posts/czcionki-a-kwestia-tlumaczen.pl.html

   1 <!-- subject: Czcionki a kwestia tłumaczeń -->
   2 <!-- date: 2009-01-10 14:53:34 -->
   3 <!-- tags: czcionka, font -->
   4 <!-- categories: Misc -->
   5
   6 <p>Jakiś czas temu natknąłem się na artykuł opisujący własności
   7   wyświetlanego na monitorze tekstu i konsekwencje niskich
   8   rozdzielczości.  Znalazła się tam również bezmyślna propaganda na
   9   rzecz słowa „font”, o której chciałbym pokrótce
  10   napisać.
  11
  12 <p>Autor uzasadniał, iż „czcionka” to pojedyncza litera,
  13   z której składało się całe strony i ma się nijak do tego
  14   czym są obiekty stosowane w komputerze.  Zarzucał nieudolność
  15   tłumaczom, którzy z braku wiedzy zastosowali złe
  16   określenie.
  17
  18 <p>Pragnę jednak wszystkich zachęcić, aby słowa „font” nie
  19   używać! Jest ono okropne! Jako ordynarne ściągnięcie
  20   z angielskiego brzmi dziwacznie.
  21
  22 <p>Tymczasem zarzucanie, że „czcionka” jest nazwą
  23   niewłaściwą, to jak zarzucanie, że nazwa „plik” nie
  24   powinna być używana, bo już od dawna dane nie są przechowywane
  25   w postaci plików kartek.  W kontekście informatycznym
  26   istnieje wiele słów, których znaczenie jest odległe od jego
  27   znaczenia w innych kontekstach i dlatego nic nie stoi na
  28   przeszkodzi, aby stosować nazwę „czcionka”!
  29
  30 <p>Do tego wszystkich Czytelników gorąco zachęcam, a osoby
  31   zajmujące się składaniem tekstu niechaj zostawią kwestie językowe
  32   językoznawcom.
  33
  34 <!-- COMMENT -->
  35 <!-- date: 2009-01-10 15:00:12 -->
  36 <!-- nick: Moarc/J-23 -->
  37 <!-- nick_url: http://moarc.jogger.pl -->
  38
  39 <p>i excerpt w losowym miejscu po raz drugi ;p
  40
  41 <p>masz rację.
  42
  43 <!-- COMMENT -->
  44 <!-- date: 2009-01-10 16:23:29 -->
  45 <!-- nick: leszek -->
  46
  47 <p>Wydaje mi się, że ten artykuł: http://typografia.ogme.pl/index.php?option=com_content&amp;task=view&amp;id=4&amp;Itemid=4 powinien rozwiązać te językowe problemy :-)
  48
  49 <!-- COMMENT -->
  50 <!-- date: 2009-01-10 18:02:15 -->
  51 <!-- nick: mina86 -->
  52 <!-- nick_url: http://mina86.com -->
  53
  54 <p>leszek, no właśnie ten artykuł co go podałeś przedstawia ten sam, bezzasadny moim zdaniem, argument. Co z tego, że czcionka w tradycyjnym drukarstwie oznacza coś innego? Kogo to obchodzi? W kontekście informatycznym czcionka to po prostu plik z zapisem kroju znaków i tyle.
  55
  56 <!-- COMMENT -->
  57 <!-- date: 2009-01-10 19:32:43 -->
  58 <!-- nick: leszek -->
  59
  60 <p><del>Weźmy np. słowo „computer” wywodzące się od „compute” („obliczać”, „szacować” lub „liczyć”). Przyjęło się u nas jako angielskie słowo ze spolszczoną literką: „komputer” (czyli zasada taka sama jak z „fontem”). Przy „foncie” dostaliśmy „czcionkę”, bo tłumacz skojarzył to w jakiś sposób z pojęciem dotyczącym tradycyjnego druku i podkradł wyraz. Wyraz „czcionka” wynika zatem z błędu tłumacza, ale biorąc pod uwagę kilkunastoletnią popularyzację, stał się tak naturalny jak „poszłem”. Z punktu widzenia poprawności nie jest to poprawny wyraz. Jak na razie nie dysponujemy chyba żadnym oficjalnym polskim odpowiednikiem informatycznych (angielskich) wyrażeń. Możemy więc albo posługiwać się wyrazem potocznym albo angielskim. A fakt, że w jakimś specjalistycznym (a więc i niszowym) języku ktoś już opatentował dany wyraz, oznacza, że nazywanie innej rzeczy w ten sam sposób jest niepoprawne; to raczej logiczne.</del>
  61
  62 <p>Stwierdziłem, że najlepiej będzie odwołać się do kogoś bardziej w temacie od nas ;-) Znalazłem taki świetny artykuł: <a href="http://marcinmilkowski.pl/Tlumaczenie/Przeklad-tekstow-informatycznych-na-jezyk-polski.html" rel="nofollow" >Przekład tekstów informatycznych na język polski</a> z którego wynika (na 20 stronie jest lista przykładów, gdzie znajdziemy m.in. wyraz „font”), że „czcionka” jest jak najbardziej OK, chyba że chcemy napisać coś specjalistycznego-typograficznego.
  63
  64 <!-- COMMENT -->
  65 <!-- date: 2009-01-10 19:46:13 -->
  66 <!-- nick: mina86 -->
  67 <!-- nick_url: http://mina86.com -->
  68
  69 <p>No więc właśnie! Na pohybel ludziom od typografii! Możemy mówić „czcionka” do woli”! ;)
  70
  71 <p>I nie, z tego, że ktoś użył jakiegoś słowa na określenie czegoś nie oznacza, że czegoś innego nie można nazwać tak samo (por. zamek).
  72
  73 <p>Poza tym nie wiemy, czy tłumacz się pomylił, czy świadomie wybrał swojsko brzmiącą czcionkę zamiast obcego fontu. Moim zdaniem ta kwestia wcale nie jest oczywista.
  74
  75 <!-- COMMENT -->
  76 <!-- date: 2009-01-10 20:03:46 -->
  77 <!-- nick: Michał Górny -->
  78
  79 <p>Taa, jak tylko nauczymy się to pisać bez literówek.
  80
  81 <!-- COMMENT -->
  82 <!-- date: 2009-07-05 09:53:04 -->
  83 <!-- nick: iss -->
  84 <!-- nick_url: http://iss.jogger.pl -->
  85
  86 <p>Autor artykułu podlinkowanego przez Leszka jest niekonsekwentny. Upiera się przy foncie, a stosuje również dużo lepsze określenie - "krój pisma".<br />
  87 Prawda jest jednak taka, że obecnie w żadnej drukarni zecer nie składa czcionek w stronice i każdy wie, że mówiąc "czcionka" mamy na myśli krój pisma, a nie ten klocek z wytłoczoną literką.<br />
  88 Czas płynie i niektóre pojęcia ulegają przedefiniowaniu. Nawet SJP mówi, że czcionka to "kształt i wielkość liter w druku".