SH "    Potwierdzanie (Confirmation)"
W tym menu mo¿esz skonfigurowaæ opcje potwierdzania dla kasowania,
zastêpowania, wykonywania przez naci¶niêcie klawisza Enter, jak równie¿
wychodzenia z programu.
.PP
.\"NODE "    Display bits"
.SH "    Wy¶wietlanie znaków (Display bits)"
U¿ywane do konfigurowania zakresu znaków widocznych potem na ekranie.
To ustawienie mo¿e byæ 7-bitowe je¶li twój terminal obs³uguje tylko
siedmiobitowe wyj¶cie, ISO-8859-1 wy¶wietla wszystkie znaki z mapy
ISO-8859-1 a pe³ny 8 bitowy przeznaczony jest dla tych terminali, które radz±
sobie z wy¶wietlaniem znaków o¶miobitowych.
.PP
Zobacz sekcjê
.IR "Polskie znaki" ,
po wiêcej szczegó³ów na temat ich u¿ywania w Midnight Commanderze.
.PP
.\"NODE "    Learn keys"
.SH "    Nauka klawiszy (Learn keys)"
W tym oknie mo¿esz przetestowaæ czy twoje klawisz F1-F20, Home, End itp.
pracuj± poprawnie na twoim terminalu. Czêsto nie dzia³aj± tak, poniewa¿
bazy danych terminali s± poniszczone.
.PP
Przemieszczaæ siê mo¿esz za pomoc± klawisza Tab, za pomoc± klawiszy ruchu
edytora vi ('h' lewo, 'j' dó³, 'k' góra i 'l' prawo) i po tym jak ju¿ raz
naci¶niesz dan± strza³kê (zaznaczy siê ona na OK), za ich pomoc± równie¿.
.PP
Klawisze testujesz po prostu naciskaj±c ka¿dy z nich. Jak tylko naci¶niesz
klawisz i pracuje on zupe³nie poprawnie, obok nazwy klawisza powinno pojawiæ
siê OK. Kiedy klawisz jest ju¿ sprawdzony, zaczyna pracowaæ normalnie (np. F1
wci¶niêty po raz pierwszy po prostu poka¿e, ¿e ten klawisz dzia³a, ale
naci¶niêty po raz drugi poka¿e pomoc). Taka sama sytuacja powtarza siê przy strza³kach.
Klawisz Tab powinien pracowaæ zawsze.
.PP
Je¶li niektóre klawisze nie pracuj± poprawnie, nie zobaczysz OK obok ich nazwy
po naci¶niêciu ich. Mo¿esz chcieæ je naprawiæ. Robisz to naje¿d¿aj±c na
odpowiedni przycisk dla tego klawisza i naciskaj±c Enter. Poka¿e siê wtedy
czerwona wiadomo¶æ i zostaniesz poproszony o podanie odpowiedniego klawisza.
Je¶li chcesz zrezygnowaæ, po prostu naci¶nij Esc i poczekaj do czasu kiedy
wiadomo¶æ zniknie. W przeciwnym wypadku wci¶nij klawisz, który sobie ¿yczysz
i równie¿ poczekaj na znikniêcie okna.
.PP
Kiedy skoñczysz ju¿ ze wszystkimi klawiszami, mo¿esz nacisn±æ Save
¿eby zachowaæ zmiany do pliku ~/.mc/ini do sekcji [terminal:TERM] (gdzie
TERM jest nazw± twojego aktualnego terminala) lub po prostu odrzuciæ je.
.PP
.\"NODE "    Virtual FS"
.SH "    Wirtualny system plików (Virtual FS)"
Ta opcja daje ci kontrolê nad ustawieniami informacji wirtualnego systemu
plików.
Midnight Commander zachowuje w pamiêci informacje zwi±zane z niektórymi
wirtualnymi systemami plików, po to ¿eby kolejne po³±czenia przebiega³y du¿o
szybciej (np. ¶ci±gane listy katalogów z serwerów ftp).
.PP
Niemniej jednak, ¿eby mieæ dostêp do zawarto¶ci skompresowanego
pliku (np. skompresowanego pliku tar) Midnight Commander musi
stworzyæ tymczasowy nieskompresowany plik na twoim dysku.
.PP
Dopiero kiedy informacje w pamiêci i tymczasowe pliki na dysku s± zgodne z
zasobami, mo¿esz chcieæ zmieniæ parametry informacji znajduj±cych siê w
buforze podrêcznym po to, ¿eby zmniejszyæ obci±¿enie dysku do mninimum albo do
zmaksymalizowania prêdko¶ci dostêpu do najczê¶ciej u¿ywanych systemów
plików.
.PP
System plików tar jest ca³kiem inteligentny je¶li chodzi o przechowywanie
plików: po prostu ¶ci±ga wej¶cia do katalogów i kiedy chcemy wiêcej
szczegó³ów o nim to system je dla nas ¶ci±ga.
.PP
W rzeczywisto¶ci jednak, pliki tar najczê¶ciej trzymane s± jako
skompresowane i jako i¿ natura tych plików nie pozwala na ogl±danie ich bez
dekompresji (nie ma tam
widocznych od razu wej¶æ do katalogów), system plików musi byæ najpierw
zdekompresowany na dysk do pliku tymczasowego i dopiero potem MC ma do niego
dostêp taki jak do normalnego pliku typu tar.
.PP
Teraz, kiedy tak kochamy odwiedzaæ ró¿ne pliki i zwiedzaæ systemy
plików typu tar na ca³ym dysku, jest ca³kiem prawdopodobne, ¿e wyjdziesz
z takiego pliku, a po krótkim czasie bêdziesz chcia³ wejd¶æ
do niego spowrotem.
Poniewa¿ dekompresja jest powolna, Midnight Commander bêdzie robi³
kopie plików w pamiêci na okre¶lony czas, po up³ywie którego pliki
zostan± skasowane a miejsce zajmowane przez nie zwolnione. Standardowo ten
czas ustawiony jest na jedn± minutê.
.PP
System plików FTP trzyma listê katalogów z odwiedzanego przez nas
serwera w buforze podrêcznym. Jego wa¿no¶æ konfigurowana jest za pomoc± opcji
.IR ftpfs directory cache timeout .
Ma³a warto¶æ dla tej opcji mo¿e spowolniæ wszystkie operacje na systemach
ftp poniewa¿ ka¿da operacja bêdzie wymagaæ kolejnych zapytañ do serwera.
.PP
Ponadto mo¿esz zdefiniowaæ serwer proxy dla transferów ftp i skonfigurowaæ
Midnight Commandera tak, aby zawsze go u¿ywa³. Zobacz sekcjê
System plików FTP (FTP File System) po wiêcej szczegó³ów.
.\"NODE "    Save Setup"
.SH "    Zapisz ustawienia (Save Setup)"
Na starcie Midnight Commander bêdzie próbowa³ odczytaæ opcje startowe
z pliku ~/.mc/ini. Je¶li on nie istnieje, odczyta on konfiguracje z
ogólnodostêpnego pliku @prefix@/share/mc/mc.ini. Je¶li on te¿ nie istnieje MC
u¿yje swoich domy¶lnych ustawieñ.
.PP
Komenda
.I Save Setup
tworzy plik ~/.mc/ini zachowuj±c aktualne ustawienia lewego, prawego menu,
jak równie¿ menu opcji.
.PP
Je¶li w³aczysz opcjê
.IR "auto save setup" ,
MC zawsze bêdzie zachowywa³ standardowe ustawienie podczas wychodzenia.
.PP
Istniej± równie¿ ustawienia, które nie mog± byæ zmienione z poziomu menu.
Dla tych ustawieñ musisz wyedytowaæ swój plik konfiguracyjny za pomoc±
twojego ulubionego edytora. Zobacz sekcjê Specjalne ustawienia po wiêcej
informacji.
.PP
.SH ""
.\"NODE "Executing operating system commands"
.SH "Wykonywanie poleceñ systemu operacyjnego (Executing operating system commands)"
Mo¿esz wykonywaæ komendy wpisuj±c je bezpo¶rednio do linii poleceñ Midnight
Commandera, lub wybieraj±c program, który chcesz wykonaæ za pomoc± klawiszy
przemieszczenia i nacisn±æ Enter.
.PP
Je¶li naci¶niesz Enter na pliku, który nie jest wykonywalny, Midnight Commander
sprawdzi rozszerzenie pliku i porówna je z rozszerzeniami wybranymi w pliku
rozszerzeñ (Extensions File). Je¶li jaka¶ pozycja siê zgadza, wykonywana
jest komenda (raczej bardziej rozszerzone makro) powi±zana z tym rozszerzeniem.
.PP
.\"NODE "  The cd internal command"
.SH "  Wbudowana komenda cd (The cd internal command)"
Komenda cd jest interpretowana przez Midnight Commandera, nie
dok³adnie tak samo jak wykonuje to pow³oka. Przez to rozkaz cd nie mo¿e zawieraæ
wielu sk³adników makr, które s± standardowo dostêpne, jednak niektórych
potrafi u¿ywaæ:
.PP
.I Tylda
Znak tyldy (~) jest zawsze równoznaczny z wpisaniem nazwy katalogu domowego.
Je¶li po znaku tyldy dodasz jaki¶ login u¿ytkownika, zostanie on zast±piony
przez katalog domowy wybranego u¿ytkownika.
.PP
Na przyk³ad, ~guest jest katalogiem domowym u¿ytkownika guest, podczas
kiedy ~/guest jest katalogiem guest w twoim katalogu domowym.
.PP
.I Poprzedni katalog (Previous directory)
Mo¿esz przeskakiwaæ do katalogu, w którym by³e¶ poprzednio, u¿ywaj±c specjalnej
nazwy katalogu '-' tak jak:
.B cd -
.PP
.I katalogi CDPATH
Je¶li katalog wybrany do przej¶cia nie jest w naszym aktualnym katalogu, to
Midnight Commander u¿ywa ¶cie¿ki w zmiennej
.B CDPATH
do szukania w jakimkolwiek z wymienionych tam katalogów.
.PP
Na przyk³ad, mo¿esz ustawiæ swoj± zmienn±
.B CDPATH
na katalogi ~/src:/usr/src, pozwalaj±c na zmianê katalogów na jakikolwiek
inny wewn±trz ~/src i /usr/src, z miejsca w którym jeste¶ (np. cd linux
przeniesie ciê do katalogu /usr/src/linux).
.PP
.\"NODE "  Macro Substitution"
.SH "  Obs³uga makr (Macro Substitution)"
.PP
Kiedy u¿ywamy menu u¿ytkownika, wykonujemy plik o znajomym rozszerzeniu, lub
wykonujemy komendê z linii poleceñ, mo¿emy u¿yæ kilku bardzo prostych makr.
.PP
S± to:
.PP
.I "%f"
.IP
Nazwa aktualnego pliku.
.PP
.I "%d"
.IP
Nazwa aktulnego katalogu.
.PP
.I "%F"
.IP
Nazwa pliku w niewybranym panelu.
.PP
.I "%D"
.IP
Nazwa katalogu w niewybranym panelu.
.PP
.I "%t"
.IP
Aktualnie zaznaczone pliki.
.PP
.I "%T"
.IP
Pliki zaznaczone w nieaktywnym panelu.
.PP
.I "%u"
i
.I "%U"
.IP
Podobne w dzia³aniu do %t i do %T jednak z t± ró¿nic±, ¿e pliki po ich
u¿yciu zostan± odznaczone. Oznacza to, ¿e mo¿na ich u¿yæ tylko raz w jednym
menu, poniewa¿ potem nie bêdzie ju¿ ¿adnych plików zaznaczonych.
.PP
.I "%s"
i
.I "%S"
.IP
Wybiera: zaznaczone pliki je¶li s± jakie¶, w przeciwnym razie aktualny
plik.
.PP
.I "%cd"
.IP
To jest specjalne makro, które jest u¿ywane do zmieniania aktualnego katalogu
na wybrany katalog, na którego froncie jeste¶my. Jest to u¿ywane przede
wszystkim jako interfejs do wirtualnych systemów plików.
.PP
.I "%view"
.IP
To makro jest u¿ywane ¿eby w³±czaæ wbudowany podgl±d plików. Mo¿e byæ
ono pojedynczo lub z grup± argumentów. Je¶li postanawiasz u¿ywaæ któregokolwiek
z tych argumentów musisz je koniecznie wzi±æ w nawiasy.
.IP
Argumentami s±:
.I ascii
aby wymusiæ podgl±d w trybie ascii;
.I hex
aby wymusiæ podgl±d w trybie szesnastkowym;
.I nroff
przekazuje podgl±dowi, ¿e powinien interpretowaæ pogrubione
i podkre¶lone sekwencje programu nroff;
.I unformated
aby przekazaæ podgl±dowi, ¿eby nie interpretowa³ komend nroff aby zrobiæ
tekst pogrubiony lub podkre¶lony.
.PP
.I "%%"
.IP
Znak %
.PP
.I "%{jaki¶ tekst}"
.IP
Pyta siê o zmienn±. Pokazuje siê okienko wej¶ciowe i tekst wewn±trz klamerek
u¿ywany jest jako zachêta (prompt). Makro jest zastêpowane tekstem wpisanym
przez u¿ytkownika. U¿ytkownik mo¿e nacisn±æ ESC lub F10 aby anulowaæ. To
makro nie dzia³a jeszcze w linii poleceñ.
.PP
.\"NODE "  The subshell support"
.SH "  Obs³uga podpow³oki (The subshell support)"
Podpow³oka (pow³oka w tle) jest opcj±, która musi byæ wybrana przy kompilacji,
dzia³a ona z pow³okami: bash, tcsh i zsh.
.PP
Je¶li pow³oka w tle jest w³±czona do komplilacji, Midnight Commander bêdzie
sobie tworzy³ kopie twojej pow³oki (tej zdefiniowanej w zmiennej
.BR SHELL ,
a je¶li nie ma, to bêdzie czerpa³ bezpo¶rednio z pliku /etc/passwd)
i odpala³ pseudo terminal, zamiast wywo³ywaæ now± pow³okê za ka¿dym razem
kiedy wywo³ujesz komendê, komenda bêdzie przekazana pow³oce w tle,
jak tylko j± napiszesz. To pozwala ci na zmianê wielu zmiennych, u¿ywanie
funkcji pow³oki i zdefiniowanych aliasów, które s± wa¿ne dopóki nie wyjdziesz
z Midnight Commandera.
.PP
Je¶li u¿ywasz
.B basha
mo¿esz wybraæ startowe komendy twojej pow³oki w tle w pliku ~/.mc/bashrc,
a ustawienia klawiatury w ~/.mc/inputrc.
U¿ytkownicy
.B tcsh
mog± wstawiaæ komendy startowe do pliku ~/.mc/tcshrc.
.PP
Je¶li kod pow³oki w tle jest u¿yty, mo¿esz zawiesiæ aplikacjê w dowolnej chwili
po prostu naciskaj±c kombinacjê C-o i przeskakuj±c spowrotem do Midnight
Commandera, je¶li zawiesisz jak±¶ aplikacjê nie bêdziesz móg³ u¿ywaæ innych
zewnêtrznych komend zanim nie wyjdziesz z aplikacji, któr± przerwa³e¶.
.PP
Extra dodatkiem do u¿ywania pow³oki w tle jest to, ¿e zachêta widoczna
w Midnight Commanderze jest t± sam±, któr± aktualnie u¿ywasz w pow³oce.
.PP
Zobacz sekcjê Opcje po wiêcej informacji na temat tego, jak mo¿esz
kontrolowaæ pow³okê w tle.
.PP
.\"NODE "Chmod"
.SH "Chmod"
Okno Chmod jest u¿ywane do zmieniania atrybutów grupy plików lub katalogów.
Mo¿e byæ ono wywo³ane kombinacj± C-x c.
.PP
Okno Chmod ma dwie czê¶ci -
.I Uprawnienia (Permissions)
i
.I Plik (File)
.PP
W sekcji Plik wy¶wietlana jest nazwa pliku lub katalogu i jego uprawnienia
w formie liczbowej jak równie¿ w³a¶ciciel i grupa.
.PP
W sekcji Uprawnienia jest kilka przycisków, z których ka¿dy odpowiada
za odpowiednie uprawnienie do pliku. Podczas zmieniania atrybutów, widzisz
jak zmienia siê warto¶æ liczbowa w oknie Plik.
.PP
Do poruszania pomiêdzy okienkami (przyciskami i polami do zaznaczania) u¿ywaj
.I strza³ek
lub klawisza
.IR tab .
Aby zmieniæ pola lub wcisn±æ przycisk u¿ywaj klawisza
.IR spacji .
Mo¿esz równie¿ u¿ywaæ "gor±cych liter" aby go wybraæ
(s± one pod¶wietlonymi literami na przyciskach).
.PP
Aby uaktywniæ wprowadzone zmiany wci¶nij Enter.
.PP
Kiedy pracujesz z grup± plików, lub katalogów, mo¿esz klikn±æ na
bit, który chcesz wybraæ lub wyczy¶ciæ. Kiedy ju¿ wybra³e¶ bity,
które chcesz zmieniæ, mo¿esz wcisn±æ jeden z przycisków aktywuj±cych
.RI ( "Set marked"
lub
.IR "Clear marked" ).
.PP
I w koñcu, aby wprowadziæ dok³adnie takie zmiany jak wybra³e¶, u¿yj
przycisku
.BR "[Set all]" ,
który zadzia³a na wszystkich wybranych plikach.
.PP
.B [Marked all]
w³±cza tylko zaznaczone atrybuty do wybranych plików.
.PP
.B [Set marked]
w³±cza zaznaczone bity w atrybutach wszystkich wybranych plików.
.PP
.B [Clean marked]
czy¶ci zaznaczone bity z atrybutów zaznaczonych plików.
.PP
.B [Set]
ustawia atrybuty jednego pliku.
.PP
.B [Cancel]
uniewa¿nia komendê chmod.
.PP
.\"NODE "Chown"
.SH "Chown"
Komenda chown jest u¿ywana do zmiany w³a¶ciela/grupy pliku. Skrótem
klawiszowym jest kombinacja C-x o.
.PP
.\"NODE "Advanced Chown"
.SH "Zaawansowane chown (Advanced Chown)"
Zaawansowane chown jest komend± ³±cz±c± w sobie komendy chmod i chown.
Mo¿esz za jednym zamachem zmieniæ atrybuty i w³a¶ciela/grupê pliku.
.PP
.\"NODE "File Operations"
.SH "Operacje na plikach (File Operations)"
Kiedy kopiujesz, przenosisz lub kasujesz pliki, Midnight Commander pokazuje
okno opisowe operacji na pliku. Pokazuje nazwê pliku, na którym
aktualnie dokonuje siê operacja. Widoczne s± co najwy¿ej trzy linie postêpu.
Pierwsza (file) mówi nam jak du¿a czê¶æ pliku zosta³a ju¿ przekopiowana.
Druga (bytes) mówi jak du¿a czê¶æ wszystkich zaznaczonych plików zosta³a
przekopiowana jak do tej pory. Trzecia (count) mówi jaka ilo¶æ plików
zosta³a ju¿ przekopiowana. Je¶li opcja verbose jest wy³±czona, linia
file i bytes nie jest pokazywana.
.PP
S± dwa przyciski na dole okna dialogowego. Naciskaj±c przycisk Skip
ominiemy resztê aktualnie "ruszanego" pliku. Naciskaj±c przycisk Abort
zatrzymamy ca³± operacjê, pominiemy resztê plików.
.PP
S± trzy inne okna dialogowe, które mog± siê w³±czyæ podczas operacji
na plikach.
.PP
Okno b³êdów informuje nas o b³êdach zaistnia³ych podczas operacji
na pliku. S± w nim trzy mo¿liwo¶ci wyboru. Przycisk Skip mówi ¿eby
pomin±æ wybrany plik, przycisk Abort ¿eby przerwaæ ca³± operacj±,
a Retry aby ponowiæ próbê (np. kiedy usun±³e¶ problem korzystaj±c
z innego terminala).
.PP
Okno zastêpowania jest pokazywane kiedy próbujesz przenie¶æ lub
przekopiowaæ plik, a taki ju¿ w miejscu docelowym istnieje. Okno pokazuje
daty i wielko¶ci obu plików. Naci¶nij przycisk Yes aby nadpisaæ (zast±piæ)
stary plik nowym, No aby pomin±æ ten plik, alL aby zast±piæ wszystkie pliki,
nonE aby nigdy nie zastêpowaæ i Update aby zast±piæ ale tylko wtedy kiedy
plik ¼ród³owy jest nowszy ni¿ docelowy. Ca³± operacjê mo¿esz przerwaæ
naciskaj±c przycisk Abort.
.PP
Okno rekursywnego kasowania jest pokazywane kiedy próbujesz skasowaæ
katalog, który nie jest pusty. Naci¶nij przycisk Yes aby skasowaæ
katalog rekursywnie, No aby pomin±æ katalog, alL aby skasowaæ wszystkie
katalogi rekursywnie i nonE aby pomin±æ wszystkie katalogi, które nie s±
puste. Mo¿esz przerwaæ ca³± opecj± naciskaj±c przycisk Abort. Je¶li
wybra³e¶ przycisk Yes lub alL bêdziesz zapytany o potwierdzenie. Wybierz
"yes" tylko je¶li jeste¶ pewien, ¿e chcesz skasowaæ wszystko rekursywnie.
.PP
Je¶li zaznaczy³e¶ pliki, i wykonujesz operacje tylko na nich, to je¶li
operacja siê uda³a zostan± one odznaczone, te, na których operacja
nie przebieg³a ca³kowicie pomy¶lnie, pozostan± zaznaczone.
.PP
.\"NODE "Mask Copy/Rename"
.SH "Maski kopiowania/przenoszenia (Mask Copy/Rename)"
Operacje przenoszenia i kopiowania pozwalaj± ci na t³umaczenie nazw
plików w ³atwy sposób. Aby to zrobiæ, musisz wybraæ odpowiedni± maskê
¼ród³ow± i najczê¶ciej w nazwie docelowej u¿yæ gwiazdek.
Wszystkie pliki pasuj±ce do maski ¼ród³owej s± kopiowane/przenoszone
w zgodzie z mask± docelow±. Je¶li s± jakie¶ pliki zaznaczone, tylko one s±
brane pod uwagê przy wybieraniu plików.
.PP
S± jeszcze inne opcje, które mo¿esz ustawiæ:
.PP
Opcja
.I Follow links
mówi czy dowi±zania i dowi±zania twarde w katalogu ¼ród³owym powinny byæ przenoszone
jako dowi±zania czy te¿ powinna byæ przegrywana ich zawarto¶æ (plik, na
który wskazuj±).
.PP
Opcja
.I Dive into subdirs ...
mówi co program ma robiæ, kiedy kopiuje siê katalog, a taki ju¿ istnieje.
Standardowo kopiuje siê pliki do wewn±trz ju¿ istniej±cego katalogu (dodaje),
po w³±czeniu tej opcji kopiuje siê katalog ¼ród³owy do wnêtrza tego katalogu.
Mo¿e przyk³ad pomo¿e:
.PP
Chcesz przekopiowaæ zawarto¶æ katalogu foo do /bla/foo, które
ju¿ istnieje. Normalnie (Dive nie jest w³±czone), mc skopiuje to dok³adnie
do /bla/foo. Po w³±czeniu tej opcji zawarto¶æ zostanie skopiowana
do /bla/foo/foo poniewa¿ ten katalog ju¿ istnieje.
.PP
Opcja
.I Preserve attributes
mówi czy zachowywaæ oryginalne atrybuty pliku, czasy i je¶li jeste¶
rootem to nawet numery UID i GID. Je¶li ta opcja jest wy³±czona
u¿ywana jest aktualna warto¶æ zmiennej umask.
.PP
.B "Use shell patterns on"
.PP
Je¶li opcja obs³ugi wzorców pow³oki jest w³±czona, mo¿esz u¿ywaæ znaków '*' i
'?' w maskach ¼ród³owych. Dzia³aj± one tak jak w pow³oce. W masce docelowej mo¿esz
u¿ywaæ tylko '*' i '\\<cyfra>'. Pierwsza maska '*' w nazwie docelowej
odnosi sie do pierwszej gwiazdki w masce ¼ród³owej, druga do drugiej itd.
Joker '\\1' odnosi siê do pierwszego jokera w masce ¼ród³owej, '\\2' odnosi
siê do drugiego i tak dalej a¿ do '\\9'. Joker '\\0' oznacza pe³n± nazwê
pliku ¼ród³owego.
.PP
Dwa przyk³ady:
.PP
Je¶li maska ¼ród³owa jest "*.tar.gz", a miejscem docelowym jest "/bla/*.tgz"
i plikiem, który ma zostaæ przekopiowany jest "foo.tar.gz", to kopi± bêdzie
"foo.tgz" w katalogu "/bla".
.PP
Za³ó¿my, ¿e chcesz zaminieæ miejscami nazwê i rozszerzenie pliku, tak, ¿e
plik "plik.c" ma byæ zmieniony na "c.plik" itp. Maska ¼ród³owa powinna byæ
nastêpuj±ca: "*.*", natomiast docelowa: "\\2.\\1".
.PP
.B "Use shell patterns off"
.PP
Kiedy wzorce pow³oki s± wy³±czone, MC nie dokonuje automatycznego grupowania
plików. Musisz u¿yæ wyra¿enia'\\(...\\)' w masce ¼ród³owej aby zasygnalizowaæ
istnienie jokerów w masce docelowej. Jest to trochê ³atwiejsze, ale te¿
wymaga aby trochê siê napisaæ. Z drugiej jednak strony, makra s± bardzo
podobne tych u¿ywanych kiedy wzorce pow³oki s± w³±czone.
.PP
Dwa przyk³ady:
.PP
Je¶li mask± ¼ród³ow± jest "^\\(.*\\)\\.tar\\.gz$", docelow± jest
"/bla/*.tgz"
i plikiem do przekopiowania jest "foo.tar.gz", kopi± bêdzie "/bla/foo.tgz".
.PP
Za³ó¿my, ¿e chemy zamieniæ miejscami nazwê i rozszerzenia, tak, ¿e plik
"plik.c" bêdzie siê nazywa³ "c.plik" itp. Mask± ¼ród³ow± powinno byæ
"^\\(.*\\)\\.\\(.*\\)$", a docelow± "\\2.\\1".
.PP
.B "Konwersje nazwy (Case Conversions)"
.PP
Mo¿esz równie¿ zmieniaæ nazwy plików. Je¶li u¿yjesz '\\u' lub
'\\l' w masce docelowej, nastêpny znak bêdzie przekonwertowany na
du¿y lub ma³y, zale¿nie od podanej opcji.
.PP
Je¶li u¿yjesz '\\U' lub '\\L' w masce docelowej, nastêpne znaki bêd±
zmieniane na ma³e lub du¿e (zale¿nie od opcji), a¿ do napotkania znaku
'\\E' lub nastêpnych '\\U', '\\L' b±d¼ te¿ koñca linii.
.PP
Konwersje '\\u' i '\\l' maj± wy¿szy priorytet ni¿ '\\U' i '\\L'.
.PP
Na przyk³ad, je¶li mask± ¼ród³ow± jest '*' (shell patterns on) lub '^\\(.*\\)$'
(shell patterns off) i mask± docelow± jest '\\L\\u*', nazwa pliku bêdzie
mia³a pierwsz± literê du¿±, ale pozosta³e ju¿ ma³e, niezale¿nie od obecnej
nazwy.
.PP
Mo¿esz równie¿ u¿ywaæ '\\' aby "podkre¶liæ" znak. Na przyk³ad, '\\\\' jest
backsleshem, a '\\*' jest gwiazdk±.
.PP
.\"NODE "Internal File Viewer"
.SH "Wbudowany podgl±d plików"
Wbudowany podgl±d plików pozwala na dwa tryby wy¶mietlania: ASCII i hex.
Aby prze³±czaæ siê pomiêdzy tymi trybami u¿ywaj klawisza F4. Je¶li masz
zainstalowany program GNU gzip, bêdzie on automatycznie u¿ywany do dekompresji
plików w przypadku wyst±pienia takiej potrzeby.
.PP
Podgl±d plików bêdzie próbowa³ u¿yæ najlepszej metody zalecanej przez system
lub rozszerzenie pliku. Wbudowany podgl±d plików bêdzie interpretowa³ wiele
ci±gów znaków, i w³±cza³ podkre¶lenie lub pogrubienie, powoduj±c tym samym
du¿o przyjemniejszy wygl±d plików.
.PP
Kiedy jeste¶ w trybie hex, funkcja szukania akceptuje tekst w cudzys³owach
równie dobrze jak warto¶ci szesnastkowe.
.PP
Mo¿esz mieszaæ ci±gi znaków ze sta³ymi tak jak: "Ci±g" 0xFE 0xBB
"wiêcej tekstu". Ci±g pomiêdzy sta³ymi i cudzys³owami jest po prostu
ignorowany.
.PP
Kilka wewnêtrznych szczegó³ów na temat podgl±du: Na systemach, które u¿ywaj±
wywo³ania systemowego mmap(2), program mapuje pliki zamiast je ³adowaæ;
je¶li system nie obs³uguje mmap(2) lub plik pasuje do którego¶ z wybranych
filtrów, podgl±d u¿yje jego rozszerzalnych buforów, dziêki temu ³aduj±c tylko
te czê¶ci, do których musisz mieæ aktualnie dostêp (dotyczy równie¿
plików skompresowanych).
.PP
Tu jest lista akcji powi±zanych z ka¿dym klawiszem, który Midnight Commander
obs³uguje w wewnêtrznym pogl±dzie.
.PP
.B F1
Wywo³uje wbudowan± przegl±darkê pomocy.
.PP
.B F2
Prze³±cza tryb zawijania.
.PP
.B F4
Prze³±cza tryb wy¶wietlania.
.PP
.B F5
Id¼ do linii. Zostaniesz zapytany o numer linii i zostanie ona wy¶wietlona na
ekranie twojego monitora.
.PP
.BR F6 ", " / .
Szukaj wyra¿eñ w dalszej czê¶ci.
.PP
.B ?,
Wsteczne wyszukiwanie wyra¿enia.
.PP
.B F7
Normalne wyszukiwanie\wyszukiwanie w trybie hex.
.PP
.BR C-s .
Zaczyna normalne szukanie je¶li nie by³o ¿adnego wcze¶niej, w przeciwnym
razie szuka nastêpnego wyst±pienia.
.PP
.BR C-r .
Zaczyna szukanie wsteczne je¶li jeszcze ¿adnego nie by³o, w przeciwnym
razie szuka nastêpnego wyst±pienia.
.PP
.BR n .
Szuka nastêpnego wyst±pienia.
.PP
.B F8
Prze³±cza tryby Raw i Parsed. Poka¿e to plik w postaci takiej w jakiej
zosta³ znaleziony na dysku, lub je¶li zosta³ wybrany jaki¶ filtr, b±d¼
te¿ plik spe³nia wymagania w pliku mc.ext, wy¶wietlane jest to co
przekazuje filtr. Aktualne ustawienie jest zawsze przeciwne ni¿ to napisane
na przycisku, przycisk wskazuje zawsze to co siê stanie po jego
naci¶niêciu.
.PP
.B F9
Prze³±cza pomiêdzy trybami format i unformat. Kiedy tryb formatu jest
w³±czony podgl±d bêdzie interpretowa³ niektóre sentencje i pokazywa³
tekst pogrubiony i podkre¶lony innymi kolorami. Wynika z tego, ¿e przycisk
wskazuje co innego ni¿ jest aktualnie (patrz wy¿ej).
.PP
.BR F10 ", " Esc .
Wychodzi z wbudowanego podgl±du.
.PP
.BR "Page Down" ", " space ", " C-v .
Przewija jedn± stronê naprzód.
.PP
.BR "Page Up" ", " M-v ", " C-b ", " backspace .
Przewija jedn± stronê wstecz.
.PP
.BR "strza³ka w dó³" .
Przewija jedn± liniê naprzód.
.PP
.BR "strza³ka w górê" .
Przewija jedn± liniê wstecz.
.PP
.BR C-l .
Od¶wie¿a ekran.
.PP
.BR ! .
W³±cza pow³okê w aktualnym katalogu roboczym.
.PP
.BR C-f .
Przeskakuje do nastêpnego pliku.
.PP
.BR C-b .
Przeskakuje do poprzedniego pliku.
.PP
.BR M-r .
Prze³±cza linijkê.
.PP
Mo¿liwe jest poinstruowanie podgl±du pliku jak ma wy¶wietlaæ plik, zobacz
sekcjê Edycja pliku rozszerzeñ.
.\"NODE "Internal File Editor"
.SH "Wbudowany edytor plików"
Wbudowany edytor plików ma wiêkszo¶æ funkcji posiadanych przez inne
edytory pe³no-ekranowe. Jest wywo³ywany po naci¶niêciu klawisza
.B F4
o ile opcja
.I use_internal_edit
jest ustawiona w pliku startowyn. Ma maksymalny rozmiar pliku wynosz±cy
szesna¶cie megabajtów i potrafi bez skazy edytowaæ pliki binarne.
.PP
Opcje, które aktualnie posiada to: kopiowanie, przenoszenie, kasowanie,
wycinanie i wklejanie bloków;
.IR "klawisz dla klawisza undo" ;
rozci±gane menu; wklejanie plików; definiowanie makr; szukanie i
zastêpowanie wyra¿eñ regularnych (i nasze w³asne funkcje scanf-printf
szukaj±ce i zamieniaj±ce); strza³ki z Shiftem zaznaczaj±ce teksty w stylu
MSW-MAC (tylko dla konsoli typu Linux); prze³±czanie trybu
wstawiania-zastêpowania; opcja pozwalaj±ca na "przerzucenie" bloku tekstu
przez komendê pow³oki jak na przyk³ad indent.
.PP
Edytor jest bardzo prosty w u¿yciu i nie wymaga ¿adnego przygotowania. Aby
zobaczyæ jakie s± klawisze po prostu obejrzyj odpowiednie menu
rozwijalne. Inne klawisze to: przemieszczanie z Shiftem zaznaczaj±ce tekst.
.B Ctrl-Ins
kopiuje do pliku
.B cooledit.clip
a
.B Shift-Ins
wkleja z pliku cooledit.clip.
.B Shift-Del
Wycina do
.BR cooledit.clip ,
a
.B Ctrl-Del
kasuje zaznaczony tekst. Klawisze dokoñczenia równie¿ daj± Enter z
automatycznym wciêciem. Pod¶wietlanie mysz± równie¿ dzia³a,
i mo¿esz je przes³oniæ i spowodowaæ normalne zaznaczanie tekstu (takie jak
obs³uguje terminal) po prostu trzymaj±c klawisz Shift.
.PP
Aby zdefiniowaæ makro, naci¶nij
.B Ctrl-R
i potem naci¶nij klawisze, które chcesz aby by³y wykonywane. Naci¶nij
ponownie
.B Ctrl-R
kiedy skoñczysz. Mo¿esz równie¿ przyporz±dkowaæ makro do dowolnego klawisza
jaki chcesz naciskaj±c ten klawisz. Makro jest wykonywane kiedy naci¶niesz
.B Ctrl-A
i przyporz±dkowany klawisz. Makro jest wykonywane równie¿ je¶li naci¶niesz
klawisz Meta, Ctrl, lub Esc i wybrany klawisz, jednak tylko je¶li ten
klawisz nie jest u¿ywane przez inne funkcje. Raz zdefiniowane, makro
wêdruje sobie do pliku
.B .mc/cedit/cooledit.macros
w twoim katalogu domowym. Mo¿esz skasowaæ makro kasuj±c odpowiedni± liniê z
tego pliku.
.PP
.B F19
sformatuje format C je¶li jest pod¶wietlony. ¯eby to dzia³a³o, stwórz
wykonywalny plik
.B .mc/cedit/edit.indent.rc
w twoim katalogu domowym zawieraj±cy poni¿sze:
.PP
.nf
#!/bin/sh
/usr/bin/indent -kr -pcs $HOME/.mc/cedit/cooledit.block >& /dev/null
cat /dev/null > $HOME/.mc/cedit/cooledit.error
.fi
.PP
Mo¿esz u¿ywaæ funkcji scanf do przeszukiwania i zastêpowania formatów
znaków w C. Najpierw jest rzuæ okiem na stronê manuala funkcji
.B sscanf
i
.B sprintf
aby zobaczyæ jaki jest format ci±gów i jak on dzia³a.
Za³ó¿my, ¿e chcesz wszystkie wyst±pienia ci±gu z³o¿onego z, powiedzmy,
otwartego nawiasu, trzech oddzielonych przecinkami liczb i nawiasu
zamykaj±cego, zast±piæ ci±giem z³o¿onym ze s³owa
.IR jab³ka ,
trzeciej liczby, s³owa
.I pomarañcze
i drugiej liczby. Nale¿y wówczas tak wype³niæ okno dialogowe zastêpowania:
.PP
.nf
 Enter search string
(%d,%d,%d)
 Enter replace string
jab³ka %d pomarañcze %d
 Enter replacement argument order
3,2
.fi
.PP
Ostatnia linia mówi, ¿e w miejscu pierwszego i drugiego argumentu wyniku maj±
byæ u¿yte trzeci i drugi wej¶ciowy.
.PP
Jest równie¿ dobrym polecenia w³±czenie opcji pytania siê przed zamian±,
poniewa¿ zgodno¶æ jest znajdowana kiedykolwiek tylko liczba argumentów
znalezionych zgadza sie z liczb± podanych, co nie zawsze jest prawdziw±
zgodno¶ci±. Scanf traktuje równie¿ bia³e znaki jako elastyczne. Zauwa¿, ¿e
format scanfa % jest równie¿ bardzo u¿yteczny dla skanowania znaków i
bia³ych spacji.
.PP
Edytor wy¶wietla równie¿ znaki nieamerykañskie (160+). Kiedy edytujesz plik
binarny, powiniene¶ ustawiæ opcjê
.B display bits
do 7 bitów w menu opcji, aby utrzymaæ przejrzysto¶æ odstêpów miêdzy znakami.
.PP
Zobacz sekcjê Polskie znaki, aby poznaæ szczegó³y na temat u¿ywania
polskich znaków w Midnight Commanderze.
.PP
.\"NODE "Completion"
.SH Dokañczanie
.PP
Pozwól Midnight Commanderowi pisaæ za ciebie.
.PP
Spróbuj u¿yæ dokoñczenia na tek¶cie przed aktualn± pozycj±. MC próbuje
dokoñczyæ tekst jako zmienn± (je¶li tekst zaczyna siê od znaku
.BR $ ),
nazwê u¿ytkownika (je¶li tekst zaczyna siê od znaku
.BR ~ ),
nazwê hosta (je¶li tekst zaczyna siê od znaku
.BR @ )
lub komendê (je¶li jeste¶ w linii komend w pozycji gdzie mo¿esz wpisaæ
jak±¶ komendê, mo¿liwe dokoñczenia bêd± zawieraæ równie¿ zarezerwowane
s³owa i wbudowane komendy pow³oki). Je¶li ¿aden z powy¿szych warunków nie
jest spe³niony, próbuje siê dokañczaæ nazwê pliku.
.PP
Nazwa pliku, nazwa u¿ytkownika i hosta, pracuje we wszystkich liniach
wej¶cia, dokañczanie komend pracuje tylko w wybranych. Je¶li dokañczanie
jest rozbudowane (jest wiêcej ró¿nych mo¿liwo¶ci), MC wyda krótki d¼wiêk, a
nastêpna akcja bêdzie zale¿eæ od warto¶ci zmiennej
.I Complete: show all
w menu konfiguracja. Je¶li jest ona w³±czona, zostanie wy¶wietlona lista
wszystkich mo¿liwych nazw. W³a¶ciw± nazwê mo¿esz wybraæ za pomoc± strza³ek
a potem naciskaj±c klawisz
.B Enter
na w³a¶ciwej pozycji. Mo¿esz tak¿e nacisn±æ pierwsze litery, którymi ró¿ni±
siê mo¿liwo¶ci aby odrzuciæ tak du¿± czê¶æ dokoñczeñ jak to tylko mo¿liwe.
Je¶li naci¶niesz znowu
.BR M-Tab ,
pokazane zostan± tylko te pozycje, które zaczynaj± siê od kolejnych
podanych liter. Kiedy nie maja ju¿ wiêcej mo¿liwo¶ci, okno znika, ale
mo¿esz je wcze¶niej schowaæ u¿ywaj±c klawiszy anuluj±cych:
.BR Esc ,
.B F10
oraz strza³ek w lewo i prawo. Je¶li
Complete: show all
jest wy³±czone, okno z list± w³±cza siê dopiero wtedy, kiedy naciskasz
.B M-Tab
po raz drugi. Za pierwszym razem MC wydaje tylko krótki d¼wiêk.
.PP
.\"NODE "Virtual File System"
.SH "Wirtualny system plików (Virtual File System)"
Midnight Commander jest dostarczany z kodem pozwalaj±cy na dostêp do
systemów plików. Ten kod nazywany jest wirtualnym systemem plików. Pozwala on
Midnight Commanderowi manipulowaæ plikami trzymanymi na systemach nie
Unixowych.
.PP
Aktualnie Midnight Commander jest wyposa¿ony w niektóre wirtualne systemy
plików (VFS): lokalny system plików, u¿ywany do dostêpu do typowych
systemów plików Unixowych; ftpfs u¿ywanego do manipulowania plikami na
zdalnych systemach na poprzez protokó³ FTP; tarfs u¿ywany do manipulania
plikami w systemach tar i w skompresowanych systemach tar; undelfs, u¿ywany
do odzyskiwania skasowanych plików na systemach typu ext2 (standardowy
system pracy systemu Linux), fish (do manipulowania plikami poprzez
po³±czenia pow³ok takich jak rsh czy ssh) i w koñcu system mcfs (system
plików Midnight Commandera), oparty o sieæ.
.PP
Kod VFS potrafi interpretowaæ poprawnie wszystkie nazwy ¶cie¿ek i przekazuje
je do w³a¶ciwego systemu plików. Format u¿ywany dla ka¿dego z systemów plików
jest opisany w swojej oddzielnej sekcji.
.PP
.\"NODE "  FTP File System"
.SH "  System plików FTP (FTP File System)"
Ftpfs pozwala na manipulowanie plikami na zdalnych komputerach, do
normalnego u¿ytku, mo¿esz próbowaæ u¿ywaæ panelowych komend FTP i dowi±zañ
(dostêpnych z linii menu) lub zmieniæ ¶cie¿kê bezpo¶rednio za pomoc± zwyk³ej
komendy cd wygl±daj±cej tak jak poni¿ej:
.PP
.I /#ftp:[!][u¿ytkownik[:has³o]@]komputer[:port][zdalny katalog]
.PP
Parametry
.IR u¿ytkownik ,
.I port
i
.I zdalny katalog
s± opcjonalne. Je¶li wybierzesz element
.I u¿ytkownik
Midnight Commander spróbuje zalogowaæ siê na zdalnym komputerze jako
zadany u¿ytkownik, w przeciwnym razie u¿yje twojego loginu. Opcjonalne jest
równie¿
.IR has³o ,
je¶li jest obecne zostanie u¿yte do nawi±zania po³±czenia. To u¿ycie nie
jest zalecane (tak samo jak trzymanie tego w twojej hotli¶cie,
dopóki nie ustawisz odpowiednich uprawnieñ, aby nikt niepowo³any nie mia³
do tego dostêpu).
.PP
Przyk³ady:
.PP
.nf
    /#ftp:ftp.nuclecu.unam.mx/linux/local
    /#ftp:tsx-11.mit.edu/pub/linux/packages
    /#ftp:!behind.firewall.edu/pub
    /#ftp:guest@remote-host.com:40/pub
    /#ftp:miguel:xxx@server/pub
.fi
.PP
Aby po³±czyæ siê z serwerem znajduj±cym siê za firewallem, bêdziesz musia³
u¿yc przedrostka ftp://! aby wymusiæ na Midnight Commanderze u¿ywanie
serwera proxy do transferu danch. Serwer proxy definiuje siê w oknie
dialogowym wirtualnego systemu plików.
.PP
Inn± mo¿liwo¶ci± jest ustawienie opcji
.I Always use ftp proxy
w oknie konfiguracyjnym wirtualnego systemu plików. Skonfiguruje
to program tak, aby zawsze
u¿ywa³ serwera proxy. Je¶li ta zmienna jest ustawiona, program bêdzie robi³
dwie rzeczy: konsultowa³ plik @prefix@/share/mc.no_proxy w celu znalezienia linii
zawieraj±cych nazwy serwerów, które s± lokalne (je¶li nazwa hosta zaczyna
siê od kropki, uznaje siê, ¿e jest to domena) i sprawdza czy jakie¶ hosty
bez kropek w nazwie s± widoczne bezpo¶rednio.
.PP
Je¶li u¿ywasz systemu ftpfs bêd±c za routerem filtruj±cym, który nie
pozwala ci na u¿ywanie standardowej metody otwierania plików, mo¿esz
chcieæ wymusiæ na programie u¿ywanie trybu passive-open. Aby tego u¿ywaæ
ustaw opcjê ftpfs_use_passive_connections w pliku inicjuj±cym.
.PP
Midnight Commander przechowuje listê katalogów w buforze podrêcznym. Czas wyrzucania
bufora jest ustawiany w oknie dialogowym Wirtualnego Systemu Plików. To ma
¶mieszn± w³a¶ciwo¶æ tak±, ¿e nawet kiedy wyst±pi± jakie¶ zmiany w katalogu, nie
bêd± one pokazane w strukturze katalogów, dopóki nie wymusisz tego przy
u¿yciu kombinacji C-r. To jest dobre rozwi±zanie (je¶li my¶lisz, ¿e to jest
bug, to pomy¶l o pracy na zdalnych systemach po³o¿onych po drugiej stronie
Atlantyku przy u¿yciu ftpfs :) ).
.PP
.\"NODE "  Tar File System"
.SH "  System plików tar (Tar File System)"
System plików tar pozwala na dostêp w trybie tylko-do-odczytu do plików typu
tar i do skompresowanych plików typu tar, za pomoc± komendy chdir. Aby
zmieniæ katalog na plik tar, mo¿esz zmieniæ aktualny katalog u¿ywaj±c
nastêpuj±cej konstrukcji:
.PP
.I /nazwa_pliku.tar:utar/[katalogu-wewn±trza-archiwum]
.PP
Plik mc.ext pozwala ju¿ na tworzenie skrótów do plików tar, oznacza to, ¿e
mo¿esz wybraæ jaki¶ plik tar i nacisn±æ enter aby do niego wej¶æ, zobacz
sekcjê Edycja pliku rozszerzeñ po wiêcej szczegó³ów na temat tego jak
zosta³o to pomy¶lane.
.PP
Przyk³ady
.PP
.nf
    mc-3.0.tar.gz#utar/mc-3.0/vfs
    /ftp/GCC/gcc-2.7.0.tar#utar
.fi
.PP
Pó¼niejszy podaje pe³n± ¶cie¿kê archiwum tar.
.\"NODE "  FIle transfer over SHell filesystem"
.SH "  Transfer plików pomiêdzy systemami plików (FIle transfer over SHell filesystem)"
.PP
System plików fish jest systemem opartym na sieci, który pozwala na
manipulowanie plikami na obcej maszynie tak jakby by³y one lokalne. Aby
tego u¿ywaæ, druga strona musi równie¿ mieæ ustawiony serwer fish, lub musi
mieæ pow³okê kompatybiln± z bashem.
.PP
Aby po³±czyæ siê z obc± maszyn±, musisz tylko zmieniæ katalog do
specjalnego katalogu, którego nazwa jest w nastêpuj±cym formacie:
.PP
.nf
/#sh:[u¿ytkownik@]komputer[:opcje];/[zdalny-katalog];</em>
.fi
Elementy
.IR u¿ytkownik ,
.I opcje
i
.I zdalny katalog
s± opcjonalne. Je¶li podasz
.I u¿ytkownika
Midnight Commander spróuje zalogowaæ siê na obcy komputer jako zadany
u¿ytkownik w przeciwnym razie u¿yty zostanie twój login.
.PP
Jako
.I opcja
mo¿e wyst±piæ 'C' - w³±cza kompresje i 'rsh' - w³±cza rsh zamist ssh. Je¶li
.I zdalny-katalog
istnieje, twój aktualny katalog na zdalnym komputerze bêdzie ustawiony
na niego.
.PP
Przyk³ady:
.PP
.nf
    /#sh:onlyrsh.mx:r/linux/local
    /#sh:joe@want.compression.edu:C/private
    /#sh:joe@noncompressed.ssh.edu/private
.fi
.\"NODE "  Network File System"
.SH "  Sieciowe systemy plików"
Midnight Commander pozwala na obs³ugê zdalnych systemów i manipulowanie
na ich dyskach, tak jakby by³y one lokalne. ¯eby to by³o mo¿liwe
druga maszyna musi byæ uruchomiona razem z programem
.BR mcserv (8).
.PP
¯eby pod³±czyæ siê do obcego komputera musisz przej¶æ do katalogu w specjalny
sposób opisany poni¿ej:
.PP
.I mc:[u¿ytkownik@]komputer[:port][katalog]
.PP
.IR U¿ytkownik ,
.I port
i
.I katalog
s± opcjami nieobowi±zkowymi. Je¶li podasz
.I u¿ytkownika
Midnight Commander spróbuje zalogowaæ siê do systemu zdalnego jako
zadany u¿ytkownik, w przeciwnym wypadku spróbuje u¿yæ twojej aktualnej
nazwy zg³oszeniowej.
.PP
.I Port
jest u¿ywany je¶li zdalny komputer jest odpalony na niestandardowych portach
(zobacz stronê manuala
.BR mcserv (8)
po wiêcej informacji o portach); i wreszcie
je¶li
.I katalog
jest podany, twoim katalogiem domowym na zdalnym komputerze bêdzie ten podany.
.PP
Przyk³ady:
.PP
.nf
    mc:ftp.nuclecu.unam.mx/linux/local
    mc:joe@foo.edu:11321/private
.fi
.PP
.\"NODE "  Undelete File System"
.SH "  Odzyskiwanie plików"
Na systemach Linuksowych, je¶li doda³e¶ w konfiguracji opcjê przywracania
skasowanych plików z systemów ext2, bêdziesz w stanie to robiæ. Odzyskiwanie
plików jest mo¿liwe tylko i wy³±cznie na systemach typu ext2. Przywracany
system plików jest tylko nak³adk± na bibliotekê ext2fs: odzyskiwanie nazw
wszystkich skasowanych plików i próba uczynienia z nich normalnej partycji.
.PP
¯eby u¿ywaæ tych systemów plików, bêdziesz musia³ przej¶æ od specjalnego
pliku, którego nazwa sk³ada siê z przedrostka "undel:" i nazwy pliku,
w której ów plik rezyduje.
.PP
Na przyk³ad, aby odzyskaæ skasowane pliki z drugiej partycji pierwszego
dysku scsi Linux, bêdziesz musia³ u¿yæ nastêpuj±cej ¶cie¿ki:
.PP
.nf
    undel:/dev/sda2
.fi
.PP
Mo¿e to chwilkê potrwaæ zanim pliki zostan± pokazane i bêdziesz móg³ je
normalnie ogl±daæ.
.PP
.SH Polskie znaki
Midnight Commander bardzo dobrze radzi sobie z obs³ug± znaków
nieamerykañskich (160+) w tym polskich. Wa¿ne jest aby mieæ ustawione
polskie znaki na konsoli (tzn. aby pow³oka je obs³ugiwa³a). Je¶li u¿ywasz
basha musisz tylko ustawiæ w pliku inputrc ( /etc/inputrc lub ~/.inputrc)
nastêpuj±ce warto¶ci:
.PP
.nf
set meta-flag on
set convert-meta off
set output-meta on
.fi
.PP
w pliku /etc/sysconfig/i18n:
.PP
.nf
SYSFONT=lat2u-16
SYSFONTACM=iso02
.fi
.PP
natomiast w pliku /etc/sysconfig keyboard:
.PP
.nf
KEYTABLE=pl
.fi
.PP
Potem u¿yj poleceñ
.I /sbin/setsysfont
i
.IR "loadkeys pl" .
[Zwróæ uwagê na to, ¿e te pliki s± charakterystyczne dla dystrybucji
RedHat, je¶li masz inn± i wiesz jak to ustawiæ, to napisz do mnie, a ja to
tu dopiszê  [ patrz t³umacz na dole ;)) ]].
.PP
Teraz wystarczy ju¿ tylko w³±czyæ odpowiednie opcje w menu opcji (klawisz
F9). W menu opcji wybieramy
.I Display bits
i w³±czamy opcje 
.I ISO 8859-1
oraz
.IR "Full 8 bits input" .
Potem zapisujemy konfiguracjê w opcje | Save setup.
.PP
I gotowe - polskie literki dzia³aj± równie¿ w podgl±dzie i wbudowanym
edytorze plików.
.PP
.\"NODE "Colors"
.SH Kolory
Midnight Commander próbuje sprawdziæ czy twój terminal obs³uguje
kolory u¿ywaj±c bazy danych terminali. Czasami jest to zmieniane
przez ró¿ne flagi startowe, np. mo¿esz wymusiæ wy¶wietlanie czarno-bia³e
lub kolorowe startuj±c z opcj± odpowiednio -b i -c.
.PP
Je¶li program jest skompilowany z mened¿erem ekranu Slang zamiast ncurses,
sprawdzi on równie¿ warto¶æ zmiennej
.BR COLORTERM .
Je¶li jest ustawiona, ma takie samo znaczenie jak opcja -c.
.PP
Mo¿esz wybraæ terminale, które zawsze ¿±daj± wy¶wietlania w kolorze,
poprzez dodanie ich do pozycji
.I color_terminals
w sekcji pliku startuj±cego. Uchroni to Midnight Commandera przed próbami
odkrycia typu twojego terminala. Na przyk³ad
.nf
[Colors]
color_terminals=linux,xterm
.fi
.nf
color_terminals=terminal-name1,terminal-name2...
.fi
.PP
Program mo¿e byæ skompilowany zarówno z bibliotekami slang jak i ncurses.
Ncurses nie obs³uguje metody wymuszania wy¶wietlania, zawsze sprawdza w bazie danych
terminali.
.PP
Midnight Commander umo¿liwia równie¿ zmianê standardowych barw ekranu.
Aktualnie kolory s± skonfigurowane przy u¿yciu zmiennej
.B MC_COLOR_TABLE
w sekcji Colors pliku startowego.
.PP
W sekcji kolorów, standardowa mapa kolorów jest ³adowana ze zmiennej
.IR base_color .
Mo¿esz wybraæ swoj± w³asn± mapê dla terminala poprzez u¿ycie nazwy terminala
jako klucza w tej sekcji. Na przyk³ad:
.PP
.nf
[Colors]
base_color=
xterm=menu=magenta:marked=,magenta:markselect=,red
.fi
.PP
Format definicji kolorów jest nastêpuj±cy:
.PP
.nf
  <s³owo kluczowe>=<kolor powierzchni">,<kolor t³a>:<s³owo kluczowe>= ...
.fi
.PP
Kolory s± opcjonalne, a s³owa kluczowe s± nastêpuj±ce: normal, selected,
marked, markselect, errors, input, reverse menu, menusel, menuhot, menuhotsel,
gauge;  kolory okien dialogowych: dnormal, dfocus, dhotnormal, dhotfocus;
Kolory pomocy: helpnormal, helpitalic, helpbold, helplink,
helpslink; Kolory podgl±du: viewunderline; Specjalne tryby pod¶wietlenia:
executable, directory, link, device, special.
[nie t³umaczy³em nazw z racji tego, ¿e trzeba je stosowaæ w ich angielskim
brzmieniu - je¶li jeste¶ a¿ tak zaawansowany, u¿yj s³ownika].
.PP
Okna dialogowe mog± mieæ nastêpuj±ce kolory:
.I dnormal
u¿ywany do normalnego tekstu,
.I dfocus
jest kolorem u¿ywanym do wy¶wietlania aktualnego komponentu,
.I dhotnormal
jest kolorem u¿ywanym do odró¿nienia klawiszy w normalnych komponentach,
a
.I dhotfocus
jest u¿ywany do wy¶wietlania owych w aktualnie wybranym.
.PP
Menu u¿ywa tego samego schematu, ale jako nazw kolorów u¿ywa menu, menusel,
menuhot i menuhotsel.
.PP
Pomoc u¿ywa nastêpuj±cych kolorów:
.I helpnormal
u¿ywany do normalnego tekstu,
.I helpitalic
u¿ywa tej samej czcionki, któr± wykorzystuje manual do wy¶wietlania
czcionki typu italic,
.I helpbold
tak samo jak wy¿ej tylko czcionki s± typu bold,
.I helplink
u¿ywane dla niewybranych jeszcze dowi±zañ i
.I helpslink
u¿ywane dla ju¿ wybranych.
.PP
.I gauge
pokazuje kolor wype³nienia pokazywany przy wska¼niku postêpu [ang. gauge],
ukazuj±cym ile procent pliku zosta³o przekopiowane itp. w graficzny sposób.
.PP
Dla trybu wysokiego pod¶wietlania
.I directory
jest u¿ywane jako kolor do wy¶wietlania katalogów;
.I executable
dla plików wykonywalnych;
.I link
do wy¶wietlania dowi±zañ;
.I device
do wy¶wietlania plików urz±dzeñ (devices);
.I special
dla plików specjalnych, takich jak gniazda FIFO i IPC;
.I core
dla wy¶wietlania plików typu core (zobacz równie¿ tê opcjê w sekcji Specjalne
ustawienia).
.PP
Mo¿liwe kolory to: black, gray, red, brightred, green,
brightgreen, brown, yellow, blue, brightblue, magenta, brightmagenta,
cyan, brightcyan, lightgray and white. [sorry, ¿e ich nazw nie t³umaczy³em,
ale u¿ywaæ ich trzeba w oryginalnym brzmieniu :))].
.PP
.\"NODE "Special Settings"
.SH "Specjalne ustawienia"
Wiêkszo¶æ ustawieñ Midnight Commandera mo¿e byæ zmieniana z poziomu menu.
Pomimo tego jest pewna ilo¶æ ustawieñ, których zmiana mo¿liwa jest jedynie
poprzez zmianê w plikach konfiguracyjnych.
.PP
Opcje mog± byæ ustawione w twoim pliku ~/.mc/ini :
.PP
.I clear_before_exec.
.IP
Standardowo Midnight Commander czy¶ci ekran przed wykonaniem komendy.
Je¶li chcia³by¶ widzieæ wyj¶cie komendy na dole ekranu, wyedytuj twój plik
~/mc/ini i zmieñ pole clear_before_exec na 0.
.PP
.I confirm_view_dir.
.IP
Je¶li naciskasz F3 na katalogu, normalnie MC wchodzi do niego. Je¶li ta opcja
ma warto¶æ 1, MC zapyta siê o potwierdzenie przed wej¶ciem do tego
katalogu, je¶li masz zaznaczone jakie¶ pliki.
.PP
.I drop_menus.
.IP
Je¶li ta opcja jest ustawiona, kiedy naciskasz klawisz F9, rozci±gane menu
bêdzie od razu roz³o¿one, w przeciwnym wypadku znajdziesz siê po prostu
w najwy¿szym wierszu ekranu traktowanym jako menu. Bêdziesz musia³ u¿yæ strza³ek
lub pierwszych literek, aby wybraæ konkretne menu.
.PP
.I ftpfs_retry_seconds.
.IP
Warto¶æ jest ilo¶ci± sekund, przez które Midnight Commander bêdzie czeka³
cierpliwie zanim rozpocznie ³±czenie siê z serwerem ftp od nowa. Dzieje
siê to wtedy kiedy serwer odmówi³ po³±czenia lub has³o jest nieprawid³owe.
Je¶li warto¶æ wynosi zero, nie nast±pi próba ponownego po³±czenia z serwerem.
.PP
.I ftpfs_use_passive_connections.
.IP
Standardowo ta opcja jest wy³±czona. Powoduje ona, ¿e ftpfs otwiera po³±czenia
pasywne dla transmisji danych. Jest to u¿ywane przez ludzi, którzy siedz±
za ruterami filtruj±cymi. Dzia³a to tylko wtedy, kiedy nie u¿ywasz serwera
ftp proxy.
.PP
.I max_dirt_limit.
.IP
Opisuje jak wiele od¶wie¿eñ ekranu mo¿e byæ maksymalnie ominiête we wbudowanym
podgl±dzie plików. Normalnie ta warto¶æ jest wa¿na, gdy¿ MC automatycznie
dostosowuje liczbê od¶wie¿eñ do liczby naci¶niêtych klawiszy. Chocia¿ na bardzo
wolnych komputerach lub na klawiaturach z szybkim powtarzaniem klawiszy,
du¿a warto¶æ mog³aby spowodowaæ skoki ekranu i utratê p³ynno¶ci.
.IP
Wydaje siê, ¿e warto¶æ 10 dla max_dirt_limit jest najlepszym ustawieniem
i to jest warto¶æ standardowa tej funkcji.
.PP
.I mouse_move_pages.
.IP
Kontroluje czy przewijanie w panelu za pomoc± myszki odbywa siê strona po
stronie czy linijka po linjce.
.PP
.I mouse_move_pages_viewer.
.IP
Tak samo jak wy¿ej tylko, ¿e we wbudowanym wewnêtrznym podgl±dzie plików.
.PP
.I navigate_with_arrows.
.IP
Je¶li ta opcja jest w³±czona, mo¿esz u¿ywaæ strza³ek do automatycznego
przemieszczanie siê pomiêdzy katalogami, je¶li linia poleceñ jest pusta.
(dotyczy to strze³ek w bok).
.PP
.I nice_rotating_dash
.IP
Je¶li jest w³±czony, Midnight Commander bêdzie pokazywa³ w lewym górnym
rogu obracaj±cy siê my¶lnik kiedy bêdzie wykonywa³ jaki¶ proces.
.PP
.I old_esc_mode
.IP
Standardowo Midnight Commander traktuje klawisz ESC jako przedrostek
(old_esc_mode=0). Je¶li w³±czysz tê opcjê (old_esc_mode=1), to klawisz
ESC bêdzie przedrostkiem dla innego klawisza, ale je¶li ten nie nast±pi,
bêdzie on zinterpretowany jako klawisz anulowania (tak jak ESC ESC).
.PP
.PP
.I only_leading_plus_minus
.IP
zmienia znaczenia znaków '+', '-', '*' w linii komend (wybór, odznaczenie,
odwrócenie zaznaczenia). Standardowo dzia³aj± one tylko wtedy kiedy linia
poleceñ jest pusta. Je¶li co¶ jest w niej ju¿ napisane, znaki te s± traktowane
jako normalne. Jest to przydatne gdy¿ najczê¶ciej w trakcie pisania nie chcemy
zmieniaæ zaznaczenia. Jednak czasami ... - wystarczy przestawiæ tê opcjê
i klawisze te bêd± zawsze dzia³aæ.
.I panel_scroll_pages
.IP
Je¶li ustawione (standardowo), panel bêdzie przewijany o po³owê za ka¿dym
razem kiedy kursor dochodzi do dolnej lub górnej linii, w przeciwnym wypadku
przewijanie bêdzie siê odbywaæ linia po linii.
.PP
.I show_output_starts_shell
.IP
Ta opcja pracuje je¶li nie u¿ywasz obs³ugi pow³oki w tle. Kiedy
u¿yjesz kombinacji klawiszy C-o i ta opcja jest w³±czona, bêdziesz
mia³ now± pow³okê. Je¶li nie, dowolny klawisz przywróci znów Midnight
Commandera (C-o dzia³a jak podgl±d).
.PP
.I show_all_if_ambiguous.
.IP
Standardowo Midnight Commander pokazuje wszystkie mo¿liwe dokoñczenia
je¶li jest ich wiêcej i naci¶niêto kombinacjê
.B M-Tab
po raz drugi, za pierwszym razem dokoñczone zostanie tylko tyle ile jest to
mo¿liwe i je¶li bêdzie wiêcej mo¿liwo¶ci s³ychaæ bêdzie krótkie bipniêcie.
Je¶li chcesz widzieæ wszystkie mo¿liwe dokoñczenia ju¿ po pierwszym naci¶niêciu
.BR M-Tab ,
zmieñ tê opcjê na 1.
.PP
.I torben_fj_mode
.IP
Je¶li ta opcja jest w³±czona, klawisze home i end bêd± dzia³a³y troszkê
inaczej w panelach, zamiast przemieszczaæ liniê wyboru do pierwszej lub
ostatniej linii w panelu, bêd± dzia³a³y tak jak jest to opisane poni¿ej:
.IP
Klawisz home bêdzie: przechodzi³ do ¶rodkowej linii, je¶li jest pod ni±; w
przeciwnym wypadku bêdzie przechodzi³ do najwy¿szej linii w panelu, je¶li
ju¿ w niej jest, bêdzie przechodzi³ do pierwszego pliku w panelu.
.IP
Klawisz end ma podobne zastosowanie: przechodzi do ¶rodkowej linii, je¶li
jest nad ni±; w przeciwnym wypadku przechodzi do najni¿szej linii w panelu,
chyba ¿e ju¿ siê w niej znajduje, wtedy przechodzi do ostatniego pliku w
panelu.
.PP
.I highlight_mode
Standardowo wszystkie informacje w panelach s± wy¶wietlane tym samym
kolorem. Je¶li ta waro¶æ jest ustawiona na 1, to
.I uprawnienia
lub
.I tryb
bêd± wy¶wietlane przy u¿yciu pod¶wietlonej barwy, tak aby pokazaæ
ustawienia dla u¿ytkownika. Tak wiêc prawa do odczytu, zapisu i wykonywania
bêd± wy¶wietlane na ¿ó³to (tzn. kolorem
.IR selected ).
W dodatku je¶li ta zmienna jest ustawiona na 2, to ca³e linie s±
wy¶wietlane w kolorze odpowiadaj±cym ich typowi (zobacz sekcjê Kolory).
Pod¶wietlenie uprawnieñ równie¿ pracuje w tym trybie.
.PP
.I use_file_to_guess_type
.IP
Je¶li ta zmienna jest ustawiona (standardowo) próbuje siê dostosowaæ
rozszerzenie pliku do tego wybranego w pliku mc.ext.
.PP
.I xterm_mode
.IP
Je¶li ta opcja jest w³±czona (standardowo tak nie jest) kiedy przegl±dasz plik
w panelu drzewa, bêdzie on automatycznie prze³adowywa³ drugi panel na
zawarto¶æ wybranego katalogu.
.PP
.\"NODE "Terminal databases"
.SH Baza danych terminali (Terminal databases)
Midnight Commander pozwala ci na naprawienie bazy danych terminali bez
posiadania uprawnieñ roota. Midnight Commander szuka w pliku startowym
(mc.lib po³o¿onego w katalogach z bibliotekami Midnight Commandera) lub w
pliku ~/.mc/ini sekcji "terminal:nazwa-twojego-terminala" i potem sekcji
"terminal:general", ka¿da linia sekcji zawiera symbol klawisza, który
chcesz zdefiniowaæ, zaczynaj±ce siê do znaku równo¶ci i definicji klawisza.
Mo¿esz u¿yæ kombinacji \\E aby reprezentowaæ znak escape i ^x aby
reprezentowaæ znak Control-x.
.PP
Mo¿liwymi klawiszami symboli s±:
.PP
.nf
f0 do f20     Klawisze funkcyjne f0-f20
bs            backspace
home          klawisz home
end           klawisz end
up            strza³ka w górê
down          strza³ka w dó³
left          strza³ka w lewo
right         strza³ka w prawo
pgdn          klawisz page down
pgup          klawisz page up
insert        znak insert
delete        znak delete
complete      do dokañczania
.fi
.PP
Na przyk³ad, aby zdefiniowaæ klawisz insert jako Escape + [ + O + p, mo¿esz
ustawiæ to pliku ini:
.PP
.nf
insert=\\E[Op
.fi
.PP
Symbol klawisza
.I complete
reprezentuje sekwencjê wyj¶cia u¿ywan± do wywo³ywania procesu dokañczania,
jest to wywo³ywane kombinacj± M-tab, ale mo¿esz zdefiniowaæ inne klawisze
do wykonywania tych samych funkcji (na tych klawiaturach z ton± fajnych i
zupe³nie bezu¿ytecznych klawiszy).
.PP
.SH ""
.\"NODE "FILES"
.SH PLIKI
.PP
Program bêdzie pobiera³ wszystkie swoje informacje ze zmiennej MCHOME,
je¶li jest ona nie ustawiona to znowu przetwarzany jest katalog /usr.
.PP
@prefix@/share/mc.hlp
.IP
Plik pomocy dla programu.
.PP
@prefix@/share/mc/mc.ext
.IP
Standardowy plik rozszerzeñ plików.
.PP
~/.mc/bindings
.IP
W³asny plik u¿ytkownika, konfiguruje podgl±d i edycje plików. Ma wy¿szy
priorytet ni¿ plik systemowy.
.PP
@prefix@/share/mc/mc.ini
.IP
Standardowy plik setupu do Midnight Commandera, u¿ywany tylko wówczas,
kiedy u¿ytkownik nie ma swojego w³asnego pliku ~/.mc/ini.
.PP
@prefix@/share/mc/mc.lib
.IP
Globalne ustawienia Midnight Commandera. Ustawienia w tym pliku s±
uwzglêdniane przez wszystkie sesje Midnight Commandera, u¿yteczne do
definiowania ogólnosystemowych ustawieñ terminali.
.PP
~/.mc/ini
.IP
W³asny setup u¿ytkownika. Je¶li ten plik jest dostêpny, jest ³adowany
zamiast pliku globalnego.
.PP
@prefix@/share/mc/mc.hint
.IP
Plik zawieraj±cy podpowiedzi (hints) wy¶wietlane przez program.
.PP
@prefix@/share/mc/mc.menu
.IP
Ten plik zawiera informacje o ogólnosystemowych aplikacjach w menu.
.PP
~/.mc/menu
.IP
W³asny plik menu u¿ytkownika. Je¶li ten plik jest obecny jest u¿ywany
zamiast pliku globalnego.
.PP
~/.mc/tree
.IP
Lista katalogów drzewa katalogów i podgl±du drzewa. Jedna linia jest jednym
wej¶ciem. Linie zaczynaj±ce siê od uko¶nika s± pe³nymi nazwami katalogów.
Linie zaczynaj±ce siê od numeru maj± tyle znaków ile poprzedni katalog.
Je¶li chcesz mo¿esz stworzyæ plik u¿ywaj±c komendy "find / -type d
-print | sort > ~/.mc/tree". Normalnie nie ma sensu tego czyniæ, gdy¿
Midnight Commander robi to sam za ciebie.
.PP
\&./.mc.menu
.IP
Lokalny plik zdefiniowany przez u¿ytkownika. Je¶li ten plik jest dostêpny,
jest u¿ywany zamiast pliku w katalogu domowym i ogólnosystemowego.
.PP
.\"SKIP_SECTION"
.SH LICENCJA
Program jest dystrybuowany na zasadach licencji GNU General Public License
dopóki jako publikowany przez Free Software Foundation. Zobacz wbudowan±
pomoc po wiêcej szczegó³ów na temat licencji i braku gwarancji.
.\"NODE "AVAILABILITY"
.SH DOSTÊPNO¦Æ
Najnowsza wersja programu jest do zdobycia na serwerze ftp.nuclecu.unam.mc w
katalogu /linux/local i w Europie na serwerze sunsite.mff.cuni.cz w katalogu
/GNU/mc i na serwerze ftp.teuto.de w katalogu /lmb/mc.
.\"NODE "SEE ALSO"
.SH ZOBACZ TAK¯E
ed(1), gpm(1), mcserv(8), terminfo(1), view(1), sh(1), bash(1),
tcsh(1), zsh(1).
.PP
.nf
Strona Midnight Commander w sieci World Wide Web:
        http://www.midnight-commander.org/
.fi
.PP
.\"NODE "AUTHORS"
.SH AUTORZY
Miguel de Icaza (miguel@roxanne.nuclecu.unam.mx), Janne Kukonlehto
(jtklehto@paju.oulu.fi), Radek Doulik (rodo@ucw.cz), Fred
Leeflang (fredl@nebula.ow.org), Dugan Porter (dugan@b011.eunet.es),
Jakub Jelinek (jj@sunsite.mff.cuni.cz), Ching Hui
(mr854307@cs.nthu.edu.tw), Andrej Borsenkow (borsenkow.msk@sni.de),
Norbert Warmuth (nwarmuth@privat.circular.de),
Mauricio Plaza (mok@roxanne.nuclecu.unam.mx), Paul Sheer
(psheer@icon.co.za) and Pavel Machek (pavel@ucw.cz) are the developers
of this package;
Alessandro Rubini (rubini@ipvvis.unipv.it) has been especially helpful
debugging and enhancing the program's mouse support, John Davis
(davis@space.mit.edu) also made his S-Lang library available to us
under the GPL and answered my questions about it, and the following
people have contributed code and many bug fixes (in alphabetical
order):
.PP
Adam Tla/lka (atlka@sunrise.pg.gda.pl),
alex@bcs.zp.ua (Alex I. Tkachenko), Antonio Palama,
DOS port (palama@posso.dm.unipi.it), Erwin van Eijk
(wabbit@corner.iaf.nl), Gerd Knorr (kraxel@cs.tu-berlin.de),
Jean-Daniel Luiset (luiset@cih.hcuge.ch), Jon Stevens
(root@dolphin.csudh.edu), Juan Francisco Grigera, Win32 port
(j-grigera@usa.net), Juan Jose Ciarlante (jjciarla@raiz.uncu.edu.ar),
Ilya Rybkin (rybkin@rouge.phys.lsu.edu), Marcelo Roccasalva
(mfroccas@raiz.uncu.edu.ar), Massimo Fontanelli (MC8737@mclink.it),
Pavel Roskin (pavel_roskin@geocities.com),
Sergey Ya. Korshunoff (root@seyko.msk.su), Thomas Pundt
(pundtt@math.uni-muenster.de), Timur Bakeyev
(timur@goff.comtat.kazan.su), Tomasz Cholewo
(tjchol01@mecca.spd.louisville.edu), Torben Fjerdingstad
(torben.fjerdingstad@uni-c.dk), Vadim Sinolitis (vvs@nsrd.npi.msu.su)
and Wim Osterholt (wim@djo.wtm.tudelft.nl).
.PP
.\"NODE "BUGS"
.SH B£ÊDY
W pliku TODO dystrybucji znajdziesz informacje na temat tego, co
pozosta³o jeszcze do zrobienia.
.PP
Je¶li chcesz zg³osiæ k³opoty z programem [b³êdy w nim],
wy¶lij e-mail [po angielsku], na adres mc-devel@gnome.org.
.PP
Do zg³oszenia b³êdu do³±cz opis problemu, versjê programu, którego u¿ywasz
(wy¶wietla j± mc -V), system operacyjny, na którym pracujesz i je¶li program
siê wyk³ada, chcieliby¶my dostaæ ¶lad stosu.
.SH T£UMACZENIE
Maciej Wojciechowski    wojciech@staszic.waw.pl